به گزارش خبرنگار اندیشه خبرگزاری شبستان، تحلیل جایگاه پژوهش و توسعه علوم انسانی اسلامی و تبیین بایسته ای ورود به عرصه های نوپیدای علمی، موضوعاتی بودند که ما را بر آن داشتند تا گفت وگویی با حجت الاسلام ابوالفضل ساجدی، مدیر قطب فلسفه دین و استاد حوزه و دانشگاه ترتیب دهیم که بخش دوم و پایانی آن در ادامه از نظرتان می گذرد:
کیفیت ورود اندیشه های اسلامی و تولیدات علوم انسانی اسلامی را در مجامع بین المللی چگونه ارزیابی می کنید؟
از آنجا که در شرایط جاری جهان، دنیا با توجه به شکست ایدئولوژی لیبرالیسمِ سرمایه داری غربی و نظریات دیگر مانند کمونیست و سوسیالیسم، با یک خلأ و کمبود نظری و فکری روبرو است، شرایط کاملاً مهیا است که دیدگاه های بِکر و زیر بنایی توحیدی و اسلامی را در عرصه بین الملل ارائه کنیم. شکست اندیشه های سکولار و اومانیستی جهان به ظاهر متمدن غرب، انسان را با چالش های هویتی و فکری مواجه کرده است، این امر به وضوح در یافته های اندیشمندان معاصر قابل رؤیت است. جهان کنونی در حال حاضر به دنبال رویکردی متفاوت از دیدگاه مادی گرایانه و لیبرال دموکراسی دنیای غرب است و این فرصت بی بدیل می تواند زمینه ای باشد برای ارائه و ترویج ایده مدنیت اسلامی بر پایه مبانی توحیدی که قطعاً می تواند انسان را به آن آسایش و آرامشی که نیازمند است، رهنمون گرداند.
ارائه دیدگاه های اسلامی در ساحت های راهبردی و کاربُردی برای جهان امروز بسیار مهم و حائز اهمیت است. هم اینک جهانیان چشم به ایران اسلامی دوخته اند تا ببینند تنها کشوری که در جهان، با توجه به مبانی الهی و اسلامی در برابر امپریالیسم جهانی ایستاده است، چگونه می تواند توده های مردم را به خود متوجه نماید و چگونه خواهد توانست اندیشه های خود را جانشین باورهای پوسیده و از کار افتاده غربی کند.
راهکار شناساندن این ظرفیت به جهان چیست؟
امروزه به تحقیق یکی از راهکارهای صدور انقلاب اسلامی، همین رویکرد پیشرفت در ساحت های نوین علوم انسانی اسلامی است. این دست آوردهای نظری می بایست در عرصه های بین المللی عرضه شوند. در برخی از مواجهات اندیشمندان غربی با محققین اسلامی، دیده می شود که آنها نسبت به دستاوردهای علوم دینی، اظهار تعجب می کنند؛ این مطلب مدعای این نکته است که متفکران ما، دقیقاً راه درستی را در پیش گرفته اند.
محافل رایج علمی دنیا، می بایست پیوسته محل ارائه دستاوردهای نظام اسلامی در باب اندیشه و تفکر ارزشی باشد، اهمال در این مسیر ما را از رسیدن به نقاط اثربخش در روابط بین الملل باز خواهد داشت. امروزه جهان سخت به دنبال یافتن پاسخ پرسش هایی در باب حوزه های حیات انسانی و سبک زندگی و مدنیت توحیدی است.
می بایست ثمره تلاش ها و تحقیقات محققان ایران اسلامی از بین کتاب ها و پایان نامه ها خارج شوند و به پویندگان معارف انسانی ارائه گردند. کرسی های جهانی و محافل پژوهشی بهترین مکان ها برای چانه زنی متفکران ما با روشنفکران و پژوهشگران بین المللی است.
سوگمندانه باید اعتراف نماییم که هنوز بسیاری از این دستاوردها، به محافل علمی جهانی ارائه نشده اند. هنوز در چارچوب ورود به عرصه بین المللی، مهمترین معضل در بین کشورهای اسلامی همین هم افزایی و تفاهم، بین دولت های اسلامی است. قطعاً زمانی عظمت دستاوردهای اسلامی برای همگان مشخص خواهد شد که جهان اسلام بتواند با دستیابی به یک وحدت کلمه، اصول متقن برخاسته از وحی و خِرد خود را، به جهانیان عرضه کند.
تلاش های صورت گرفته در مسیر تحقق تمدن نوین اسلامی را در این پروسه چگونه ارزیابی می نمایید؟ راهکارهای توسعه این مقؤله چیست؟
اساساً تحقق تمدن نوین اسلامی منوط به اثرگذاری در عرصه بین المللی است. عرصه اندیشه، پیوسته تشنه ساحت های نوین عقلی و عملی اسلامی است. عرصه پیشرفت با تحجر و خشک اندیشی بیگانه است. اینکه دستاوردهای اسلامی نمی تواند تمدن ساز شود و یا در عرصه جهانی اثرگذار باشد زاییده افکار پوسیده و منحرف است. چگونه علمی که مدعی است پیوسته در راه توسعه و تکامل است، از پذیرش چارچوب های نوپیدای ارزشی، اظهار بی نیازی می کند؟
قطعاً اثربخشی اندیشمندان ما در عرصه های نوپیدا، باعث خواهد شد، دیدگاه جهانیان به باورهای شیعی نیز، تغییر کند. این که دسیسه چینان و منحرفان، پژوهش های علمی برخاسته از عقل فطری و الهی را ناکارآمد توصیف می کنند، بحق جای تعجب و تأمل دارد. ما می توانیم در نوع نگاه جهانیان به اسلام تغییر ایجاد کنیم، ما خواهیم توانست در ایجاد کُرسی های بین المللی اندیشه دینی در دنیا، تأثیرگذار باشیم، ما می توانیم در عرصه های اقتصادی و سیاسی جهان مؤثر واقع شویم؛ البته همگی این موارد منوط است به تحقق آرمان های نظام اسلامی در پرتو اهتمام مسئولین و دست اندرکاران به منویات رهبری معظم انقلاب(حفظه الله) در چارچوب دیدگاه تحقق تمدن نوین اسلامی.
اتصال به مجامع فکری جهانی، عدم تمرکز بر حرکات ایستایی، افزایش دانش و پژوهش در کشور و عرضه مداوم دستاوردهای تمدن ساز نظام اسلامی، قطعاً می تواند راهگشای رسیدن به معنای اشاعه و گسترش انقلاب اسلامی در عرصه بین الملل باشد.
تحقق تمدن نوین اسلامی و تمایل اندیشه ها و فرهنگ های گوناگون را به این معنا، چگونه می بایست دنبال کرد؟
رسالت دیگر ما در جمع آوری بازخورد فرهنگ های دیگر، نسبت به دستاوردهای ارزشی است. ما موظف هستیم پیوسته در رصد افکار عمومی و بین المللی کوشا باشیم. عرصه علم پیوسته با تحول و دگرگونی در ارتباط است. بنده به عنوان راهکار عرض می کنم که بهتر است در تنظیم بودجه های جاری کشور، از تمامی دیدگاه ها و اندیشمندان حوزه های گوناگون استفاده شود. قطعاً کسانی که در حوزه علوم انسانی و پژوهش های مرتبط با این رشته فعالیت دارند، بهتر می توانند وصف و پردازش علوم انسانی را در جامعه، مورد توجه قرار دهند.
محدود کردن بودجه های کشور به مباحث صنعتی و خوراکی و تزئینی، قصوری است در حق سایر رشته ها و گرایش ها؛ امور تجربی و ملموس بیرونی، به طور قطع نمی تواند تمامی ساحت های انسانی را پوشش دهند و این نقصان با فوران معضلات و مشکلات اجتماعی، جامعه را تحت تأثیر قرار خواهد داد. می بایست در ترویج مباحث صنعتی و مهندسی و تجربی، به اموری که مدیریت این رشته ها را به دست دارند نیز، توجه کرد. علوم انسانی، شاکله و قوام دهنده نظام های مدنی و اجتماعی است. از بین رفتن بنیان های ارزشی و زیربنایی، موجبات اضمحلال جامعه را فراهم می آورد. ارج قرار دادن به سرمایه گذاری برای علوم زیربنایی، نه تنها اسراف و هدررفت سرمایه ها نیست، بلکه، از فساد و تباهی در نتیجه نابودی بنیان های اجتماعی نیز، جلوگیری خواهد کرد. تفکر فراگیر بومی و اسلامی می بایست خارج از چارچوب های حزبی و سیاسی، مورد توجه قرار گیرد تا ان شاالله تحقق تمدن نوین اسلامی را در عرصه بین الملل شاهد باشیم.
نظر شما