آیین سنتی مذهبی قالیشویان شهید اردهال در کاشان برگزار می شود

خبرگزاری شبستان /اصفهان

در این آیین معنوی که با حضورجمعی از مسئولان کاشان به ویژه هیئت های عزادار از اهالی فین، خاوه، اردهال و مناطق اطراف در مشهد اردهال در فضایی آکنده از اندوه و اشک و ماتم برگزار می شود، هزاران فینی چوب به دست در برابر چشمان حیرت زده و بهت زده صدها هزار تن زن و مردی که از دیگر استان ها و شهرهای کشور نظاره گر این مراسم شور انگیز و اندوهناک هستند واقعه شهادت حضرت سلطان علی بن محمد باقر (ع) در سال 113 هجری در سزمین مشهد اردهال و نحوه به خاکسپاری این امامزاده جلیل القدر را تداعی می کنند.
 

اهالی فین کاشان و مردم خطه کویری و آبادی‌های اطراف این شهرستان هر ساله با تعصب و غرور خاصی در مراسم قالیشویان شرکت کرده و زیارت امامزاده سلطان علی (ع) را در آغاز هر پاییز از فرائض مذهبی خود دانسته و ثواب زیارت این امامزاده و حضور در مراسم قالیشویان را با ثواب زیارت مرقد مطهر جد بزرگوارش، حضرت امام حسین (ع) و حضور در کربلا برابر می‌دانند.
 

آری! اهالی فین با شرکت در آیینی هزارساله در آدینه‌ای پرهیاهو هر سال تکرار حماسه جهاد و شهادت را در تجدید بیعت با ولایت آشکار می سازند.
 

این آیین پس از سخنان خطیب اصلی و مهمان ویژه مراسم به این صورت آغاز می شود که، یکی از ریش سفیدان یا روحانی از منطقه فین کاشان اعانه ای را که از فینی ها جمع کرده است به عنوان هدیه و شیرینی به متولی یا سرپرست اهالی خاوه ای در آستانه امامزاده می دهد و درخواست آوردن قالی مخصوص امامزاده شهید را از آستانه مبارک حضرت امامزاده سلطان علی (ع) طلب می کند.
 

خادمان بارگاه حضرت یک تخته قالی پیچیده شده را که رویش یک تکه پارچه سبز کشیده اند، از داخل حرم امامزاده بیرون می آورند و به بزرگان فینی می سپارند، جوانان فینی با دیدن قالی به شور و هیجان می آیند و با بانگ و فریاد «یا حسین ، یا حسین» برای به دست آوردن قالی(این قالی سمبل جنازه مطهر امامزاده است که در زمان شهادتش به رسم وادب احترام توسط اهالی فین در میان قالی پیچیده شده است) به سوی آن هجوم می آورند تا آن را از بزرگان فینی تحویل گرفته و به محل شستشوی نمادین آن انتقال دهند و در این زمان که قالی در طول مراسم میان انبوه جوانان چوبدست فینی ( چوبدستی نمادی از سلاح دفاعی رایج در آن زمان بوده است که در آن زمان اهالی فین با چوبدستی برای یاری این امامزاده و مقابله با دشمنانش به مشهد اردهال می آیند که متاسفانه پس از شهادت آن حضرت به این منطقه می رسند)حرکت داده می شود، هیچکس غیر از اهالی فین حق دست زدن به قالی و حمل آن را ندارد بلکه فقط می توانند با عزاداری و سینه زنی از کنار مراسم قالی شویان را همراهی کنند.

جوانان در پناه انبوه مردان چوب به دست که پیاپی چوب هایشان را در هوا تکان می دهند در حالی که بانگ «الله اکبر» و «حسین، حسین» بر لب دارند قالی را گاهی بر روی دوش و گاهی بر روی دست دارند دوان دوان با هیاهو و ولوله با عبور از صحن ها از میان جمعیت می گذرند تا قالی را به سرچشمه نهر شازده حسین، در میدان مقابل زیارتگاه ببرند.
 

گروهی از جوانان فینی نیزدر تمام مسیر همگام و همراه با دسته حرکت می کنند و گذرگاه را برای گذر دسته از میان جمعیت انبوه عزادار و نظاره گر باز می کنند و در طول راه نیز، به فواصل کوتاه، گوسفندان یا گوساله هایی را که صاحبان، گوشت یا ریختن خون آن را نذر کرده اند، پیش پای حاملان قالی ذبح و قربانی می کنند.
 

فینی ها بسان سپاه خشمگین می مانند که به قصد انتقام و خونخواهی به قلعه و دژ دشمن حمله کرده اند، گرد و غباری که از زیر گام های کوبنده و شتابان جوانان فینی به هوا بر می خیزد، افراد را در خود فرو می برد و جوانان با چوب های چرخان در آسمان، همچون امواجی در پس این پرده غبار ، خیزان و پویا پیش می روند و این دسته چون سیلی خروشان در گذرگاه دره هر بند و مانعی را به آسانی از پیش راه خود بر می کند و به کناری می افکند تا خود را به سرچشمه آب برساند.
 

هنگامی که حاملان قالی که بر سر چشمه واقع در بارگاه شاهزاده حسین(ع) رسیدند قالی را در کنار نهر روی زمین می گذارند و دور آب، حلقه می زنند و چوب هایشان را پیاپی در هوا تکان می دهند، در این هنگام، یعنی پیش از آداب شستن تمثیلی قالی امامزاده، مراسم لعن خوانی بر دشمنان حضرت انجام می گیرد و پس از پایان آداب شست و شو، قالی را دوباره به دوش می گذارند و از گذرگاهی در پای کوه اردهال که به در شرقی آستانه امامزاده منتهی می شود، به صحن سردار یا صحن فینی ها می برند.
 

در باز گرداندن قالی به آستانه، خاوه ای ها و شماری از فینی ها در دسته ای پیشاپیش حاملان قالی و فینی های چوب به دست، سینه می زنند و آرام و سنگین نوحه می خوانند و دم می گیرند تا دوباره به محل بارگاه سلطان علی ابن باقر می رسند، قالی را به بالای صفه در ایوان بقعه می برند در ایوان چند تن از بزرگان مردم فین و خاوه که انتظار قالی را می کشند به سوی حاملان قالی پیش می روند که قالی را بگیرند، لیکن جوانان از تحویل دادن قالی سر باز می زنند و با تکان دادن چوب هایشان بزرگان فینی و خاوه ای را از نزدیک شدن به قالی دور می کنند و سرانجام در میان بانگ و فریاد «حسین، حسین» و «الله اکبر و الله اکبر» بزرگان فینی قالی را از جوانان می گیرند و به نمایندگان خاوه ای تحویل می دهند و خاوه ای ها قالی را با تشریفات و احترامی خاص به داخل حرم می برند و به خدام آستانه تسلیم می کنند .
 

مراسم قالی شویان در حدود ساعت 12 ظهر در فضایی آکنده از غم و افسوس و در برابر هزاران چشم اشک آلود پایان می یابد و در این هنگام، فینی ها برای زیارت مرقد حضرت امامزاده سلطان علی (ع) به حرم می روند و زائران و تماشاچیان نیز پراکنده می شوند و برای خوردن ناهار و استراحت به حجره ها و چادرهای خود باز می گردند.
 

آری ، مراسم تمام می شود و با دیدن آخرین تصویر از قاب چشمانت اندوهی جانکاه و ماتمی حزن آلود در اندیشه ات شعله ور می شود و تو را با خود به یاد شهید واقعه کربلا می اندازد که کوفیان میزبان غیر از اینکه یاریش نکردند بر جنازه مطهرش هم اسب تاختند و از تکه ای کفن هم دریغ کردند و جسم صد چاک امام حسین (ع) رادر میان بوریا پیچیدند، اما اهالی فین 55 سال بعد از واقعه کربلا اگرچه به موقع به یاری امامشان نرسیدند اماجسد مطهر فرزندش را با تکریم و احترام هر چه تمامتر در میان بهترین و ارزنده ترین دستاورد هنر دستشان که فرش بود پیچیدند و هنوز بعد از 1300 سال در کربلای اردهال با اجرای مراسم نمادین قالیشویان ولایت مداری خود را به گوش همه می رسانند و این نکته را به اثبات می رسانند که در دفاع از اسلام و قرآن و ولایت تا پای جان و نثار خونشان ایستاده اند.
 

حضرت سلطانعلی بن امام محمد باقر (ع) یکی از امامزادگان بلافصلی است که از یک طرف فرزند امام باقر(ع) و از طرفی برادر امام صادق (ع) است ودر بررسی های انجام گرفته تاریخی این امامزاده واجب التعظیم در میان تمامی امامزادگان، یگانه امامزاده بلافصلی است که دارای اسناد معتبر زندگینامه و قیام خونین اردهال است .
 

ارادتمندان به حضرت سلطانعلی بن امام محمد باقر (ع) ، قیام اردهال را کربلای ایران می دانند و معتقدند در تاریخ شیعه دو قتلگاه است یکی قتلگاه سالارشهیدان حسین بن علی (ع) در کربلای معلی و دیگری قتلگاه این بزرگوار در اردهال است .
 

آیین سنتی مذهبی قالی شویان تنها مراسم مذهبی ایران است که به تاریخ هجری خورشیدی برگزار می شود که هر سال نسبت به سالهای گذشته با استقبال بیشتر زائرانی از اقصی نقاط کشور به ویژه مردم شهرستان های کاشان، دلیجان، قم، اصفهان و تهران روبرو می شود.
 

گفتنی است، مشهد اردهال در فاصله 45 کیلومتری جنوب غربی کاشان واقع شده است.
 

پایان پیام/