به گزارش خبرگزاری شبستان به نقل از اداره‌كل روابط عمومي و اطلاع‌رساني سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامي، حجت الاسلام محمدحسین مختاری، ريیس دانشگاه مذاهب اسلامی صبح امروز در سخنراني خود در نخستين پنل علمي نهمين دور گفت‌وگوي ديني ايران با شوراي جهاني كليساها، با اشاره به اينكه انعطاف‌ناپذیری، جزم‌اندیشی و رفتارهای حذف‌گرایانه در طول تاریخ بشر همواره خشونت‌ها و کشتارهای بی‌شماری را رقم زده است، گفت: پدیده تکفیر و خشونت که همیشه احساسات بشریت را جریحه‌دار کرده است، زايیده الگوهای رفتاری افراط‌گرایانه بوده است.
وي افزود: این افراطی‌گری گاه در قالب یک جنبش اجتماعی نظیر روی کار آمدن فاشیسم بروز کرده است. گاه در نتیجه اقدامات ضدنژادی نظیر نسل‌کشی مسلمانان بوسنی به وسیله صرب‌ها، یا فلسطینی‌ها به وسیله اسرائیلی‌ها رخ داده است. گاه نیز این تندروی‌ها را سازمان‌های چندملیتی تروریستی نظیر القاعده و داعش انجام داده‌اند.
مختاری ادامه داد: در زمان کنونی، داعش بارزترین مثال افراط‌گرایی منبعث از مقوله خود تفسیری است. لذا بر همگان آشکار است که رفتار داعش قبل از هر چیز جنایت‌کارانه و اقدام خصومت‌آمیز علیه بشریت است. فرد فردِ گروه داعش دچار انقباض روانی و درگیر عقده‌های درونی خود هستند. آنچه می‌بینیم دغدغه‌های فردی آنهاست و نه مشکلات اسلام و مسلمین که به شکلی بیمارگون در عرصه گروهی و اجتماعی برون‌ریزی شده است. داعش نگران اسلام نیست؛ بلکه نگران خودش است و برای حل این نگرانی زمین و زمان را درگیر خود کرده است.
وي همچنين گفت: این چالش اساسی در جهان معاصر در حالی است که مطالعه و بررسی متون مقدس بيانگر آن است که اين آموزه‌ها، اشتراکات زيادي با يكديگر دارند که نه تنها در اصول محوری اعتقادي مانند اعتقاد به معبود واحد، اعتقاد به اصل نبوت، اعتقاد به فانی بودن دنيا و پاداش و مكافات اعمال در عالمی غير از اين دنيا قابل ملاحظه است؛ بلكه در فروع دين نيز فرامين مشابهی مانند برپايی اعمال و مناسم دینی و عبادی و ... وجود دارد. با اين وجود، يكی از مهم‌ترين چالش‌ها و بحران‌هاي گذشته تا به امروز جامعه جهانی، اختلافات مذهبی بوده که بخش اعظم آن به واسطه چگونگی تفسیر متون مقدس توسط مفسران، پديد آمده است به نحوی که همواره اين مسأله مستمسكی براي ايجاد خشونت، اختلاف و نزاع بين ملت‌ها و دولت‌ها شده است.
ريیس دانشگاه مذاهب اسلامی در ادامه با گفتن اينكه بی‌تردید متون مقدس بخش عظیمی از میراث ادبی جهان را تشکیل می‌دهند که به واسطه تأثیري که هر یک از آنها در حوزه رواج و نفوذ خود داشته‌اند، می‌توان آنها را قلب و روح ادبیات جهان نیز نامید، اظهار كرد: به این دلیل که متون مقدس دربردارنده مبانی عقیدتی و آیینی ادیان بزرگ هستند، بنابراین هرگونه تلاش براي شناخت ادیان، مستلزم شناخت کتب مقدس، نحوه شکل‌گیري و تثبیت و همچنین روش‌هاي تفسیر آنهاست.
وي در بخش ديگري از سخنانش گفت: محور اصلی انعقاد اندیشه‌های افراطی و تکفیری که خشونت و انعطاف‌ناپذیری را برای بشریت در دو قلمرو فرد و جامعه به ارمغان می‌آورد، فهم و تفسیر نادرست و غیرمنطقی از متون مقدس است. صاحبان این تفکر می‌کوشند تا درک ناقص و نسبی خود را از متون دینی به جای حقیقت ذلال دین بنشانند و دین را که امری فرازمانی است و مرتبط با فطرت انسان‌ها است آن را در تنگنای قشریت و تحجر گرفتار سازند و این بزرگ‌ترین مصیبتی است که متوجه جوامع دینی است و خطر وجود این نوع تفکرات بر هیچ یک از افراد صاحب خرد و دیندار پوشیده نیست. چرا که اینان نه تنها در پیدایش شبهات و تردیدهای فروان در عرصه دین و دینداری بسی نقش آفرینند؛ بلکه همسو با استکبار جهانی در «دین‌هراسی» و خروج از دین‌گرایی به گونه زایدالوصفی تأثیر گذارند.
مختاري در ادامه سخنانش اصل عدم تغییر یا اصل ثبات حقیقت، اصل امکان فهم حقیقت، اصل مشترک بودن همه آدمیان در فهم و ادراک و اصل امکان جایگزینی را از اصول و قواعد فهم و تفسیر متن و موانع وصول به فهم صحیح، معرفي كرد و عوامل بینشی (مثل پیشدانسته و پیشفرض)، عوامل گرایشی (مثل احساسات و گرایشات درونی) و عوامل محیطی (مثل پدر، مادر، معلم، تبلیغات رسانه جمعی، محیط فکری و فرهنگی) را عوامل تأثیر گذار در فهم برشمرد و موانع فهم را بینشی (پیش‌فرضها، پیشداوریها، علايق شخصی و خانوادگی) و گرایشی (عدم اعتدال در گرایشها)، دانست.
همچنين از منظر رييس دانشگاه مذاهب اسلامي كه در اين پنل علمي بيان شد، اگر پیش‌فرضهای ظنی و پنداری را در فهم آیات دخالت دهیم، باعث اخلال در فهم میشود و تبعیت از ظن، انسان را به حقیقت نمی‌رساند چون پیش‌فرضش پایه و اساس ندارد.
بنا بر اعلام اين خبر، نهمين دور گفت‌وگوي ديني ايران و شوراي جهاني كليساها، ديروز دوشنبه 30 مرداد، در محل سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامي افتتاح شد. اين دور از گفت‌وگوها به همت مركز بين‌المللي گفت‌وگوي اديان و تمدن‌هاي سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامي با عنوان «نقش تفسيري متون مقدس براي ايجاد جهان عاري از خشونت» طي روزهاي 30 و 31 مرداد با حضور انديشمندان مسلمان و مسيحي از ايران و كشورهاي عضو شوراي جهاني كليساها برگزار مي‌شود.
نظر شما