عواقب ولنگاری هایِ مجازی/الگوی رفتار اسلامی ایرانی واکسن ابتلائات مجازی است

به گزارش خبرنگار گروه اندیشه خبرگزاری شبستان، از زمان ورود شبکه های مختلف مجازی و نرم افزارهای رنگارنگ پیام رسان موبایلی و بسیاری دیگر از امکاناتی که با هدف تسریع در روند ارتباطات شکل گرفتند و عرضه شدند، بسیاری از جنبه های زندگی، هدف آماج دگرگونی های فرهنگی قرار گرفت. البته این مهم را نه تنها در ایران که در بسیاری از کشورها شاهد بودیم، چراکه با وجود چنین ابزاری انتقال فرهنگ و برنامه ریزی در راستای نفوذ به لایه های مختلف جوامع فراهم شد.

در این میان، در کشور ما تلگرام بیش از هر نرم افزار دیگری مورد استفاده کاربران قرار گرفت و طبق اعلام رسمی از سوی مدیران این شرکت بخش اعظم کاربران این برنامه را ایرانیان تشکیل می دهند. این فضا البته می توانست و می تواند یک فرصت باشد اما متاسفانه، بعضا در برخی موارد آسیب زننده بوده است. افراد به هر دلیل اعم از علاقه فراوان و گشت و گذار در کانال ها و خواندن مطالب آنها، فیلم تماشا کردن و یا اصلا از روی بطالت و وقت گذرانی با این برنامه کار می کنند غافل از این که فارغ از عمر هدر رفته و ساعت ها وقتی که بیهوده می گذرد، ناخواسته تحت تاثیر انواع و اقسام کانال هایی قرار می گیرند که القای فرهنگ بیگانه را دارند.

بر آن شدیم این ابعاد آسیب زا در فضای مجازی، نرم افزاری های پیام رسان را با سید علیرضا آل داوود، پژوهشگر فضای مجازی به بحث بگذاریم. در ادامه حاصل این گپ و گفت را می خوانید:

چرا فضای مجازی در کشور ما تا این اندازه به بدنه اجتماعی ضربه وارد کرد در حالی که قرار بود اتفاقاً وسیله ای برای تسهیل ارتباطات باشد، ولی عملا به روابط افراد، فرهنگ و ... تا حد زیادی آسیب زد تا جایی که حتی آمارها حکایت از آن دارد که بنیان زندگی های خانوادگی بر اثار استفاده از این فضاها از بین رفته است، واقعا مشکل کجاست؟ این مشکل فضای مجازی است یا مشکل فرهنگی؟

سوال بسیار خوبی است، البته کشورهای دیگر هم با آسیب های فضای مجازی به صورت جدی روبرو هستند، صحبت های خانم ترزا می، نخست وزیر انگلستان در اجلاس داووس عمق مشکلات این فضا را نشان داد. اما متاسفانه در کشور ما یک جریان به صورت عامدانه چشم روی آسیب های فضای مجازی بخصوص پیام رسان تلگرام و شبکه اجتماعی مثل اینستاگرام بسته است و این در حالی است که شما وقتی با قوانین جدی و دغدغه مسئولان دیگر کشورها در خصوص مدیریت فضای مجازی روبرو می شوید، آرزو می کنید کاش این قوانین و این مقدار دغدغه در کشور ما نیز وجود می داشت.

رها گذاشتن فضای مجازی متاسفانه آسیب های جدی به فرهنگ و مردم عزیز ما وارد کرده و به اتوبانی برای بیگانگان داخل کشور تبدیل شده که هم فرهنگ مردم را منهم می کند و هم با سرقت اطلاعات مردم روی تلفن های همراه هوشمندشان در عصر جنگ های اطلاعاتی، آینده کشور ما را با تهدیدات جدی روبرو می کند.

از طرف دیگر مردم ما نیز با سواد رسانه ای مجازی بسیار پائین وارد این فضا شده اند و کمترین آسیبی که متوجه آنان شده است، اختلال رواشناختی، اعتیاد اینترنتی، تغییر سبک زندگی، ترویج مفاسد گوناگون و تاثیرگذاری زیاد آنان، مهیا شدن بستر خرید فروش مواد مخدر و کالاهای ممنوعه، بدبین کردن آنان نسبت به نظام و انقلاب، ایجاد تهدیدات امنیتی نظیر حمله تروریستی داعش به مجلس با 17 شهید و اغتشاشات دی ماه با بیش از 20 کشته است که در تمامی این حوادث تلگرام نقش عمده ای داشته است.

بنابراین، کم کاری حاکمیتی در سالم سازی فضای مجازی و راه اندازی شبکه پیشرفته ملی اطلاعات و حمایت از پیام رسان های داخلی، دودش فقط و فقط به چشم مردم می رود که البته رهبر فرزانه انقلاب مسئولیت این آسیب ها و خطرات را متوجه وزارت فناوری اطلاعات و ارتباطات، شورای عالی فضای مجازی و ... می دانند.

البته این نکته را ذکر کنم رهبر حکیم انقلاب اسلامی از 17 سال پیش مدام برای را اندازی شبکه ملی اطلاعات که تمام کشورهای پیشرفته آن را دارند، تاکید کرده اند که متاسفانه دولت های مختلف به دلایل متفاوت از زیر بار این مسئولیت مهم و انقلابی شانه خالی کرده اند.

برای رویارویی با حجم فرهنگ وارداتی در کشور، فضای مجازی به ویژه تلگرام به دلیل کثرت استفاده ایرانیان چه نقشی را ایفا می کند و اساساً موثر است؟

به طور کلی رسانه ها برای اقناع ما سعی می کنند از طریق عقل یا احساس و یا هر دوی این موارد روی ما تاثیر بگذارند، اثرات رسانه ها بر ذهن و قلب مخاطب، دقیق، ماهرانه و پیچیده است و تولیدکنندگان پیام های رسانه ای نیز  این مسئله را به خوبی می دانند.

امروزه تلگرام به عنوان یک رابط میان ضد انقلاب و گروه های معارض با افکار عمومی داخل کشور با تسلط و استفاده حداکثری از تکنیک های اقناع مخاطب و عملیات روانی، نقش موثر منفی در تمام مولفه های زندگی ما دارد.

این روزها اگر شما در این فضا فعال باشید، می بینید جریان نفوذ بشدت از تکنیک کانال انحراف استفاده می کند که یکی از تکنیک های مهم آنها مربوط به حوزه اقناع مخاطب است و هر بار صدای مدیریت این فضا به گوش می رسد با طرح مسائل انحرافی نظیر حریم خصوصی، اطلاعات مردم و ... شروع به فرافکنی می کند.

منحرف کردن توجه مخاطب از یک مسئله با طرح کردن موضوعی دیگر هدف اصلی این تکنیک است، این روش معمولاً زمانی بیشتر به کار گرفته می شود که رسانه قصد دارد بخشی از داستان پنهان شود و یا آن بخشی که به ضرر گروه خاصی هست، کمتر برجسته شود که تلگرام بخوبی از عهده این کار برآمده است.

البته پدیده عجیبی که در فضای تلگرام داخل کشور ما اتفاق افتاده، این است که این پیام رسان همه نقش ها از نقش ارتباطی، رسانه ای، اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و ... را قبضه کرده و جالب اینجاست که کشورهای دیگر اجازه نمی دهند به این سادگی یک بستر اینچنینی که نه مدیریتش دست خودشان است و نه روی آن اشرافی دارند، در داخل حکومتشان به وجود بیاید تا اندازه ای که در بسیاری از موارد یک پیام رسان حاکمیت آنان را دچار دوگانگی کند.

متاسفانه، بیش از 15 هزار کانال ضدفرهنگی، ضداعتقادی، الحادی، غیراخلاقی، مروج کودک آزاری در این پیام رسان فعال است و مدیر صهیونیست این پیام رسان حاضر به همکاری برای مسدودسازی این کانال ها نیست و این درحالی است که شرکت اپل به دلیل وجود محتوا و کانال های مروج کودک آزاری این برنامه را از «اپ استور» به طور کامل حذف کرد تا تلگرام امکان مسدودسازی این نوع کانال ها و محتواها را به زبان انگلیسی! فراهم نکرد آن را به این فروشگاه بر نگرداند.

متاسفانه، محتوا و کانال های متعدد مروج کودک آزاری، قاچاق انسان و کالا، تروریست ها به زبان فارسی همچنان در این پیام رسان فعال است که حتی به تجاوز، کشته شدن و ... برخی کودکان نیز منجر شده است. همچنین، طبق آمار های پلیس فتا حدود 66 درصد جرائم کشور امروز از تلگرام و حدود 20 درصد از اینستاگرام است که خود گویای خطرات فراوان این فضا برای مردم، نوجوانان و جوانان است.

با شرایطی که در حال حاضر از نظر فرهنگی و اجتماعی مواجهیم، فکر می کنید بتوان از فضای مجازی برای آموزش در مدارس و دانشگاه ها بهره مند شد؟ به نظرتان این سیستم برای کشور کارآمد یا استفاده از آن برای ما زود است؟

با راه اندازی شبکه ملی اطلاعات می توان شبکه بین دانشگاهی یا بین مدارس برای استفاده از فرصت های فضای مجازی با سرعت به مراتب بالاتر، هزینه به مراتب کمتر و در یک فضای سالم و کاملا علمی دست پیدا کرد اما متاسفانه با شرایط امروز فقط شاهد سقوط در پله های علمی دانشگاهی هستیم که سقوط 3 پله ای ایران در مقالات علمی بین المللی از سال 92 تا الان خود موید این نکته است.

همچنین لزوم آموزش سواد رسانه ای و سواد فضای مجازی از حتی پیش از دبستان مطابق با فرهنگ ایرانی اسلامی ما بسیار ضروری است، چراکه در کشور ما متاسفانه در تمامی سنین و سطوح با آسیب های این فضا مواجه هستیم.

البته رعایت شرایط سنی، رعایت رژیم مصرف رسانه حضور در این فضا و سرویس هایش باید بطور دقیق رعایت شود تا آسیب های جسمی، روحی و روانی این فضا به حداقل برسد.

باید توجه داشته باشیم امروزه اکثر افراد به راحتی به رسانه های مختلف دسترسی دارند و می توانند به تولید پیام های رسانه ای بپردازند اما نکته مهم این است که زیرساخت ها، سرورها و امکانات پخش و دریافت پیام ها فقط در انحصار چند شرکت که قطعا فرهنگ معارضی با فرهنگ ایرانی اسلامی ما دارند، است که هر گاه اراده کنند، می توانند در این جریان اطلاع رسانی و گردش اطلاعات تاثیرگذار باشند.

در پایان باید عنوان کنم که امروزه تمام بسترهای موجود در فضای مجازی از بستر ارتباطات رمز شده استفاده می کنند و با توجه به طمع دشمن به استفاده از فناوری بلاک چین و ارزهای رمزشده اگر هوشمندانه و مبتنی بر عقلانیت و با کنار گذاشتن سیاسی کاری ها با این فضا روبرو نشویم قطعا در بخش های مهمی در آینده نزدیک دچار چالش های به مراتب جدی تر خواهیم شد که حتی در مواردی می توانند این فناوری ها اختیار حاکمیت را از کشورها سلب کنند که برای کشور ما چند برابر با توجه به هجمه های همه جانبه دشمنان خطرناک خواهد بود.