مسجدی که فرو ریخت، امام جماعتی که ایستاد

خبرگزاری شبستان ـ گروه مسجد و کانون‌های مساجد: شناخت ائمه جماعات اثرگذار در سطح مساجد و پیرو آن جامعه، علاوه بر معرفی الگوهای نیک به افراد، می‌تواند مشوقی برای ائمه جماعات جوان‌تر در مدیریت هر چه بهتر مساجد نیز باشد.

خبرنگار ما طی سلسله گزارش‌هایی به معرفی تعدادی از ائمه جماعات با سابقه و اثرگذار در محیطی که در آن قرار داشته یا دارند، می‌پردازد و در همین راستا در بعدازظهر یک روز نسبتا گرم تابستانی به منزل سیدعبدالعلی تقوی شیرازی؛ امام جماعت مسجد سابق «خاتم الانبیا (مشهور به سنگی)» رفت و سخنان جالبی درباره سرنوشت این مسجد و همچنین نکاتی درباره شاخص‌های مسجد تراز اسلامی شنید که مشروح آن در ادامه می‌آید (ذکر این نکته ضروری است که به کار نبردن عنوان حوزوی برای وی، بنا بر درخواست خود بوده است).

سیدعبدالعلی، زمستان سال 1320 (ه.ش) در خانه فعلی خود در تهران به دنیا آمد و پدرش، مرحوم آیت‌الله تقوی شیرازی از دوستان و همراهان آیت الله سیدابوالقاسم کاشانی و امام جماعت مسجد خاتم‌الانبیا (ص) تهران بود و با وجود شخصیت ممتاز علمی، هیچگونه کمکی از سوی دربار شاهنشاهی ایران دریافت نمی‌کرد و مناعت طبع بالایی داشت.

آیت‌الله سیدمحمدشریف تقوی شیرازی، جَد (پدربزرگ) وی نیز که تبعیدی دوران پهلوی و هم مباحثه‌ای آیت‌الله سیدمحمدکاظم یزدی (صاحبِ عروه الوثقی) بود، به مدت 9 سال امام جماعت مسجد خاتم‌الانبیا (ص) بود.

سیدعبدالعلی پس از گذراندن تحصیلات در مدارس جدید تا مقطع دبیرستان، به سفارش پدر، تحصیل دروس حوزوی را آغاز کرد و پس از معمم شدن به دست مرحوم پدرشان، در زمان آیت‌الله سیدحسین بروجردی (ره) رهسپار حوزه علمیه قم شد و پس از شش سال تحصیل دروس مقدمات، عازم نجف اشرف شد و در مدرسه علمیه (کبری) آیت‌الله بروجردی، مشغول به تحصیل شد.

تحصیل در محضر بزرگان حوزه نجف اشرف

تقوی شیرازی طی هشت سال حضور در نجف اشرف از درس آیات حسن صافی اصفهانی، سیدابوالقاسم خویی، میرزاجوادآقا تبریزی، راستی و برخی دیگر از بزرگان حوزه علمیه نجف استفاده کرد و در آن دوران با آیات، سیدمحمود هاشمی شاهرودی (رئیس مجمع تشخیص مصحلت نظام)، معینی شیرازی، بنی طبا و سید محمدعلی شیرازی، هم درس و هم مباحثه بود.

وی سال ۱۳۴۸ پس از فوت پدر، امام جماعت مسجد خاتم‌الانبیا (ص) شد و سال‌ها در این خانه خدا، علاوه بر اقامه نماز جماعت و سخنرانی مذهبی، تفسیر قرآن کریم و دروس حوزوی نیز می‌گفت، حدود ۳۰ سال پیش، برخی مسئولان شهر تهران در راستای ساخت بزرگراه محلاتی، از سیدعبدالعلی تقوی شیرازی خواستند که به ازای اجازه تخریب مسجد خاتم الانبیا (ص)، زمینی با مساحت بسیار بیشتر را در محله «دردارد» تهران، دریافت کند که وی با استناد به یکی از آیات قرآن، چنین اجازه‌ای نداد، البته آن مسئولان، کار خود را کردند و آن مسجد، خراب شد و به جای آن یک مسجد دیگر ساخته شد، اما حاج آقا تقوی شیرازی تاکید دارد اقدام وی در برابر تخریب این مسجد، بنابر تصریح آیات قرآن است و خشنود است که در این زمینه، دچار گرفتاری مالی و وزر و وبال دنیوی نشد.

از آن زمان تاکنون تقوی شیرازی در منزل خود در محله دردارد تهران (خیابان ری، خیابان موسوی) مشغول تدریس، تحقیق و مطالعه است و در بیشتر مناسبت‌ها، در حسینیه‌ای که جزو منزلش است، مجلس روضه یا مولودی برگزار می‌کند.

وی چند سالی است که به دلیل ابتلا به یک بیماری صعب‌العلاج، مشکلاتی در رفت و آمد دارد، با این وجود، خدا را شکرگزار است، طی این سال‌ها، فرزندانش به ویژه حجت‌الاسلام والمسلمین سیدعبدالله تقوی شیرازی، همراه همیشگی وی بوده است.

مهم‌ترین وظایف و رسالت مساجد و داستان جوان جاهل

تقوی شیرازی در ادامه تهیه این گزارش، با اشاره به آیات قرآن کریم، مسجد را اولین بنای ساخته شده روی زمین عنوان کرد و گفت: مساجد باید کانون بیان احکام دین باشند، هرچند به نظر می‌رسد در این زمینه غفلت‌هایی وجود دارند، نمونه‌ای مطرح می کنم تا کم کاری مساجد در زمینه بیان احکام دین روشن شود، چندی پیش، فردی از من خواست که خطبه عقد او را بخوانم و وقتی توضیح داد، فهمیدم، وی نمی‌داند، نمی‌تواند با خانم پدر مرحومش ازدواج کند، این جوان، ضروریات و احکام ساده دین را نمی‌دانست و در محله‌ای زندگی می‌کند، که هر روز صدای اذان از چندین و چند مسجد به گوش او می‌رسد.

این استاد دروس حوزوی، خاطرنشان کرد: برگزاری برنامه‌های سیاسی، فرهنگی، هنری و اجتماعی در مساجد، شاید خوب باشد، ولی آموزش قرآن، آموزه‌های اهل‌بیت (ع) فضایل اخلاقی و احکام دین و همچنین پاسخگویی به پرسش‌های جوانان و شبهات مطرح در فضاهای حقیقی و مجازی، مهم‌ترین وظایف و رسالت‌های مساجد است.

امام جماعت مسجد سابق خاتم‌الانبیا (ص) بیان کرد: درحالی که انواع شبهات دینی از سوی دشمنان در جامعه مطرح می‌شوند و افراد دارای اطلاعات اندک، در معرض از دست دادنِ ایمان‌شان هستند، برگزاری کلاس‌ها و دوره‌های آموزش اصول عقاید دین و احکام شرع، ضروری‌ترین رسالت‌های مساجد هستند، بنابراین دست اندرکاران این خانه‌های خدا باید با دعوت از مبلغان باسواد و آشنا به مسائل روز، زمینه رفع شبهات مذهبی رایج در جامعه و پاسخگویی به سوالات جوانان را فراهم کنند.

یک توصیه اخلاقی به ائمه جماعات

تقوی شیرازی با اشاره به این روایت از حضرت امام باقر (ع) «هل الدّین الّا الحبّ و البغض» گفت: ائمه جماعات و سایر فعالان حوزه مساجد، در راستای تولی و تبری برای اهل بیت (ع) حرکت کنند و خود را وقف ترویج معارف اهل بیت (ع) کنند زیرا همه چیز به پیغمبر (ص) و آل پیغمبر (علیهم السلام) ختم می‌شود، همچنان که در زیارت جامعه کبیره آمده است «إِنْ ذُكِرَ الْخَيْرُ كُنْتُمْ أَوَّلَهُ وَ أَصْلَهُ وَ فَرْعَهُ وَ مَعْدِنَهُ وَ مَأْوَاهُ وَ مُنْتَهَاهُ».

این استاد حوزه علمیه در پایان، ائمه جماعات را به اخلاص در گفتار و کردار دعوت کرد و خاطرنشان کرد: ائمه جماعات و سایر دست اندرکاران مساجد، همیشه امام زمان (عج) را حاضر و ناضر بر اعمال خود بدانند و اقدامات‌شان را در راستای رضایت حضرت ولی عصر (عج) انجام دهند.