فرهاد مهندس پور: کوشیدم که عاقل بمانم/ تئاتر ایران مرا نمی خواهد

به گزارش خبرنگار تئاتر شبستان؛ نشست خبری بیست و ششمین جشنواره یبین المللی تئاتر فجر، پیش از ظهر امروز ۲۳ دی ماه در سالن کنفرانس تئاتر شهر برگزار شد. این نشست با حضور فرهاد مهندس پور؛ دبیر جشنواره، اصغر دشتی، آروند دشت آرای و حمیدرضا ابک؛ مدیران بخش های مختلف این رویداد، با حاشیه هایی همراه بود.

حمیدرضا ابک؛ مدیر ارتباطات و روابط عمومی جشنواره که اداره ی جلسه ی رسانه ای را بر عهده داشت، با بیان اینکه جلسه را در حدود رعایت وقت مدیریت می کنم و دوستان آزادانه می توانند هر سئوالی را بپرسند، از فرهاد مهندس پور و آروند دشت آرای درخواست کرد که توضیحات کوتاهی ارائه کنند و مبنای جلسه بر پاسخگویی به پرسش های خبرنگاران باشد.

فرهاد مهندس پور؛ صحبت های ابتدایی خود را به رسانه ها اختصاص داد و با بیان اینکه کاش می شد، چشمان شما ناظر به همه ی اتفاقاتی بود که در در چندماه گذشته بر ما گذشت، گفت وظیفه ی رسانه ها، تمرکز روی جزییات است و انتظار می رود که به همه ی رویدادهای اجتماعی با جزئیات نگاه کنید. من خوشحالم که در این مدت نقدهای ریزبینانه ای از جشنواره ی فجر در رسانه ها خواندم و خوشحال می شوم که نقدهای رسانه ها ادامه داشته باشد.

آروند دشت آرای، مدیر بخش بین الملل جشنواره، با بیان اینکه بیست نمایش از میان ۱۶۷ اثر نمایشی به بخش های مختلف جشنواره راه یافته اند، گفت: متدی که برای بخش بین الملل در نظر داشتیم، دعوت از گروه های جوانی بود که آثارشان تفکر برانگیز و برآمده از فرهنگ ملت خود باشد. در عین حال از هنرمندان شناخته شده ی تئاتر جهان دعوت کردیم تا در پنل های تخصصی طراحی شده، در ایام برگزاری جشنواره امکان گفت و گو با اهالی تئاتر ایران فراهم آید.

مهندس پور: چرا از طرح پوستر ناراحت هستید؟ 

پس از توضیحات مهندس پور و دشت آرای، اولین حاشیه ی این نشست به طراحی پوستر جشنواره مربوط بود که با واکنش سیامک فیلی زاده؛ طراح پوستر جشنواره و فرهاد مهندس پور همراه شد. فیلی زاده درباره ی روند طراحی پوستر گفت: پس از آنکه دعوت به کار شدم، جلسات بسیار حرفه‌ای برگزار شد که خواسته های سفارش‌دهنده اعلام شد و بر اساس گفت و گوها به طرح های کنونی رسیدیم. من نگاه ساده ی شرقی را در پس ذهنم داشتم و رنگ هایی برای پس زمینه انتخاب کردم که بتوانیم انرژی جشنواره در پوستر منعکس کنیم.

وی ادامه داد: ایده‌ها بسیار ساده است و اصلا قرار نبود پیچیده باشد. من طراحی پوستر را با الهام از طراحی کاراکترهای گلیم ایرانی که هدف شان ساده سازی تصاویر است، انتخاب کردم و برای آن به طرح شش ایموجی رسیدم. قرار نبود این پوستر همه ی مفاهیم تئاتر را در بربگیرد، چرا که نمی خواستیم بیانیه ی فلسفی بدهیم و می خواستیم مردم عادی متوجه اتفاقی بشوند که در این جشنواره رخ می دهد.

پس از آنکه خبرنگاران ایران تئاتر، رادیو نمایش، اعتماد، شبستان و مهر انتقاداتی به طراحی پوستر جشنواره وارد کردند، فرهاد مهندس پور گفت: من در فضای مجازی حضور ندارم ولی می دانم که شما بسیاری از مفاهیم تان را با استفاده از ایموجی های تصویری به یکدیگر منتقل می کنید. این مسئله ی امروز جامعه است و به نوعی همه درگیر آن هستند. از طرفی این شش ایموجی با الهام از ماسک های تئاتری طراحی شده اند و حالات عشق، شوخی، خنده، گریه، غم و عصبانیت را نمایش می دهد.

وی با بیان اینکه حق دارید به پوستر جشنواره نقد داشته باشید، گفت: من نمی دانم چرا از طراحی پوستر ناراحت هستید، می توانید نقد کنید و حق دارید اما به من حق بدید که از پوستر طراحی شده دفاع کنم و اتفاقا آن را ایده ی جذابی برای جشنواره ی تئاتر فجر بدانم. بپذیریم که تصویر بیشتر از کلمه کار می کند و امروز ما در گفت و گوهای روزمره مان از تصویر و زبان بدن بهره می گیریم.

فیلی زاده: می خواستم پوستری طراحی کنم که دیدنی باشد نه خواندنی!

فیلی زاده در توضیحات تکمیلی خود گفت: این پوستر حاصل سی سال تجربه ی گرافیکی من است. من انواع پوستر را می شناسم و بر اساس حرفه ام همه ی پوسترهای جهان را می بینم اما سلیقه ام طراحی ساده ی پوستر است. برای خودم حق قائلم که اشتباه کنم، چرا که هر اشتباهی می تواند راه ورود به تجربه های تازه باشد. خیلی از پوسترهای سال های گذشته ی جشنواره ها به سمت تایپو گرافی رفته اند و من نمی خواستم پوستری طراحی کنم که خوانده شود، بلکه خواستم پوستری طراحی کنم که دیدنی باشد.

مهندس پور: انتخاب سایت فروش بلیت جشنواره بر اساس مناقصه بود

حمیدرضا ابک، در پاسخ به اعتراض خبرنگاری مبنی بر شکل فروش بلیت‌ها که امکان استفاده از نمایش ها را برای همه ی مردم فراهم نمی آورد، گفت: نخستین مشکل ما فضاست. نسبت علاقه مندان تئاتر در ایران با سخت افزارهای موجود، همخوانی ندارد. سرانه ی دوستداران تئاتر با تعداد سالن ها و ظرفیت صندلی ها نمی خواند و کاش دولت به جای دخالت در تولید و محتوا بر فراهم آوری امکانات سخت افزاری تمرکز می کرد. از طرفی ما با توقعاتی مواجه ایم که برای مثال، 312 نفر خواستار بلیت خبرنگاری شده اند، این در حالیست که تعداد خبرنگاران فعال تئاتر به بیست نفر نمی رسد.

مهندس‌پور نیز در خصوص چگونگی انتخاب سایت فروشنده ی بلیت های جشنواره توضیح داد: پاسخ بسیار شفاف و ساده است، مناقصه‌ای برگزار شد و ما بهترین پیشنهاد را انتخاب کردیم. چهار طرح به دست ما رسید و ما بر اساس خواسته های مان و گفت و گوهایی که با پیشنهاد دهنده ها داشتیم، بی آنکه فکر کنیم کدام سایت سال گذشته در جشنواره بوده و سال آینده می تواند در جشنواره باشد، بهترین پیشنهاد را برگزیدیم. 

تئاتر فجر باید قطب فرهنگی منطقه باشد

در ادامه ی این نشست فرهاد مهندس پور در مواجه با سئوال غزل نهانی خبرنگار رادیو نمایش مبنی بر اینکه هدف از جشنواره ی سی و ششم کوچک سازی آن بوده، گفت: من هرگز نگفتم که می خواهم جشنواره را کوچک کنم بلکه گفتم جشنواره ی فجر بزرگ ترین جشنواره ی تئاتر منطقه از روسیه گرفته تا آفریقا و مشرق دور است. من معتقد به کوچک شدن جشنواره نیستم و بلکه معتقدم باید جشنواره ی فجر در یک پروسه ی سه ساله به دو بخش تقسیم شود. حضور گروه‌های خارجی در زمستان بسیار سخت است و اگر بتوانیم این بخش را به همراه بخش عکس و پوستر در تابستان اجرا کنیم، گامی به سمت بدل کردت تئاتر فجر به قطب فرهنگی منطقه برداشته ایم.

برگزاری مسابقه دون شان تئاتر ایران است

وی درباره ی برگزاری بخش مسابقه ی جشنواره توضیح داد: مسابقه دون شان تئاتر ایران و دون شان جشنواره ی تئاتر فجر است اما گروه‌های نمایشی به حضور در بخش مسابقه مصرند. این جشنواره، جشنواره ی مهندس‌پور نیست و ما ناچاریم با افکار عمومی پیش برویم. مسابقه برای جشنواره ی فجر امر احمقانه‌ای است اما من شگفت‌زده شدم از کسانی که برای احتمال دریافت جایزه در جشنواره ی تئاتر فجر حاضر می شوند. گویا بزرگ و کوچک تئاتر ما در جامعه اعتبار اجتماعی ندارند که گمان می برند با دریافت لوح و تندیس می تواند اعتباری برای خود دست و پا کند.

کوشیدم که عاقل بمانم

مهندس پور در پاسخ به بابک احمدی؛ خبرنگار روزنامه اعتماد مبنی بر عدول از بندهای فراخوان، گفت: واقعیت این است که انتظار بیشتری از خودم داشتم. واقعا در هشت ماه گذشته، کوشیدم عاقل بمانم و توصیه ام به همکارانم این بود که باید تلاش کنیم تا دیوانه نشویم. من از فراخوان عدول کردم زیرا فشارهایی که از همه طرف وارد می شود، بیش از حد است. من سالها از کارهای اجرایی تئاتر دور بودم و وقتی وارد این بازی شدم، خیلی زود متوجه شدم که اشتباه کردم. وضع به گونه ای است که اگر همراهی دوستانم در برگزاری جشنواره نبود،ادامه نمی دادم. 

تئاتر ایران مرا نمی خواهد

دبیر جشنواره ی تئاتر فجر در پاسخ به سئوال خبرنگار تئاتر شبستان که چرا جشنواره ی امسال روی تولید گرایی تمرکز کرده در حالیکه در سال های گذشته بر بخش مرور آثار تاکید می کرد، گفت: وقتی دبیری جشنواره ی بیست و سوم تئاتر فجر را بر عهده گرفتم، یکه تاز بودم و جشنواره، جشنواره ی من بود. من تغییراتی که دلم می خواست را در جشنواره اعمال کردم و از جمله حذف بخش مسابقه بود اما جامعه آن را نمی پذیرفت. اگر به فرض من عاقل ترین چهره ی تئاتر ایران باشم، تئاتر ایران مرا نمی خواهد. من باید با جامعه تئاتری وارد گفت‌وگو شوم و از خواسته های خودم پایین بیایم تا بتوانم عاقل بمانم. 

مهندس پور تاکید کرد: کار کردن در فضای امروز تئاتر ما دشوار است و  من می دانم که چه فشارهایی بر دوش مهدی شفیعی است. تئاتری ها با خواسته های مختلف سمت او می روند و حتی زیرآب همدیگر را می زنند. من خیلی او را نمی شناسم اما خستگی را در چهره ی او می بینم و در وضعیت انسانی می توانم با او همدردی کنم که نمی داند دیگر به چه کسی می تواند اعتماد کرد.

علی یزدان دوست