وحدت دانشمندان جهان اسلام با جایزه مصطفی (ص)

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری شبستان، اختتامیه جایزه مصطفی(ص) فردا 12 آذر ماه در تالار وحدت برگزار می شود. در دومین دوره جایزه مصطفی (ص) دو دانشمند از کشورهای جمهوری اسلامی ایران و ترکیه منتخب جایزه شدند.

جایزه مصطفی(ص) به عنوان یكی از نمادهای شایستگی و برتری علمی در سطح جهان،  سال 1391 به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی رسید.

 این جایزه به صورت دوسالانه به دانشمندان و پژوهشگران برتر جهان اسلام اعطا می‌شود.

به اثری نوآورانه در مرزهای دانش تعلق می‌گیرد که توسط افرادی شاخص در حوزه‌های علم و فناوری ارائه شده و زمینه‌ساز بهبود زندگی بشريت باشد. این جایزه به منظور، تجليل از دانشمندان برجسته و زمينه‌سازي همكاري و توسعه علمي در جهان است.

سال 2015 اولین دوره جایزه مصطفی (ص)  در ایران برگزار شد و پروفسور عمر یاغی در حوزه علم و فناوری نانو و پرفسور جکی ای- رو اینگ در حوزۀ علم و فناوری نانوزیستی  منتخب این جایزه شدند.

اکنون که روزهای پایانی سال 2017 را می گذارنیم، دومین سال جایزه مصطفی نیز با تجلیل از برگزیدگان خود به پایان می رسد و تدارک برگزاری این جایزه را برای 2019 آماده می کند.  

در این دوره نیز؛ پروفسور سامی گلنبی از ترکیه و پرفسور محمدامین شکرالهی از ایران برگزیده شده اند.

پروفسور محمد امین شکرالهی

محمد امین شکرالهی در سال 1964 در ایران متولد شد. وی دیپلم آلمانی و دانشنامه کارشناسی ارشد خود را در رشته ریاضیات از دانشگاه کارلسروهه در سال ۱۹۸۸ دریافت کرد. سپس در سال ۱۹۹۱ مدرک دکترای خود را در رشته علوم کامپیوتر و ریاضیات از دانشگاه بن آلمان دریافت نمود و عنوان تز دکتری وی «کمک به نظریه کدگذاری و پیچیدگی از طریق زمینه های تابع جبری» است. ایشان از ژانویه سال ۲۰۰۳ همزمان در دانشکده انفورماتیک و علوم ارتباطات و همچنین دانشکده علوم پایه دانشگاه پلی تکنیک فدرال سوئیس به مقام استاد تمام نایل گردید که هم اکنون صاحب کرسی استادی در زمینه الگورتیم و ریاضیات الگوریتمی در دو دانشکده فوق است.

پروفسور شکراللهی در اختراع «کدهای Tornado» همکاری داشته و مخترع « کدهای Raptor» است. بخاطر فعالیت های وی در طراحی و ساخت کدهای Raptor و Fountain، در سال ۲۰۰۷ جایزه جهانی اریک سامنر از سوی مؤسسه مهندسان برق و الکترونیک(IEEE)  به پاس کمکهای برجسته اش در حوزه ارتباطات، و همچنین در سال ۲۰۱۲ مدال ریچارد همینگ، که از معتبر ترین جایزه های IEEE است، به ایشان اعطا گردید.

در این نظریه، یک کد Fountain می تواند با استفاده از چند داده جریان نامحدودی از داده های خروجی ایجاد کند، به این صورت که هر مجموعه از این داده ها با حجم کافی، می تواند جهت بازیابی داده های اولیه مورد استفاده قرار گیرد. الگوی کد Fountain دارای کاربردهای متعددی است؛ از انتقال ماهواره ای گرفته تا انتشار اطلاعات، تلویزیون ماهواره ای، انتقال بی سیم داده ها، مخابره چند فرستنده ای،‌ شبکه های نظیر به نظیر و کاربردهای بسیار دیگر. برای به وقوع پیوستن این کاربردها، لازم بود مدل کدگذاری بسیار کارآمد شود.

زمانی که پروفسور شکرالهی به شرکت دیجیتال فانتین ملحق شد، این شرکت از اولین نسل کدهای Fountain با نام کدهای تبدیل لوبی یا کدهای LT‌ استفاده می کرد. پروفسور شکرالهی ظرف چند ماه نوع جدیدی از کدهای Fountain به نام کدهای Raptor را اختراع کرد که نه تنها بر روی هر "کانالِ ناشناخته¬ی پاک کننده" به ظرفیت شانون می رسید، بلکه این فرآیند را از طریق یک الگوریتم کاربردی با استفاده از تعداد بهینه ای از گام های محاسباتی انجام می داد. امروزه کدهای Raptor پروفسور شکرالهی توسط شرکت کوالکام که از پیشگامان طراحی سیستم های بی سیم در جهان است با برند RaptorQ به بازار عرضه می شوند.

درحال حاضر میلیون ها محصول در سراسر جهان، از تلویزیون های اینترنتی تا سیستم های اختصاصی تر انتقال داده که توزیع داده به مناطق روستایی را ممکن می سازند، درحال استفاده از این کدها هستند. اثر وی در زمینه کدهای Raptor، بخاطر  تاثیر ماندگاری که بر بشریت دارد، به عنوان اثر برگزیده جایزه مصطفی (ص) انتخاب گردید.

تاسیس نخستین مدرسه تابستانی در زمینه جنبه های نظری علوم کامپیوتر در تهران و همچنین برگزاری دوره های آموزشی در زمینه کدهای رپتور برای مخابرات سیار در دانشگاه تهران از دیگر اقدامات مهم دکتر شکرالهی محسوب می شود. وی همچنین مشاور تعداد زیادی از دانشجویان دکتری و محققین پسادکتری از کشورهای اسلامی بوده است.

پروفسور ارول گلنبی

سامی ارول گلنبی دانشمند کامپیوتر، مهندس الکترونیک و ریاضیدان کاربردی اهل ترکیه، عضو انجمن علمی ترکیه (انجمن بیلیم) و دارای مقام استادی گبور دنیس در رشته مهندسی برق و الکترونیک دانشگاه سلطنتی لندن است.

وی پس از گذراندن دوران کودکی در استانبول و اسکندریه (مصر)، در سال ۱۹۶۲ از دانشگاه آنکارا و در سال ۱۹۶۶ از دانشگاه فنی خاورمیانه فارغ التحصیل شد که در این مدت و در پی تلاش و تحقیقاتش در زمینه سیستم های "حافظه مغناطیسی راه­گزین شار جزئی"، موفق به کسب جایزه تحقیقاتی کلارک گردید. وی با ادامه تحصیل در دانشگاه پلی تکنیک نیویورک موفق به اخد مدرک فوق لیسانس و ارائه رساله دکتری خود با موضوع "اتوماسیون تصادفی با قیود ساختاری" گردید.

ارول در موسسه اینریا و دانشگاه پاریس-اورسی تیمی تشکیل داد که بسته تجزیه و تحلیل صف بندی شبکه را طراحی کردند. اختراع تقریب انتشار برای عملکرد کامپیوتر، استخراج طرح های مخابره به منظور بهینه سازی عملکرد ارتباطات دستیابی تصادفی که شالوده پروتکل های معروف مک (Mac) هستند، و همچنین ایجاد طرح هایی برای به حداکثر رساندن قابلیت اطمینان در پایگاه­های اطلاعاتی از جمله اقدامات ارزشمند اوست.

وی درحالیکه در دانشگاه پاریس-دکارت و دانشگاه دوک مشغول به کار بود، محصول جدیدی از تئوری صف با مشتریان منفی که به شبکه های (G) یا شبکه های گلنبی معروف هستند را طراحی کرد. این اختراع نشان می دهد که می توان عملکرد سیستم های ICT که تلفیق کننده توابع مهم کنترلی هستند را به صورت ریاضیاتی ارزیابی کرد؛ به عنوان مثال می توان به رفع اضافه بار و انتقال کار میان سرورها به صورت پویا اشاره کرد. علاوه بر این، وی مدل جدیدی از شبکه عصبی احتمالی جهش یافته را مطرح کرد که به شبکه عصبی تصادفی نیز معروف است. وی با طراحی راه حل ریاضی و الگوریتم های یادگیری این مدل، موفق به استفاده از آن در مشکلات مهندسی و همچنین در مشکلات زیستی گردید. 

امروزه شاهد سیستم هایی مانند اسکایپ به عنوان ابزار ارتباطی مشترک میان انسان ها بر روی بستر اینترنت بسته ای هستیم. در سال ۱۹۷۸، پیش از به وجود آمدن شبکه های بسته ای، نیاز به انتقال صدا از راه دور انگیزه ای برای ارول و همکارانش در شرکت LMT ایجاد کرد تا اختراعی بزرگ درخصوص انتقال صدا بر روی بستر یک روتر شبکه بسته ای انجام دهند (این اختراع در سال ۱۹۷۹ ثبت و در سال ۱۹۸۲ برنده جایزه شد) که ساختار دقیق آن در پتنت دوم که توسط ارول و دو تن از همکارانش به نیابت از تامسون CSF (که اکنون تالس نام دارد) در سال ۱۹۷۹ به ثبت رسید، توصیف گردید. این اختراع نیز در سال ۱۹۸۲ برنده جایزه شد.

دکتر گلنبی بنیانگذار مجموعه کنفرانس های ISCIS (نشست بین المللی در حوزه علوم کامپیوتر و اطلاعات) است که از سال ۱۹۸۶ هر ساله در ترکیه، آمریکا و اروپا برگزار می شود تا دانشمندان ترکیه ای رشته کامپیوتر را با همتایان بین المللی شان گردهم آورند. وی در حال حاضر در زمینه میان­کنش بین مصرف انرژی و کیفیت خدمات در ICT و همچنین بر روی بهبود امنیت شبکه ها و فضای ابری مشغول پژوهش است. او بیش از ۷۵ دانشجوی دکتری را فارغ التحصیل کرده و استاد مشاور تعداد زیادی از محققین پسادکتری بوده است.

ایران میزبان ۹۰ دانشمند از ۳۰ کشور

در همین ارتباط، مهدی صفارنیا، دبیر شورای سیاستگذاری جایزه مصطفی به خبرنگار علمی خبرگزاری شبستان درباره این دومین دوره جایزه مصطفی (ص) می گوید: در این دوره میزبان 90 دانشمند از 30 کشور هستیم.

وی ادامه داد: همزمان با مراسم اعطای جایزه مصطفی (ص) در 10 دانشگاه کشور برنامه های برگزار می کنیم.

صفارینا بیان می کند: به هر یک از دانشمندان برگزیده، مبلغ 500 هزار دلار  از طریق صندوق سرمایه‌گذاری و موقوفات جایزه مصطفی (ص) اعطا می شود.

وی تاکید می کند: جایزه مصطفی (ص) علمی است و ارتباط رسمی و سیاسی با کشور ها نداریم و این ارتباط برای تعامل با دانشمندان جهان است.