به گزارش خبرگزاری شبستان، «...نماز از جهات مختلفی در نفس انسان تغییرات نسبتا پایداری به جای می گذارد. این تاثیر گذاری تنها در بخشی از زندگی انسان نیست ؛ بلکه نماز در ساحات گوناگون دنیوی و فراتر از آن در مراحل مختلف حیات اخروی اثراث شگرفی در پی دارد.
نماز از دو سازکار تربیتی مستقیم و غیرمستقیم برخوردار است. بیدار فطرت الهی و اعطای حیات ابدی به او ، اثر مستقیم نماز برای تربیت نفوس بشری است که با انجام نماز حاصل می شوم. از طرفی سازوکار غی مستقیم تاثیر نماز ، از راه مطالعه آثار نماز و کسب آگاهی در مورد عواقب ترک و برکات تقید به نماز به دست می آید.
مخاطب " اقیموا الصلاه" با آگاهی یافتن از اثرات نماز در سرنوشت خود، به انجام آن راغب و از ترک آن هراسان و با قرار گرفتن در زمره نماز گزاران ، از تربیت مستقیم آن بهره مند می شود.
این تحقیق ، تنها در صدد انذار و تبشیر از راه شمردن برکات انجام و عواقب ترک نماز نیست ؛ بلکه می خواهد با تحلیل تربیتی تاثیرات نماز ، روشن کند که چگونه این عبادت پر رمز و راز ، چنین آثار دنیوی و اخروی را به ارمغان می آورد و سعادت دنیا و عقبی نمازگزارن را تامین می کند . گرچه شمردن آثار نماز انگیزه خوبی برای تقیید نماز گزاران و داروی موثری برای درمان بی نمازی به شمار می رود، ولی تبیین سازو کار ترتب این آثار و پاسخ به این سوال که چگونه نماز، این آثار عظیم را به بار می آورد ، موضوعی است که کمتر به آن پرداخته شده ست...»
آنچه در بالا آمده است بخشی از پیشگفتار کتاب «آثار نماز؛ تاثیر نماز در ساحت های مختلف زندگی» اثر ابوالفضل ساجدی است که در دو بخش مختلف با عنوان «آثار فردی نماز» و آثار اجتماعی نماز تهیه و تنظیم شده است.
بخش نخست کتاب شامل پنج فصل مختلف با عنوان های «آثار شناختی و اندیشه ای»،« آثار عبادی و معنوی»، « آثار عاطفی و روانی» ، آثار اخلاقی و رفتاری» و «آثار زیستی و بهداشتی» تنظیم شده است.
بخش دوم کتاب که به آثار اجتماعی نماز می پردازد وعنوان های چون« نمازوخانواده»، نمازوجامعه»، «نماز وفرهنگ»،« نماز و سیاست»، « نماز و اقتصاد»، « اثر فراگیر نماز» را شامل می شود.
نویسنده در آغاز کتاب به چند نکته ضروری اشاره می کند: « نخست اینکه آنچه باید هدف اصلی نماز گزار باشد ، انجام وظیفه است.
دوم ، میزان بهره مندی از تاثیرات نماز ، در گرو ترکیب جسم و روح آن است.
سوم، آثار مترتب بر نماز یا ترک آن درجات متعددی دارد و نوع آثار اخروی از دینوی مهم تر و عظیم تر است.
چهارم ، امروزه راهکارهای فراوانی برای کسب آرامش پیشنهاد می شود، از طرفی عرفان های کاذب نیز ادعای فراهم آوری ارامش انسان را دارند که باید دقایق لطیف را در این زمینه در نظر گرفت...»
نویسنده همچنین در تالیف این اثر مبنای بحث را شواهد قرآنی و روایی قرار داده است و بیان می کند ؛«اگر چه به تناسب سرفصل ،بحث های دیگر نظیر شواهد علمی – تجربی و نیز پاره ای داستان های موید آورده شده است به منظور روشنی و توضیح بحث می باشد ...»
در بحث آثار اعتقادی نماز می خوانیم:
« منظور ازنقش اعتقادی نماز ، بیان تاثیراتی است که نماز بر باورها و بینش های اعتقادی نمازگزار می گذارد. ادله نقلی متعددی وجود دارد که نماز بینش و اعتقاد انسان را تصحیح می کند . در روایتی از نبی گرامی اسلام(ع) نماز ،سرچشمه هدایت و معرفت معرفی شده است. هدایت هم به معنای راهنمایی به کار می رود و هم به معنای راهبری رو رساندن به مقصد که نماز هر دو نقشی هدایتی را دربر دارد. نماز ، راهنما است؛ یعنی می تواند هدایتگرانسان و ارائه دهنده راه سعادت به او باشد. اسرارنهفته در این عبادت ، در بردارنده منشور هدایت به منزله قطب نمایی است که در طول شبانه روز دراقیانوس طوفانی و پرخطر فرهنگ و تربیت ، به سمت خدا را به انسان نشان می دهد. از سویی نماز راهبری می کند . تاثیرات تربیتی نماز در ابعاد و ساحت های مختلف که در طی این نوشتار می آید، گویای نقش رسانندگی نماز است.
در بخش هایی از این کتاب می خوانیم:
گشودن ابواب حکمت و معرفت
نماز و عبادت با اخلاص پیوند دارد. در سراسر نمازقصد قربت باید حفظ شود. اگر یک حرکت یا ذکری را برای غیر خدا انجام دهید نماز باطل می شود، بدین روی نماز تمرین اخلاص نیز هست. تقید به نماز و پیوند زدن آن با زندگی ، استمرار در اخلاص ، ابواب حکمت الهی را به روی انسان می گشاید.
نماز سبب ارتقای تمرکز علمی
از دیگر ارزش های عقلی که نماز آن را باور می کند، توانایی تمرکز است و تمرکز ، شرط لازم برای بسیاری از موفقیت های علمی و عقل انسان به شمار می رود . اسلام توصیه های موکدی در باب حفظ حضور قلب در نماز دارد. توجه در نماز مراتبی دارد . مرتبه نازلی از آن در نماز غالب مردم وجود دارد؛ اما مراتب بالاتر آن نصیب کسانی می شود که گام های جدی تری در این مسیر بر می دارند.
اقامه کننده حقیقی نماز ، تمرکز حواس را بارهادر طول مسیر شبانه روز تمرین نموده ، با مداومت بر نماز این ارزش عقلی را در خود درونی می سازد. بدین ترتیب نماز ، به میزان توجهی که در آن رعایت می شود ، می تواند توانایی تمرکز ذهنی را در انسان افزایش دهد. این امر به رشد عقلی و علمی او مدد می رساند.
نماز عامل فرهنگ پذیری حجاب
« در ادبیات جامعه شناختی " جامعه پذیری" بدین معناست که فرد را صرفا با هنجارهای اجتماعی سازگار کند؛ ام" فرهنگ پذیری" فرایندی است فرد را عمیقا و از جهات فراوان با با فرهنگ جامعه هماهنگ می کند. از این رو، فرهنگ پذیری عمیق تر و بنیادی تر از جامعه پذیری است؛ زیر در جامعه پذیری ممکن است سازگارگاری یا هنجارهای یک جامعه به دلیل کاستن فشارهای اجتماعی و تنها با همرنگ ساختن فرد با سایرین صورت بگیرد در حالی که در مقوله فرهنگ پذیری فرهنگ جامعه به صورت عمیق در فرد درونی می شود و از همه جهات هماهنگی میان افراد و فرهنگ جامعه ایجاد می شود . این اصل جامعه شناختی حکم می کند که برای تحکم هنجارها و ارزش ها های اجنماعی و فرهنگی تنها به همرنگی افراد و هنجارها نباید اکتفا کرد؛ بلکه علاوه بر آن لازم است ارزش ها و هنجارها نهادینه ودرونی شود.
حجاب یکی از ارزش های والای فرهنگ اسلامی است. آیا اسلام مکانیسمی برای درونی سازی و به تعبیر بهتر فرهنگ پذیری حجاب در نظر گرفته است؟ پاسخ این است که بلی .
یکی از تاثیر گذارترین و دسترس پذیر ترین و نیز کم هزینه ترین راهبردهای تقویت، تثبیت و تحکیم فرهنگ عفاف و حجاب در جامعه اسلامی ، نماز است. در تمام نمازها – چه واجب چه مستحب – زنان و مردان ملزم اند پوشش خاصی را رعایت کنند...»
«آثار نماز؛ تاثیر نماز در ساحت های مختلف زندگی» اثر دکتر ابوالفضل ساجدی با همکاری «غلام حیدر کوشا» را موسسه ستاد اقامه نمازدر 200 صفحه چاپ و روانه بازار نشر کرده است.
نظر شما