هیئت بازسازی در حال بررسی سازه قدیمی ترین کتابخانه جنوب کشور

خبرگزاری شبستان - شیراز:

سال آینده 70 سالگی اش را جشن می گیرند، کتابخانه ای که پیش از این به نام «کتابخانه ملی فارس» شناخته می شد، امروز با نام کتابخانه «شهید دستغیب» شناخته می شود، این کتابخانه بنا به گفته روح الله منوچهری، مدیر کل کتابخانه های عمومی فارس، قدیمی ترین کتابخانه فارس و جنوب کشور است که در دهه 20 خورشیدی پایه گذاری شد.

منوچهری در خصوص این کتابخانه می افزاید: «این کتابخانه در سال 1327 آغاز به کار کرد و به طور رسمی از 14 مرداد 1329 با 2 هزار جلد نشریه کار خود را آغاز کرده است.» اما آنچه در برخی منابع آمده اینست که کتابخانه کهنسال شیراز، در مرداد سال ۱۳۲۹ کتابخانه با ۶۰۴ جلد کتاب شروع به کار کرد اما به شکل رسمی در ۱۵ اردیبهشت ماه ۱۳۳۱ با ۶۰۳۵ جلد کتاب و با نام «کتابخانه ملی فارس» افتتاح و مورد بهره ‌برداری قرار گرفت.

به علت کمبود فضا در دهه 70 خورشیدی سالن های مطالعه پشت کتابخانه ایجاد و به آن اضافه شدند، در سال 82 کف پوش آن عوض و کتابخانه رنگ آمیزی شد، در سال 90 به علت کمبود فضا، نسخ خطی آن به کتابخانه رئیسی منتقل شدند.

داریوش نویدگویی، ناشر برتر کشوری با اشاره به اینکه کتابخانه شهید دستغیب هویت ما شیرازی هاست اما متاسفانه اکنون در حال ویران شدن است، می گوید: امیدوارم شیراز و فارس را در جایگاهی که استحقاق آن را دارد، شاهد باشیم.

منوچهری در خصوص بازسازی این بنا می گوید: بازسازی درستی برای این کتابخانه باید شکل گیرد، از این رو هیئت بازسازی تشکیل شده که متشکل از برترین مهندسان شهر شیراز است و این هیئت کارهای سازه، مقاومت و غیره را مورد بررسی قرار می دهد.

وی می افزاید: در سه نوبت مطالب جمع آوری شده هیئت بازسازی به کتابخانه های عمومی ارسال می شود که امروز نخستین دور از مطالب باید ارسال شود و سپس در 15 بهمن و آخر بهمن ماه نتایج به اطلاع می رسد.

برخی می گویند نقشه کتابخانه شهید دستغیب منسوب به آندره گودار، فرانسوی است، کسی که راحی آرامگاه حافظ را به عهده داشته است، مدیر کل کتابخانه های عمومی فارس می گوید: پس از مشخص شدن مشکلات با هماهنگی نهاد کتابخانه های عمومی بودجه را تامین و آغاز به کار خواهیم کرد که امیدواریم این مسئله در خور و شایسته باشد.

پیش از این حیدر عالیشوندی، فرماندار شیراز و رئیس انجمن کتابخانه‌ های عمومی شهرستان همچنین با اشاره به وضعیت خاص کتابخانه دستغیب گفته بود: این کتابخانه قدیمی ‌ترین کتابخانه شیراز است و با برنامه ریزی دقیق و بازسازی کامل آن می‌ توان، این کتابخانه را به موزه تبدیل کرد.

نشریات موجود در کتابخانه دیجیتالی می شوند

در بخش نشریات این کتابخانه روزنامه «وقایع اتفاقیه» چاپ 1267 قمری، به چشم می خورد که 10 سال انتشار یافت و به اخبار درون دربار می پرداخت، این روزنامه در آن زمان به قیمت 10 شاهی، معادل یک و نیم کیلوگرم (نیم من) گوشت بود که بسیاری از مردم توانایی خرید آن را نداشتند، اگر با قیمت روز بخواهیم محاسبه کنیم در می یابیم که هر نسخه این روزنامه بر اساس گوشت کیلوی 300 هزار ريال، به قیمت 450 هزار ريال در می آید، روزنامه «پارس» دیگر روزنامه ای است که در این کتابخانه چشم مخاطب را به خود جلب می کند، این روزنامه اولین روزنامه استان فارس محسوب می شود که در سال 1289 قمری به چاپ رسیده و اولین نسخه آن در این کتابخانه وجود دارد.

منوچهری می گوید: «غیر از کتاب های غنی که این کتابخانه دارد، یکی از دلایل معروف شدن آن، به خاطر گنجینه بی نظیر نشریات است که اگر بخواهد این نشریات به همین وضع نگهداری شود آسیب می بیند»، این مطلب را هم پیش از این سعیده ابراهیمی، مدیر کل سابق این سازمان به خبرگزاری تسنیم گفته بود، او همچنین با بیان اینکه انجمن خیرین کتابخانه ‌ساز و مسئولان ارشد استان فارس برای تبدیل کتابخانه به موزه و مرمت آن اعلام آمادگی کرده‌ اند، خاطرنشان کرده بود: بخش کتابخانه‌ ای این بنا پس از تبدیل به موزه حفظ می ‌شود، و مرمت و به‌ سازی این بنا علاوه بر اینکه در تقویت بنیان‌ های فرهنگی موثر است می‌ تواند به عنوان یک جاذبه گردشگری هم مطرح شود.

فیروزه قشقایی، مدیر کتابخانه شهید دستغیب شیراز می گوید: اینها تاریخ مطبوعات ایران هستند و برخی از آنان بسیار منحصر به فرد است و نسخه ای دیگر ندارد و باید خیرین ورود پیدا کنند تا این روزنامه ها اسکن شود و از ازبین رفتن آن جلوگیری کنند.

اما اکنون منوچهری، از انعقاد تفاهم نامه بین این سازمان و مرکز اسناد و کتابخانه ملی فارس، برای دیجیتالی شدن نشریات و نسخ خطی، کتابخانه شهید دستغیب خبر می دهد و می افزاید: ابتدا نشریات منحصر به فردتر و خاص تر را برای دیجیتالی شدن ارسال می کنیم و این یک فرایند زمان بر هست.

در این کتابخانه حدود 70 هزار جلد کتاب و در حال حاضر حدود 2 هزار عنوان نشریه وجود دارد که از اولین نشریات موجود می توان به نشریات دوره قاجار و مشروطه اشاره کرد اما عمده آن برای بعد از دوره قاجار است، به گفته قشقایی اکنون تنها روزنامه «خبرجنوب» هدف آرشیو این کتابخانه قرار دارد که به شکل لوح فشرده آرشیو می شود که مدیر کتابخانه شهید دستغیب شیراز دلیل این اتفاق را کمبود فضا عنوان می کند.

حال باید دید کتابخانه «شهید دستغیب» که یکی از 224 کتابخانه عمومی استان است چگونه حفظ و حراست می شود، کتابخانه ای که در محور زندیه قرار دارد و می تواند در راستای گردشگری فرهنگی موثر باشد.

گزارش: محسن تورع