اصلی‌ترین شعار انقلاب استقلال و دوری از تقلید بود

به گزارش خبرنگار گروه اندیشه خبرگزاری شبستان، همایش استقلال و ارزش‌های جهانی عصر یکشنبه 29 بهمن در سالن شهید رجب‌بیگی دانشکده فنی دانشگاه تهران برگزار شد. در این همایش، حجت الاسلام دکتر علی ذوعلم، عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در مورد استقلال و الگوهای جهانی تعلیم و تربیت و سند 2030 به سخنرانی پرداخت.

وی در ابتدای مباحث خود با بیان اینکه باید تلقی عمیق و درستی از استقلال داشته باشیم، گفت: سوالات متعددی در مورد تعریف این واژه مطرح است از جمله اینکه استقلال یعنی چه، آیا استقلال یعنی جدا شدن، اگر به معنای جدا شدن است سوال این است که جدا شدن از چه چیزی؟ همچنین در مقابل استقلال واژه وابستگی قرار می گیرد اما باز هم پرسش دیگری مطرح می شود مبنی بر اینکه وابستگی به چه چیزی؟ اگر این متعلق معلوم نشود استقلال لزوما مطلوب و یا مذموم نیست بنابراین باید به طور دقیقی مفهوم و معنا مشخص شود.

وی ادامه داد: ممکن است کسی بگوید استقلال به این معناست که از تجربه دیگران استفاده کنیم اما قائل به تعامل نباشیم، چنین چیزی امکان ندارد. استقلالی که به عنوان ارزش تلقی می کنیم جزو شعارهای انقلاب اسلامی بود، استقلال جدا از تقلید است چرا که تقلید وابستگی به جبهه سلطه بوده و به گونه ای تحمیل تلقی می شود.

ذوعلم در بخش دیگری از مباحث خود با اشاره به استقلال فرهنگی و سطوح آن افزود: اساسا فرهنگ در نگاه کلان سه سطح دارد که سطح اول آن زیربنایی و زیرساختی است که شامل سطح نظری، فلسفی و نگرش های بنیادین در یک فرهنگ است؛ سطح دوم شامل فرآیندها، ساختارها و روش های کلان می شود؛ سطح سوم نیز شامل محصول فرهنگی است که بر اساس نگرش‌ها و باورها و بر پایه این فرآیندها و ساختارها بروز پیدا می کند.

وی ادامه داد: استقلال فرهنگی که ما روی آن تاکید داریم زیرساختی است یعنی جامعه ای بدون تاثیرپذیری از هویت بیگانه و تحمیل چهارچوب و پارادایم های فکری دیگران شکل بگیرد.

وی گفت: جایی که اسلام تقلید را مطرح می کند مبتنی بر تحقیق و تامل عقلانی فطری است. با این حال ما می توانیم در بخش فرآیندها و ساختارها از تجربیات دیگران استفاده کنیم به ویژه از بحث های آموزشی و استفاده از تجارب دیگران در این راستا برای دستیابی به یک ساختار کارآمد اما تمام این موارد در ضلع ارزش های بنیادین و نگرش های مبنایی خودمان است.

عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در بخش دیگری از مباحث خود با اشاره به سخنان مقام معظم رهبری در رابطه با متحجرانه و منسوخ بودن روش های آموزش و پرورش ما گفت: ایشان تاکید بر تحول داشتند. واقعیت آن است بحثی که ما در استقلال داریم به معنای آزادی در سطح کلان و ملی است یعنی ملت ما از تحمیل و جهت دهی دیگران آزاد باشد. اگر خودمان سراغ آموزش های دیگران برویم منافاتی با استقلال ندارد، ما باید چهارچوب ها را از مبانی خودمان گرفته و بتوانیم از آن دفاع کنیم. نباید بگوییم چون فلان کشور و یونسکو گفته است آنچه که مشکل ماست این سند می تواند مورد استفاده ما نیز قرار گیرد. اساسا مبانی مطرح شده در این سند با ارزش های ما سازگاری ندارد.

گفتنی است، بنا بود در این همایش دکتر شهریار زرشناس نیز حضور یابد اما نیم ساعت قبل از زمان سخنرانی اعلام کرد نمی تواند خود را به همایش برساند.