خبرگزاری شبستان – سرویس قرآن و معارف: "خطبه فدکیه این بانوی یگانه یک دوره معارف الهی است. اصول دین دارد، فروع دین دارد. اخلاق و عرفان دارد. نکته بسیار جالبی که در خطبه حضرت فاطمه (س) وجود دارد تعریفی است که از مردم میکنند! مسلمانان در آخرین دوره از نبوت و آخرالزمان چه نقش و جایگاهی در دین خدا دارند؟ این عبارات را از بیانات مهم حضرت زهرا (س) در خطبه فدکیه وجود دارد و در چنین حادثه خطیر و سرنوشت سازی به مسلمانان هویت بخشی میکنند و ارزش آنان را بازگو میکنند و تکالیفشان را بیادشان می آورند و این در حقیقت یک بازخوانی جامعه اسلامی بر اساس قرآن و عترت است."
آنچه در ادامه می آید گفتگوی سرویس قرآن و معارف خبرگزاری شبستان با حجت الاسلام و المسلمین احمد زادهوش، معاون پژوهش پژوهشکده حج و زیارت در تحلیل و واکاوی خطبه فدکیه حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیهاست.
از آن جایی که می توان از تحلیل و بررسی "گفته شده " به شخصیت و جایگاه "گوینده" رسید فکر می کنید خطبه فدکیه تا چه اندازه ای نوع نگاه و جهان بینی و شخصیت حضرت فاطمه (س) را در خود منعکس می کند؟
شخصیت انسان در زیر زبان او پنهان شده است. سخنان هر کسی معیار دقیقی است که تا اندازه زیادی لایه های پنهان شخصیت او را آشکار می سازد. مجموعه سخنان حضرت صدیقه )س( اولین چیزی را که برای مخاطب روشن میکند روح متعالی ، نگاه توحیدی و اوج معنویت این بانوی آسمانی است. بانویی که نه فقط مناجات های عارفانه دارد و نه تنها در حال نماز بیهوش می شود و نه تنها در شب عروسی به یاد قیامت می افتد و نه تنها در هنگام شنیدن آیات عذاب با صورت بر زمین می خورد که حتی در بحرانی ترین شرایط سیاسی و اجتماعی که ذهن ها و نگاهها متوجه جریان انتقال قدرت و جابجایی منابع ثروت است او سخن از عمق خداشناسی و اخلاص در عبادت میگوید: " شهادت می دهم معبودى جز خدا نیست و شریکى ندارد، این امر بزرگى است که اخلاص را تأویل آن و دلها را متضمّن وصل آن ساخت، و در ساحت اندیشه، شناخت آن را آسان نمود، خدایى که چشمها از دیدنش بازمانده، و زبانها از توصیفش ناتوان، و اوهام و خیالات از درک او عاجز هستند.
موجودات را آفرید بدون آنکه از ماده‌اى موجود شوند و آنها را پدید آورد بدون آنکه از قالبى پیروی کنند، آنها را به قدرت خویش ایجاد و به اراده اش پدید آورد، بیآنکه در ساختن آنها نیازى داشته و در تصویرگرى آنها فائدهاى برایش وجود داشته باشد، جز تثبیت حکمتش و آگاهى بر طاعتش، و اظهار قدرت خود، و شناسائى راه عبودیت و گرامى داشت دعوتش، آنگاه بر طاعتش پاداش و بر معصیتش عقاب مقرر داشت، تا بندگانش را از نقمتش بازدارد و آنان را بسوى بهشتش رهنمون شود."
برخی تصور می کنند که خطبه فدکیه یک درخواست شخصی برای باز پس گرفتن یک زمین و باغ بوده است اما اگر از فراز معرفتی بالاتری به این خطبه نگاه کنیم احتمالا آن را یک گنجینه توحیدی و معرفتی خواهیم دید. شما هم با این دیدگاه موافق هستید؟
همین طور است. خطبه فدکیه این بانوی یگانه یک دوره معارف الهی است. اصول دین دارد، فروع دین دارد. اخلاق و عرفان دارد و همه چیز دارد . مسلما شرح و معرفی این منبع و ذخیره علمی در چنین مصاحبه و گفتگویی نمیگنجد ولی در اینجا مایلم نظر شما را به نکته بسیار جالبی از خطبه حضرت فاطمه (س) معطوف کنم و آن تعریفی است که از مردم میکنند!
مسلمانان در آخرین دوره از نبوت و آخرالزمان چه نقشی و چه جایگاهی در دین خدا دارند؟ این عبارات را از بیانات مهم حضرت زهرا (س) ببینید و دقت بفرمایید که در چنین حادثه خطیر و سرنوشت سازی چگونه به مسلمانان هویت بخشی میکنند. آنان را به جایگاه خودشان متوجه میکنند . ارزش آنان را بازگو میکنند و تکالیفشان را بیادشان می آورند و این در حقیقت یک بازخوانی جامعه اسلامی بر اساس قرآن و عترت است. حضرت در این باره می فرمایند : " شما اى بندگان خدا پرچمداران امر و نهى او( خدا ) ، و حاملان دین و وحى او، و امین‌هاى خدا بر یکدیگر، و مبلّغان او بسوى امّت‌ها هستید. زمامدار حق در میان شما بوده، و پیمانى است که از پیشاپیش بسوى تو فرستاده، و باقیماندهاى است که براى شما باقى گذارده، و آن کتاب گویاى الهى و قرآن راستگو و نور فروزان و شعاع درخشان است، که بیان و حجّت‌هاى آن روشن، اسرار باطنى آن آشکار، ظواهر آن جلوهگر میباشد.
پیروان آن مورد غبطه جهانیان بوده، و پیروی از او خشنودى الهى را باعث مىگردد، و شنیدن آن راه نجات است. بوسیله آن مىتوان به حجّت‌هاى نورانى الهى، و واجباتى که تفسیر شده، و محرّماتى که از ارتکاب آن منع گردیده، و نیز به گواهی‌هاى جلوهگرش و برهان‌هاى کافیش و فضائل پسندیدهاش، و رخصت‌هاى بخشیده شدهاش و قوانین واجبش دست یافت.
پس خداى بزرگ ایمان را براى پاک کردن شما از شرک، و نماز را براى پاک نمودن شما از تکبّر، و زکات را براى پاک شدن نفس و افزایش روزى، و روزه را براى تثبیت اخلاص، و حج را براى استحکام دین، و عدالتورزى را براى التیام قلب‌ها، و اطاعت ما خاندان را براى نظم یافتن ملت‌ها، و امامتمان را براى رهایى از تفرقه، و جهاد را براى عزت اسلام، و صبر را براى کمک در بدست آوردن پاداش قرار داد.
و امر به معروف را براى مصلحت جامعه، و نیکى به پدر و مادر را براى رهایى از خشم الهى، و صله ارحام را براى طولانى شدن عمر و افزایش جمعیت، و قصاص را وسیله حفظ خون‌ها، و وفاى به نذر را براى در معرض مغفرت الهى قرار گرفتن، و دقت در کیل و وزن را براى رفع کمفروشى مقرر فرمود.
و نهى از شرابخوارى را براى پاکیزگى از زشتى، و حرمت نسبت ناروا دادن را براى عدم دورى از رحمت الهى، و ترک دزدى را براى پاکدامنى قرار داد، و شرک را حرام کرد تا در یگانهپرستى خالص شوند.
پس آن گونه که شایسته است از خدا بترسید، و از دنیا نروید جز آنکه مسلمان باشید، و خدا را در آنچه بدان امر کرده و از آن بازداشته اطاعت نمائید، همانا که فقط دانشمندان از خدا مىترسند.”
در پایان از همه عزیزانی که این روزها و بمناسبت سالروز شهادت برترین بانوی جهان سوگوارند تقاضا میکنم حداقل یکبار و با دقت این خطبه مشهور را بخوانند .
نظر شما