به گزارش خبرنگار مهدویت خبرگزاری شبستان، بررسی مبانی قرآنی در باب حاکمیت و جایگاه سرپرستی امت در عصر غیبت و تبیین شاخصه‌های مورد نیاز تشکیل حکومت اسلامی در دوران پیش از ظهور، مقؤلاتی بودند که ما را برآن داشتند تا با حجت الاسلام والمسلمین مهدی یوسفیان، استاد حوزه و معاون پژوهشی مرکز تخصصی مهدویت گفت‌و‌گویی ترتیب دهیم که در ادامه بخش دوم و پایانی آن را می‌خوانید:
وظایف در مواجهه با معضلات و مشکلات سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و ... در دوران غیبت چگونه تقسیم می شود آیا همه چیز بر عهده حاکمیت ها است یا فرد فرد منتظران؟
در باب اینکه وظیفه چه کسانی در هنگام بروز کاستی ها و معضلات، مهمتر و اساسی تر است باید بیان کرد: علی الظاهر اینگونه است که علما و دانشمندان می بایست با افشاگری و ارائه راهکارهای صحیح، جامعه را در رهایی از معضلات همراهی و مساعدت نمایند. در این پروسه افرادی که دارای جایگاه و مقام بالاتری هستند، بطبع، مسئولیت خطیرتری بر عهده دارند. اما این جایگاه در موقعیتی که نظام و حاکمیت دچار گرفتاری و معضل می شود، برای همه افراد آن جامعه به طور یکسان تعریف می شود.
شخص رئیس جمهور را مردم، با ارائه رأی و توسط فرد فرد افراد جامعه، انتخاب می نمایند. در این پروسه رأی یک فرد عادی با رأی بالاترین مقام حکومتی یکسان است. وقتی رأی همه برابر است، بنابراین، مسئولیت ها نیز همگی مساوی خواهند بود. رهبری در ابتدای کار نصایح و الزامات یک انتخاب اصلح را بیان می کنند و بعد این مردم هستند که با رأی خود افراد را انتخاب خواهند کرد. این نمونه ای از وظایف اجتماعی افراد در جامعه است که همگی در قبال آن مسئول هستند.
اما در رفتارهای دیگر اجتماعی که همه گیر نیست و به صورت مسئولیتی خاص، تبیین می گرد، هر شخصی بنا به هر مسئولیتی که در جامعه به عهده می گیرد، در برابر کاستی ها و معضلات و مصائب مسئول خواهد بود و در نهایت نیز خداوند بر اساس همین مرتبه و جایگاه از افراد بازخواست خواهد کرد.
در قرآن کریم در باب جایگاه و مسئولیت و ارتباط این دو با یکدیگر، خطاب به همسران نبی مکرم اسلام(ص) آمده است:«يَا نِسَاءَ النَّبِيِّ لَسْتُنَّ كَأَحَدٍ مِنَ النِّسَاءِ»؛ یعنی ای همسران پیامبر(ص)، هم اکنون که شما به این مقام نائل شده اید، دیگر همانند سایر زنان عالم نیستید. این مقام شما را از سایر بانوان جهان جدا می نماید؛ بنابراین عنوان «اُم‌ُّ الْمُؤْمِنين« منصبی است که مسئولیت شما را نسبت به سایرین سنگین تر می نماید. سپس خداوند در ادامه به زنان نبی مکرم اسلام(ص) می فرماید: شما هم اکنون دو راه در پیش رو دارید یا از ایشان جدا شوید و مانند سایر بانوان به زندگی بپردازید و یا اگر می خواهید با ایشان بمانید، بدانید که این مسئولیت سنگین شما، به همین میزان نیز برای شما در آخرت اجر و پاداش خواهد داشت.
با توجه به آنکه مسائل نوظهور فزاینده ای در جهان معاصر وجود دارد که معمولا در تضاد با آموزه های دینی مهدوی است، چگونه با آنها باید مواجه شد؟
در این باب دو مسئولیت متوجه حکومت اسلامی است؛ اولین مسئولیت بر عهده متولیان و اداره کنندگان امور جامعه است و دیگری مسئولیتی است که بر عهده عموم مردم نهفته است. مردم در این پروسه دو رویکرد را می توانند پیگیری و اجرا کنند؛ اول اینکه سعی بشود با جلوگیری از ورود و اشاعه فرهنگ و اندیشه مخالف بینش مهدوی، چه در فضا های رسانه ای، چه در فضای آموزشی و علمی و چه در عرصه اجتماعی، مسیر توسعه بینش مهدوی پیگیری شود و سپس اینکه با ارشاد و مخاطب قرار دادن دیگران، از به دام افتادن سایرین در فضاهای معارض اندیشه های دینی و مهدوی ممانعت به عمل آورند. رسانه هایی که از سوی مردم و جامعه طرد می شوند، قطعاً در اثرگذاری بر بینش و اندیشه مردم، ناکام خواهند ماند.
مسئولیت دوم مردم این است که با معرفت افزایی و آگاهی یافتن صحیح از منش و مسلک اهل بیت(ع)، اصول متعالی اندیشه اسلامی را ترویج کنند. افرادی که در این زمینه توانایی آن را دارند تا با ایجاد پایگاه ها و سایت های مناسب در جهت معرفت افزایی صحیح اسلامی گام بردارند، می بایست در این عرصه وارد شوند و جامعه را نسبت به القائات نامتعارف واکسینه کنند. اما متولیان امر بنا بر جایگاهی که دارند مسئولیت سنگین تری نسبت به این رویکردها دارند. این افراد چند مؤلفه را می بایست در این مسیر پیگیری کنند؛ اولین نکته مهم این است که مسئولان می بایست اطلاعات صحیح را با استفاده از کارشناسان خبره، استخراج کرده و در اختیار عموم مردم قرار دهند تا از کجروی جامعه به سمت مسائل خارج از ضوابط اسلامی و مهدوی، جلوگیری کنند.
نقش حاکمیت مردمی و نحوه مواجهه با این رویکردها، توسط افراد جامعه و قوانین مملکتی، چگونه می بایست پایه ریزی شوند؟
این رویکرد و مواجهه با اندیشه های معارض از سویی متوجه علما و دانشمندان جامعه است و از سویی دیگر، متوجه تصمیم گیران و مجریان امر؛ وظیفه دیگر متولیان این است که بسترهای ارائه مختصات حقیقی دینی را به صورت روان و کاربردی فراهم و ایجاد نمایند. تشکیل و توسعه زیرساخت ها مستلزم صرف هزینه و وقت و نیرو است که متولیان امر می بایست این ملزومات را در جهت توسعه و ترویج فرهنگ اسلامی در اختیار جامعه و عالمان و محققان، قرار دهند. متولیان می بایست هزینه های این مناسبات را تقبل نمایند نه مردم؛ چون حاکمیت و بیت المال مسلمین، نزد متولیان و اداره کنندگان جامعه قرار دارد. اگر در این پروسه، عده ای نیز به علت غیرت دینی وارد شوند و در راه اعتلای اندیشه های دینی، هزینه هم نمایند، امر مطلوبی است، اما مسئولیت و پیگیری این برنامه ها به طور عمده و اساسی، بر عهده متولیان و دست اندرکاران حاکمیتی است.
مسئولان با توسعه و تجهیز رسانه های مکتبی، می توانند القائات نامتعارف رسانه های معاند را از بین ببرند. همانگونه که مردم ایران اسلامی از فضای رسانه ملی به طور عموم و بدون هزینه استفاده می نمایند، می بایست بتوانند از فضاهای دیگر رسانه ای، مانند، شبکه های اینترنتی نیز استفاده و بهره مندی صحیح و رایگان داشته باشند.
نکته سومی که متوجه مسئولین در این پروسه است این مطلب است که می بایست با جمع آوری و گزینش افراد مستعدی که می توانند به عنوان بازوان علما و دانشمندان علوم دینی، در توسعه فرهنگ دینی در فضاهای مجازی قرارگیرند، همراهی با دانشمندان علوم دینی را پیجویی نمایند و سپس و با تعلیم و تزریق این افراد در لایه های گوناگون رسانه ای، توسعه و ترویج صحیح مباحث الهی و اسلامی را هر چه بیشتر، مورد توجه و تأکید قرار دهند. امکان دارد بنده مطلع به علوم فقهی و کلامی و دینی باشم اما، امکان اینکه به عنوان شخصی فعال در عرصه فضاهای مجازی و رسانه ای باشم را نداشته باشم؛ اینجا است که می شود با پیوند بین اساتید علوم دینی و تلاشگران عرصه رسانه، مجموعه ای را در بستر رسانه ای و فضای مجازی، برای ترویج بهتر اندیشه دینی و اسلامی تجهیز کرد.
اما رویکرد مهمی که می بایست هم عرض این فعالیت ها پیگیری شود این مطلب است که مسئولان می باید به شدت در مقابل افراد و رسانه ها و فضاهایی که در جهت ترویج اندیشه های ناصحیح دینی، فعالیت می کنند، بایستند و با آنها برخورد کنند. این رویکردها، با مسامحه و چشم پوشی، قابلیت حل و فصل شدن را نخواهند داشت.
چگونه زمانی که مطرح می شود امکان شیوع یک بیماری در جامعه وجود دارد، تمامی دستگاه ها و ارگان های بهداشتی و امدادی، بسیج می شوند تا در مقابل آن بیماری بایستند و جامعه را از ابتلا به آن بیماری مصون کنند، همین رویکرد نیز می بایست در برابر هجمه های فرهنگی و ضد دینی رسانه ای و مجازی لحاظ شود تا جامعه از ابتلا به باورهای کاذب و ناصحیح در امان باشد. همانگونه که در مقابل ابتلای جامعه به بیماری های جسمی، جای کم کاری و مسامحه نیست، در مقابل ابتلای جامعه به بیماری های روحی و بینشی و اعتقادی نیز، جای مسامحه و کم کاری وجود ندارد.
نظر شما