به گزارش خبرنگار شبستان، جلد نخست مجموعه چهار جلدی« فرهنگ جامع تئاتر دفاع مقدس» عصر یکشنبه 3 مهر با حضور پژوهشگران این فرهنگ‌نامه و معاون فرهنگی بنیاد حفظ و نشر ارزش‌های دفاع مقدس، حسین مسافر آستانه و جمعی از اهالی فرهنگ در سالن کنفرانس مجموعه تئاتر شهر رونمایی شد.
نبود آرشیوی از اجراها در نهادها و سازمان های تئاتری از چلش های پژوهش در حوزه فرهنگ نامه جامع تئاتر دفاع مقدس بود
در ابتدای این مراسم، دکتر مهدی حامد سقایان، پژوهشگر و مجری طرح فرهنگ جامع تئاتر دفاع مقدس با بیان اینکه تمام زحمات پژوهش این کتاب را مدیون خون شهدای دفاع مقدس هستم، گفت: افتخار می‌کنم که در هفته دفاع مقدس فرهنگ جامع تئاتر دفاع مقدس پس از 2 سال تلاش جوانان پژوهشگر که من هم در کنار آنها بودم این فرهنگ جامع به ثمر نشست.
وی افزود: حدود دو سال و نیم پیش که من همکاری در زمینه تئاتر دفاع مقدس را شروع کردم، احساس خلأ کردم که این همه تلاش در این حوزه صورت می‌گیرد منتهی ثبت نمی‌شود و اینها به تدریج فراموش می‌شوند و نسل بعدی نمی‌دانند، بچه‌های تئاتر دفاع مقدس چه فعالیت‌هایی انجام داده‌اند و ناشناخته می‌مانند، در این راه اولین جایی که به ذهنم رسید مراجعه کردن به بنیاد حفظ و نشر آثار و ارزش‌های دفاع مقدس بود که در آنجا طبق توافق به سرعت کارهای پژوهشی شروع شد.
به گفته مجری طرح فرهنگ جامع تئاتر دفاع مقدس هدف از گردآوری این مجموعه را جدای از ارج نهادن به زحمات حوزه تئاتر و دفاع مقدس، جمع‌آوری اسناد و مدارک است که کار کمیابی است.
وی با اشاره به مشکلات پیش روی تحقیق در گردآوری فرهنگ جامع تئاتر دفاع مقدس گفت: بسیاری از هنرمندان که در حوزه دفاع مقدس کار کرده بودند فراموش کرده بودند که چه کارهایی را به اجرا برده‌اند، از طرفی ثبت علمی و دسته‌بندی آثار نیز از مشکلات پیش روی پژوهش ما بود.
حامد سقایان پراکندگی و نبود اسناد کافی را از چالش‌های تدوین فرهنگ جامع تئاتر دفاع مقدس عنوان کرد و یادآور شد: در کلیه سازمان‌ها و نهادهای مربوط به تئاتر یک آرشیو از آثار اجرایی موجود نبود و این مانعی بزرگ بر سر راه پژوهش بود.
به گفته این پژوهشگر تئاتر دفاع مقدس، چالش‌هایی که تئاتر دفاع مقدس دارد دو دسته است، یکی بیرونی و دیگری درونی، مشکلات بیرونی همان مشکلاتی است که تئاتر کشور با آن مواجه است و مشکل درونی نیز مربوط به تئاتر دفاع مقدس است.
حامد سقایان درباره مجموعه چهار جلدی فرهنگ جامع تئاتر دفاع مقدس نیز گفت: این کتاب پژوهشی برای نخستین بار گردآوری شده است و در 15 مدخل طراحی شده است، جلد نخست کتاب از نخستین فعالیت‌های صورت گرفته دوباره تئاتر دفاع مقدس تا سال 1378 است که در یک‌هزار و پنجاه و هشت صحفه منتشر شده است.
وی افزود: جلد دوم کتاب در هزار صفحه تمامی پایان‌نامه‌ها، سمینارها و جشنواره‌‌ها با موضوع تئاتر دفاع مقدس می‌پردازد و جلد سوم فرهنگ‌نامه به تمامی اجراهای تئاتر دفاع مقدس در تهران و شهرستان‌ها پرداخته است و جلد چهارم فرهنگ‌نامه شناسنامه هنرمندان است که در آن به بیوگرافی 500 هنرمند و همچنین نمایش‌نامه‌های رادیویی و تلویزیونی و عکس‌ها و پوسترهای مربوط به تئاتر دفاع مقدس آمده است.
دفاع مقدس یک رویداد اندیشگانی و فرهنگی است که در آینه ادبیات و هنر خودنمایی می کند
در ادامه مراسم، علیرضا کمره‌ای، مسئول دفتر ادبیات و پژوهش هنر و مقاومت با اشاره به ویژگی‌های جنگ، جنگ هشت ساله یا دفاع مقدس را مقوله‌ای قابل مطالعه دانست و گفت: جنگ تمامی شئون اجتماعی و تاریخی یک جامعه را تحت تأثیر قرار می‌دهد، باید به این مهم پرداخته شود که چرا با وجودی که بر جنگ متربت است، ما دوران جنگ هشت ساله را به عنوان یک حادثه سیاسی یا نظامی نمی‌شناسیم. دلایل زیادی برای اثبات اینکه رویداد جنگ در ایران به عنوان یک رویداد سیاسی مورد توجه قرار نگرفت، این رویداد فرهنگی و ارزشی برای ما بوده است، به خاطر این شدت از بدایت و ظهور در خفا مانده است.
وی افزود: در حدود 8 هزار و اندی کتاب درباره جنگ نوشته شده که بیشتر آنها ذیل ادبیات و هنر است. تعداد کتاب‌های نوشته شده درباره مسایل نظامی و یا اقتصادی جنگ بسیار کم است. این در حالی است که در خارج از ایران وجه سیاسی جنگ غالب بوده است و به وجه نظامی آن پرداخته شده است.
این نویسنده دفاع مقدس با اشاره به این نکته که ادبیات و هنر دفاع مقدس از درون جنگ شکل گرفته است، گفت: ما رویداد جنگ را یک رویداد فرهنگی قلمداد می‌کنیم یک رخداد اندیشگانی که در جلوه ادبیات و هنر خودنمایی می‌کند، این رویداد یک سیر و تطوری و یک پیامدهایی داشته است.
کمره‌ای مرجع‌نگاری و فرهنگ‌نامه‌پردازی در هر جامعه را نشانه به پختگی رسیدن فکر دانست و یادآور شد: این عزم و همتی که صورت گرفته کار جامعی تدوین و ارایه شود بسیار ستوده و ارزنده است، حتی اگر حساسیت‌های تاریخ‌پژوهشی و نبود، کمبود، کمبود اسناد داشته باشیم باز هم قابل ارزش است، ولو اینکه این فرهنگ‌نامه در ساختار تألیف، شیوه تألیف، صفحه‌آرایی و غیره دارای ایراد باشد، کاری که صورت گرفته کار ارزنده‌ای است که مورد نقد و نظر قرار می‌گیرد.
وی خاطرنشان کرد: اصل بر وجود نگارش چیزی به نام فرهنگ‌نامه یا دایره‌المعارف تئاتر دفاع مقدس است که تاکنون نداشته‌ایم و الان داریم، مرجع‌نگاری پروژه نیست که یک‌دفعه نوشته شود و کنار گذاشته شود، این کار پروژه‌ای است که ادامه دارد و باید از نقد و نظرها استقبال کرد تا 3 جلدی بعد هم به چاپ برسد.
به گفته کمره‌ای نگارش فرهنگ‌نامه جامع دفاع مقدس مبنایی است برای کارهای بعدی در حوزه دفاع مقدس است زیرا هر کار علمی دقیق و دانش‌ورانه 2 شرط دارد، کار علمی و اخلاق‌باوری می‌خواهد و کار علمی به ملکات نفسانی و اخلاق نیاز دارد.
در ادامه این مراسم از پژوهشگران فرهنگ جامع تئاتر دفاع مقدس، ایرج افشاری اصل، سعید محمد اسماعیلی، محمد صمدی، حسین شاملو، زهرا کولیوند، ایثار ابومحبوب، مصطفی حاجی قاسمی، روح‌الله رنجبری، روح‌الله سروش، مهدی صالحی، سیدمیثم مطهری، مهدی شهریوری و محمدمهدی باقری تقدیر شد.
در پایان مراسم نیز نخستین جلد مجموعه« فرهنگ جامع تئاتر دفاع مقدس» رونمایی شد.
پایان پیام/
نظر شما