کودکان نابینا دنیای متفاوتی دارند/ تجهیزات آموزشی با کمک خیرین تأمین می شود

خبرگزاری شبستان- گرگان: روز 23 مهر مصادف با 15 اکتبر روز جهانی عصای سفید است، روزی جهت یادآوری اینکه نابینایان از تمامی حقوق فردی و اجتماعی برخوردارند. آنان مانند سایر شهروندان حق دارند از پیاده روها، خیابان‌ ها، بزرگراه‌ ها و وسایل حمل و نقل همگانی، اماکن عمومی، مراکز تفریحی و مذهبی استفاده کنند. آنان مانند همه از حق تحصیل و اشتغال و تشکیل خانواده برخوردارند. آنان فقط نابینا هستند اما قدرت شنوایی بالاتر، حس لامسه و بویایی قوی تر و حس و درک عمیق تری نسبت به سایرین دارند. روز جهانی عصای سفید برای این است که نه فقط نابینایان بلکه کسانی که برای آموزش و زندگی بهتر آنان مجاهدت می کنند، را همواره به خاطر داشته باشیم. «صدیقه عاشوری»، حدود دو دهه با کودکان نابینا زندگی می کند. او مدیر مدرسه «مهر» است. مدرسه ای که ویژه نابینایان تأسیس شده و از سال 77 به صورت تخصصی فعالیتش را آغاز کرده است. این مدرسه تنها مدرسه تخصصی ویژه نابینایان در استان به شمار می رود که هم اکنون 43 دانش آموز در آن مشغول تحصیل هستند. گپ و گفت ما با صدیقه عاشوری کوتاه اما پر از نکات مختلف و البته جالب و قابل تأمل بود. در ادامه بخشی از آن را می خوانید:

-  همانطور که گفتید این مدرسه سال 77 کارش را آغاز کرد، آن زمان چند دانش آموز داشت و در حال حاضر این تعداد چقدر رشد پیدا کرده است؟

تا قبل از سال 77 دانش آموزان نابینا در مجتمع خاتم الانبیا و در کلاس های خاص درس می خواندند که پس از آن مدرسه مستقلی به نام مهر با دریافت مجوز، فعالیتش را آغاز کرد. من سال 79 به این مدرسه آمدم، آن زمان 23 دانش آموز در مدرسه درس می خواندند اما الان 43 دانش آموز در پایه های اول تا ششم ابتدایی در این مدرسه مشغول تحصیل هستند.

-  کار کردن و آموزش دادن به کودکانی که دارای معلولیت هستند، نیازمند همتی و اراده ای قوی است. شما با علم به سختی های آن، این شغل را انتخاب کردید؟

خیلی از افراد برای اینکه فرم انتخاب رشته آنان خالی نماند گرایش نابینایان را انتخاب کرده بودند اما من از همان ابتدا با علم به این مسئله، انتخاب رشته کردم. نخستین باری که برای بازدید از کلاس اینگونه دانش آموزان رفتیم، خاطرم هست که تا یک هفته دانشجویان خواب و خوراک نداشتند و مدام گریه می کردند. اما از وقتی کارمان  را شروع کردیم، احساسات دیگری جای آن را گرفته است. شاید الان خیلی از ماها نتوانیم با دانش آموزان عادی این چنین رابطه ای داشته باشیم. این کودکان دنیای متفاوتی دارند، دوست داشتنی و جذاب هستند.

-  خانواده هایی که کودک نابینا دارند از وجود مدرسه شما مطلع هستند؟

در گرگان تقریباً مطمئن هستیم که کودک نابینایی که دانش آموز این مدرسه نباشد، نداریم. البته برخی از خانواده ها هم چندان مطلع نیستند. این مسئله موجب شده حتی ما کودکان 9 ساله را در پایه اول ابتدایی داشته باشیم. خوشبختانه در سال های اخیر آمار کودکان نابینا به نسبت کودکانی که دچار ناشنوایی یا کم توان ذهنی هستند، کاهش یافته است. با این حال ممکن است در روستاهای دورافتاده کودکان نابینایی باشند که امکان تحصیل نداشته باشند.

-  نیازهای آموزشی این دانش آموزان با کودکان عادی خیلی متفاوت و البته هزینه بر است، آیا سرانه های آموزش و پرورش استثنایی جوابگوی این هزینه ها است؟

سالانه حدود 3 میلیون تومان سرانه برای این دانش آموزان پرداخت می شود که فقط قبض گاز این مدرسه در یکماه زمستان 800 هزار تومان است. کافیست تا دو سه قبض این چنینی داشته باشیم و کل سرانه برای آن هزینه می شود. لوح و قلم فارسی، حساب افزار، ذره بین های درشت نما و عینک های مخصوص هرکدام نیازمند هزینه های بالاست. خرید یک دستگاه پرکینز خارجی 5 میلیون تومان هزینه دارد و ما در این مدرسه 9 دستگاه خارجی و 2 دستگاه ایرانی داریم. قیمت چاپگر بریل هم 13 تا 14 میلیون تومان است، بنابراین تجهیزات و ابزارهای موردنیاز برای آموزش، به هیچ وجه با سرانه ها همخوانی ندارد. از طرفی هم نگاه سیستم به دانش آموزان معلول و نابینا مانند دانش آموزان عادی است در حالیکه نیازهای آموزشی آنان کاملا متفاوت است. تمام این تجهیزات از محل مشارکت های خیرین برای دانش آموزان تهیه می شود.

-  پس از اتمام تحصیل در مقطع ابتدایی، این دانش آموزان باید در مدارس تلفیقی تحصیل کنند، آیا مدارس عادی پذیرش لازم را دارند؟

پس از گذراندن پایه ششم ابتدایی، این دانش آموزان باید وارد مدارس عادی پذیرنده سطح شهر شوند. متأسفانه مشکل پذیرش در برخی از مدارس را داریم. حتی برخی خانواده ها معترض می شوند که چرا دانش آموز نابینا در مدرسه عادی تحصیل می کند، این در حالیست که تقریبا در 80 درصد استان های کشور این دانش آموزان روانه مدارس تلفیقی می شوند.

-  بعد از ورود دانش آموزان به مدارس عادی رابطه آموزشی این مدرسه با آنان قطع می شود؟

خیر، ما به عنوان پشتیبان این دانش آموزان در کنار آنها خواهیم بود. به دانش آموزان نابینا 4 ساعت در هفته معلم اختصاص داده می شود. مشاور در این مدارس پل ارتباطی ما با دانش آموز و خانواده اوست. زمان امتحانات هم معلمان ما در مدارس تلفیقی حاضر می شوند و سوالات را به صورت بریل آماده می کنند و سپس برای تصحیح آنها هم در این مدارس حضور می یابند. در زمان تحصیل دانش آموز در مقاطع و مدارس دیگر ارتباط ما با او قطع نخواهد شد.

-  سیستم آموزشی به گونه ای طراحی شده که افراد نابینا به ویژه در مقطع متوسطه یا دانشگاه با محدودیت مواجه نباشند؟

محدودیت ها در زمان انتخاب رشته وجود دارد، حدود 99 درصد دانش آموزان نابینا رشته تحصیلی علوم انسانی را انتخاب می کنند، چون ریاضی پیشرفته آن هم بریل بسیار سخت است. علاوه براین حتی دانش آموزان کم بینا هم در انتخاب رشته های فنی و حرفه ای و کارودانش با محدودیت مواجه هستند. در دانشگاه هم این مسئله وجود دارد و البته محدودیت کتاب های درسی را هم باید به آن اضافه کرد. خانواده فرد با کمک همکلاسی هایش باید صدای استاد را ضبط کنند و دانشجو پس از گوش دادن آن را به بریل بنویسد. نظام آموزشی باید برخی از محدودیت ها از جمله نبود کتب دانشگاهی با خط بریل را برطرف کند.

-  برای سوال آخر، به نظر شما جامعه توانسته برای اشتغال این افراد اقدامی انجام دهد؟

در گذشته سهمیه 3 درصدی ویژه معلولان از استخدامی ها مصوب شده بودکه در همان زمان سه همکاری که نابینای مطلق بودند، جذب شدند و به مدرسه ما آمدند. اما پس از آن دیگری خبری نشد؛ بسیاری از دانشجویان موفقی داریم که بیکار هستند. جامعه باید پذیرش بیشتری برای افراد نابینا داشته باشد و قدمی هم برای رفع محرومیت های آنان بردارد.