دکتر عطاءالله رفیعی آتانی، عضو هیات علمی دانشگاه علم و صنعت در گفت وگو با خبرنگار گروه اندیشه خبرگزاری شبستان با بیان اینکه ارائه تعریف و راهکار دقیق نسبت به تحول در علوم انسانی در سطح جامعه آکادمیک و غیرآکادمیک گام مهم و بلندی است که تحقق یافته، گفت: معتقدم روشن ترین تبیین از علوم انسانی اسلامی بر اساس دستاوردهای این عرصه است که باید مطرح شود. یعنی جامعه بر اساس دستاوردها با این گستره آشنا شود.
وی ادامه داد: علوم انسانی رایج که در اختیار ماست برآمده از عقل و دستاورد بشری است که با تکیه بر تجربه خود آن را ایجاد کرده و مبتنی بر تجربه و عقل صرف و نهایتاً محصول غرب است اما آنچه که ما در حوزه علوم انسانی اسلامی مطرح می کنیم، بهره مندی از منبع معرفت آفرینی علاوه بر عقل و تجربه است.
عضو هیات علمی دانشگاه علم و صنعت تصریح کرد: ما باید در جهت تحقق علوم انسانی اسلامی به دنبال شاخصه های تحقق این مهم باشیم. عامل مهم تمایز علوم انسانی اسلامی با علوم انسانی ارائه شده در غرب عامل دینی بودن و همچنین منابع شناختی است، بنابر این، توجه به شاخص منابع شناختی از جمله راه های دستیابی به علوم انسانی اسلامی از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
وی با بیان اینکه ما علوم انسانی اسلامی را می خواهیم تا بتوانیم جامعه را به نحو احسن اداره کنیم و علاوه بر آن به مقاصد اسلامی در زندگی برسیم، ابراز کرد: مهمترین مقصد علوم انسانی، تربیت انسان و مدیریت زندگی اجتماعی او است، لذا در حوزه علوم انسانی اسلامی، وقتی نظریه پرداز و پژوهشگر ایمان راسخ به مولفه ای دینی داشته باشد، این مهم دست یافتنی خواهد بود.
رفیعی آتانی تاکید کرد: تجربه ای که امروز تقریباً چهار دهه از آن گذشته، نشان می دهد که دو عامل افراط و تفریط سبب آفت زدگی در حوزه علوم انسانی شده است، به عنوان مثال، برخی معتقدند علوم انسانی تنها مبتنی بر آن چیزی است که از سنت اسلامی در اختیار داریم و از آن به عنوان نقل یاد می کنیم و در مقابل عده ای دیگر تصور می کنند در حوزه علوم انسانی، اساساً نیازی به مولفه یادشده و سخن معصوم (ع) نیست که هر دو دیدگاه غلط اند.
وی ادامه داد: علوم انسانی اسلامی همان طور که از نامش بر می آید مبتنی بر آموزه های اسلامی است، بنابر این بی نیاز از نقل نیست، در عین حال دایره علوم انسانی صرفاً در قالب علومی نیست که تنها بر مبنای وحی باشند بلکه باید عقل و تجربه بشر را نیز به آن ضمیمه کرد تا به علوم انسانی اسلامیِ جامع دست یابیم.
این استاد دانشگاه اظهار کرد: علوم انسانی باید در حوزه عمل به اداره جامعه یاری رساند و از شتاب زدگی یا وصله پینه کردن علوم موجود به شدت پرهیز و بنیاد خود را تقویت کند که این مهم محقق نمی شود مگر با توجه سیاست گزاران و صاحب نظران این حوزه که گرچه در نگاه نخست اقدام سخت و راهی طاقت فرسا به نظر می رسد اما ممکن شدنی است.
این پژوهشگر در پایان خاطرنشان کرد: واقعیت این است که علم جاری در دانشگاه های ما عمدتاً علم ترجمه شده از غرب است و هر گزاره از این علم ترجمه شده یک فرصت برای دشمن است چراکه حامل های اراده سیاسی آنها است؛ لذا این گزاره ها محملی هستند که یک اراده سیاسی در ظرف آن ریخته و بعد به کشور صادر می شود که اگر این تلقی درست باشد عملاً نظام علمی کشور را قابل نفوذ می کند.
نظر شما