به گزارش خبرنگار شبستان، دکتر حسن نجفی سولاری، مشاور فضای مجازی صدا و سیما و عضو کارگروه فناوری اطلاعات مجمع تشخیص مصلحت نظام امروز در نشست گسترش رویکرد جنسی در تبلیغات مجازی که در پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی برگزار شد، گفت: باید چند پیش فرض را قبول کنیم، ما جمهوری اسلامی ایران هستیم، انقلاب کردیم و انقلاب ارزش هایی دارد که دنیا با این ارزش ها می جنگد. تهاجم فرهنگی به معنی تغییر فرهنگ جهانی است. ایجاد یک جبهه متحد برای عملیات فرهنگی ناتوی فرهنگی است، تهاجم فرهنگی ناتوی فرهنگی و جنگ نرم ابزاری دارند که عبارت است از منابع فرهنگی، رسانه ها، فناوری های نوین ارتباطی و تبلیغات.
دکتر نجفی سولاری با طرح این سوال که چرا از زنان برای تبلیغات استفاده می شود، عنوان کرد: در تاریخ می بینیم شیوه غلبه بر مسلمانان در سرزمین آندلس با زن و شراب بود. در استراتژی 2020 آمریکا در خاورمیانه بزرگ یکی از پنج راهبرد اصلی آنها تمرکز بر زنان است و مسئله بعد اثرگذاری زنان بر مردان است. زن محور چالش عالم است و جمال خدا است این جمال برخی مواقع گرفتاری هایی ایجاد می کند. حضور زنان در شبکه های اجتماعی با محوریت تلگرام 79 درصد و حضور مردان 72 درصد است. حضور زنان در شبکه های اجتماعی ادله زیادی دارد. بافت فرهنگی ایران قالبی را از طریق لپ تاپ و موبایل را در اختیار زن می گذارد که یک قاب خوشایندتری نسبت به صورت همسر، برادر و پدر ایجاد می کند. زن خیال می کند فضای مجازی محیط امنی است که می تواند در آن خوداظهاری و درددل کند. در جهان آمار کسب درآمد از طریق تبلیغات در مدیا تا دو سال آینده در فضای مجازی پیشی می گیرد.
وی تصریح کرد: آیا شبکه های اجتماعی همان مدرنیته است یا پسامدرن، آیا در حوزه تکنوفرهنگ نقش زنان برجسته است یا نقش مردان، آیا اخلاق و فضای مجازی با هم سازگاری دارند؟ کافمن می گوید از نظر جنسیتی زن و مرد را در شش وجه در تبلیغات استفاده می کنیم، اول اندازه است. هر گاه بخواهیم قدرت را نشان دهیم از مرد و هر وقت بخواهیم ظرافت را نشان دهیم از زن استفاده می کنیم، دوم مسئله لمس است در هر آنچه مسئله لذت جویانه و لمس است مثل لباس منطق ندارد که از مرد استفاده کنیم. سومین مورد مربوط به خلق و روحیه است هر آنچه که بیان کلیات است به سراغ مردان می رویم اما در بیان جزییات به سراغ زنان می رویم. چهارم مسئله نقش است، نقش اگر کنترل کننده باشد از مرد و اگر کنترل شونده باشد از زن استفاده می کنیم. مورد بعدی خانواده است، مقوله خانواده زنان است، کالای خانوادگی و آشپزی به خانواده مربوط است و زنانه است. در مورد آخر می گوید خلقیاتی که در آگهی می خواهید منتقل کنید مثل فرمانبرداری، دلجویی، لبخند زیبا و ایجاد ترس بهتر است از زن ها استفاده شود زیرا قوی تر انجام می دهند.
مشاور فضای مجازی صدا و سیما اظهار داشت: فمنیست ها اصرار دارند که تلاش کنند برای برقراری ارتباط تا دیگران سود ببرند. آنها برای بیان سودمندی خود اصرار به حضور خود در صحنه آگهی ها دارند. حس رقابت طلبی با مردها معترضشان می کند و اصرار دارند که در آگهی ها حضور داشته باشند. یونیسکو تحقیقاتی انجام داده که تبلیغات در چهار کلیشه برای زنان انجام می شود. در تبلیغات در رسانه ها نقش زن، مادر و خدمت رسان را به زن می دهیم و نقش تکیه گاه و نان آور را به مرد می دهیم. از نظر شخصی سعی می کنیم عنصر منفعل و وابسته را دختران در تبلیغات جا بیندازند و عنصر فعال و تصمیم گیرنده را پسران معرفی می کنیم. از زن ها در تبلیغات در سطوح کوچک، محلی، اجتماعی و بین المللی استفاده می شود اما در سطوح ریز نمی توان از مردان استفاده کرد. اساسا حوزه خدمات دهندگی با معرفی از طرف خانم ها در تبلیغات بهتر جا می افتد، آمریکا از این قواعد پیروی نمی کند. تبلیغات عمدتا در آمریکا پیوند بین زن و جاذبه های جنسی و اغواگری است. در تبلیغات در آمریکا زن یک شی است که جنسی و خانه دار است اما وجوه متعددی دارد، مثلا می تواند اهل خانه و جذاب باشد یا خبرچین و یا قربانی و منفعل باشد.
دکتر نجفی سولاری تصریح کرد: علمای علم ارتباطات در مورد حضور زنان در تبلیغات دو نگاه دارند، نگاه اول نگاهی مثبت است که ابزار مناسب اطلاع رسانی است زیرا زن به رسانه کمک می کند، اشتغال را افزایش می دهد و تولید و فروش بیشتر می شود. گروه دوم معتقدند حضور زنان در تبلیغات باعث افزایش مصرف گرایی می شود. دسته ای هم وجود دارد که اعتقاد دارند زن به منزله گفتمان باید وارد تبلیغات شود و می تواند چیزهایی را تبلیغ کنند که آن چیزها می توانند ارزش و یا ضد ارزش باشند. در ایران یک کلیشه داریم که در رسانه های رسمی و غیر رسمی تا قبل از حاکم شدن فضای مجازی نسبتا پرقدرت حفظش کردیم، به طور معمول زن در آشپزخانه و محیط کار نقش وزین و نقش مثبت دارد.
عضو کارگروه فناوری اطلاعات مجمع تشخیص مصلحت نظام با بیان اینکه ما در تبلیغات خود در تصویر 34 درصد از زن، 49 درصد مشترکا از زن و مرد و 3 درصد از کودک استفاده می کنیم، گفت: ما در صدا 50 درصد از مردان استفاده می کنیم، رادیوی ما بیشتر مردانه است. در تبلیغات تصویری سعی کردیم نقش اصلی را به زن ندهیم. 13 درصد نقش را به زن دادیم و 11 درصد به مردان اما از جهت صوتی 30 درصد مردان و 22 درصد زنان نقش اصلی را داشتند. 38 درصد فضای آگاهی ها در خانه و 20 درصد در محل کار بوده است. از نظر سنی خانم ها را 14 درصد در حوزه کودک، 18 درصد در حوزه نوجوان و 17 درصد در حوزه جوان در آگاهی ها داشتیم. از جهت روابط در تبلیغات در 38 درصد تبلیغات خانم ها با همسر، در 28 درصد با مادر و در 13 درصد با دختر تماس داشتند. از نظر نقش 33 درصد نقش خانه داری و 21 درصد نقش همسرداری در آگهی ها داشتند. از نظر شخصیت قالب کار در منزل، تماشای تلویزیون، کار با موبایل و 19 درصد حرف زدن را به زن دادیم، به نظر می رسد این کلیشه ها در فضای مجازی قابل تامین نیست.
وی سیر تاریخی زن گرایی در صنایع خلاق فرهنگی، عبور از کلیشه های مرسوم، تبرج و مطالعه دنبال کننده، فرهن توده ای و عمومی شدن سایبر، موضوع اشتغال زنان، بستری شدن تبلیغ محیط مجازی و توجه به نظریه قدرت و هیبرید شدن رسانه ها را از جمله دلایل فعالیت های تبلیغی زنانه برشمرد و افزود: 70 درصد آگاهی های تبلیغاتی در فضای مجازی دارند ویدیو محور می شوند. امروزه رسانه دیگر روزنامه و تلویزیون نیست. ترکیب همه اینها در فضای مجازی است، بپذیریم فضای مجازی یک ظرفیت حق است. فضای مجازی را فضای باطل تلقی نکنیم، از این حق استفاده کنیم و مسیر و جهت آن را به درستی استفاده کنیم.
نظر شما