خطر تعطیل شدن نیات واقفین به دلیل عدم واریز اجاره موقوفه ها/وقف سنت حسنه ای که همزاد تاریخ بشر است

حجت الاسلام و المسلمین محمد طاهر گرایلی، مدیرکل اوقاف و امور خیریه استان هرمزگان در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری شبستان در بندرعباس از «وقف» به عنوان ظرفیتی که می تواند در رفع بسیاری از نیازمندی های جامعه نقش آفرین باشد نام برد و بیان کرد: مقوله وقف به عنوان یک سنت حسنه تاثیرگذار از سابقه ای همزاد تاریخ بشر برخوردار است.

وی به تشریح تاریخچه وقف در اسلام پرداخت و افزود: وقف يکی از سنت های نيکو است که از صدر اسلام تا کنون در بين مردم رواج داشته و باعث پراکندگی ثروت و توزيع عدالت بين همه افراد جامعه می شود.

این مقام مسئول خاطرنشان کرد: وقف در سيره پيامبر(ص)‌ نيز وجود داشته است که از آن جمله می توان به وقف زمينی برای ابن السبيل و یا وقف نخلستاني به نام «بويره» در قبا که از زمين های يهوديان بنی النضير محسوب مي شد، برای فقيران و بينوايان اشاره کرد.

وی اضافه کرد: در قالب کشورهای اسلامی یکی از منابع مالی که حاکمان در رفع ناهنجاری های اجتماعی به ویژه حوزه فرهنگی از آن استفاده می کردند، درآمد حاصل از موقوفات بوده است.

حجت الاسلام و المسلمین گرایلی به چگونگی رونق گرفتن وقف در کشور اشاره کرد و یادآور شد: در کشور ما نیز به دلیل اینکه هیچ گاه شیعه حاکمیتی در اختیار نداشت(حاکمیت اعتقادی)، لذا با وقوع یک سری از اتفاقات، جامعه مذهبی برای پر کردن خلاء اقتصادی، از مقوله وقف استفاده کرد و ساخت مساجد، حسینیه ها و تامین منابع مالی حوزه های علمیه از محل درآمد موقوفات انجام شد.

وی با اشاره به اینکه جریان استکبار، همواره حیات و بهره برداری خود را در عدم آگاهی مردم می بیند و از این رو با مراکز آگاهی بخش مردم مبارزه می کند، عنوان کرد: بهترین روش استکبار برای هدف قرار دادن مراکز تبیین کننده و آگاهی بخش، محدود کردن منابع مالی آنان است.

این مقام مسئول از اجرای «قانون اصلاحات ارضی» در کشور به عنوان دسیسه چینی دشمن برای ضربه زدن به فرهنگ وقف یاد کرد و گفت: پس از اجرای این قانون، اراضی و موقوفات خرد و کوچک شد و در اختیار مردم قرار گرفت که در نتیجه بازدهی و بهره وری گذشته را از دست داد؛ در صورتی که در همان ایام « قانون تجمیع ارضی » در کشورهای اروپایی و آمریکا پیاده و اراضی یک دست و بزرگ شد تا بازدهی کشاورزی بیشتر شود.

وی «ترساندن مردم از وقف» را یکی دیگر از دسیسه های استکبار برشمرد و خاطرنشان کرد: در رابطه با فرهنگ وقف به گونه ای القا کردند که اگر می خواهید کسی را بیچاره کنید، باید مقداری خاک وقف را بر در خانه آن شخص بریزید و این موجب شد تا نگاه افکار عمومی به وقف به عنوان ملک بی ارزش و دارای تبعات منفی تغییر پیدا کند.

گرایلی با ذکر این نکته که از دیدگاه ما شخصی که مال و یا ملک موقوفه را در اختیار دارد مستاجر امام زمان(عج) و خداوند محسوب می شود، تاکید کرد: پیش نیاز احیا و رشد موقوفات و ترغیب افراد برای سرمایه گذاری در حوزه وقف، این است که نگرش و دیدگاه مردم به وقف تغییر پیدا کند و موقوفات را مال و ملکی مقدس بدانند.

وی با اشاره به وضعیت اقتصادی کشور، تشویق و ترغیب آحاد مردم به سمت ایجاد، احیا و سرمایه گذاری در حوزه وقف را یکی از ظرفیت های بسیار مهم و اثرگذار برای اقتصاد کشور دانست و اظهار کرد: وقف متعلق به شخص نیست، بلکه به عموم مردم تعلق دارد و از درآمد آن برای اقشار مختلف خدمات رسانی می شود.

مدیرکل اوقاف و امور خیریه استان هرمزگان، تبیین عملکرد اوقاف، اجرای فعالیت های فرهنگی، ارائه خدمات مناسب، اجرای امینانه نیات خیرین و شفاف سازی موقوفات را در جهت ترویج فرهنگ وقف ضروری دانست و خواستار ورود جدی رسانه ها در این امر مهم و سازنده شد.

وی در پاسخ به این پرسش که وقف چه تفاوتی با خیریه ها دارد، خاطرنشان کرد: برخی از خیریه ها تابع جریانات سیاسی و متعلق به اشخاص و یکبار مصرف هستند، درحالیکه وقف از هیچ جریان سیاسی تبعیت نمی کند، عام و ماندگار و چشمه همیشه جاری است و بدون توجه به گرایش های سیاسی، قومی، نژادی و مذهبی خدمات ارائه می دهد.

حجت الاسلام و المسلمین گرایلی افزود: اگر مدرسه ای توسط خیّر وقف شده باشد تا ابد به عنوان یک مرکز آموزشی باقی خواهد ماند، اما اگر وقف نشود شاید به مرور زمان متولیان آن تشخیص دهند که دیگر نیازی به آن مدرسه نیست یا آن را به فروش می رسانند و یا تغییر کاربری دهند که در هر صورت، پرونده آن خیر بسته خواهد شد.  

وی در تبیین وقف مشارکتی و اینکه همه مردم می توانند با هر میزان درآمدی واقف باشند نیز یادآور شد: در این گونه وقف، به دلیل عدم توانایی تامین هزینه های احداث موقوفه توسط یک فرد، با مشارکت 2 نفر تا 5، 10، 20، 50 و ... نفر می توان به صورت  مشارکتی موقوفه هایی نظیر احداث حسینیه ها، مساجد، آب انبارها و ... را ایجاد کرد.

مدیرکل اوقاف و امور خیریه هرمزگان، از اهدا یک جلد قرآن و کتاب به مسجد، کاشت یک درخت در مسیر جاده برای استراحت مسافران، قرار دادن یک صندلی در پیاده رو برای نشستن و رفع خستگی عابرین، نصب یک دستگاه آبسردکن در گذرگاه ها، اهدا یک دستگاه رایانه به مسجد به عنوان نمونه های از موقوفات نام برد و تصریح کرد: همان گونه که گذشتگان برای حفظ دین، اموال خود را وقف می کردند امروز نیز ضرورت دارد که برای رفع آسیب ها و معضلات اجتماعی نظیر کمک به ازدواج، اشتغال و جهیزیه جوانان و رشد علم، فناوری و پژوهش وقف ایجاد شود.

وی با اشاره به وجود بیش از شش هزار موقوفه در استان هرمزگان، گفت: از ابتدای سال جاری تاکنون بیش از 80 وقف جدید در استان هرمزگان به ثبت رسیده است.