در هم تندیده شدن عشق و هنر/ آنجا که کیفیت فدای کمیت می شود

خبرگزاری شبستان- رشت، گیلان با توجه به شرایط آب و هوایی، موقعیت جغرافیایی و فرهنگ چند هزار ساله از تنوع صنایع دستی برخوردار است و هم اکنون بیش از 80 رشته صنایع دستی در استان فعال است.

در گذشته صنایع دستی استان به عنوان محصولی پرکاربرد در هر خانه‌ایی وجود داشت اما امروزه این صنایع به عنوان کالای تزئینی از دیوار آویخته شده و یا در گوشه‌ایی خودنمایی می‌کند.

صنایع دستی شناسنامه اقوام و ملل مختلف هستند که احیای آن به عنوان یکی از وجوه فرهنگ بومی نقش چشمگیری در بازسازی بخشی از فرهنگ رو به فراموشی گیلان دارد.

حمایت از هنرمندان صنایع دستی مهمترین عامل در احیا هنرهای سنتی است که رفته رفته رنگ می‌بازد و کالاهای چینی جایگزین ذوق و هنر گیلانی می‌شود.

هنرمندان صنایع دستی استان که در آغاز دولت یازدهم 12 هزار نفر بودند، با حمایت‌های ویژه دولت از حوزه صنایع دستی، به 21 هزار نفر افزایش یافتند که 14 هزار نفر از آنان را بانوان تشکیل می‌دهند.

مهمترین مشکل هنرمندان صنایع دستی گیلان بیمه، نبود فضای کارگاهی و واردات کالاهای چینی با قیمت ارزان‌تر است که ارزش هنر را کم و عرصه را برای این هنرمندان تنگ کرده است.

کیفیت هنرمندانه‌ای که نادیده گرفته می شود

محمد جمالی، هنرمند رشته سراج سنتی با بیان اینکه وضعیت فعلی بازار نه تنها یاری دهنده هنرمندان این عرصه نیست بلکه توان کمر راست کردن را سخت و دشوار کرده است گفت: هنرمندان گیلانی به واسطه عشق و  علاقه هنوز در این عرصه مانده‌اند و اگر حمایتی نباشد باید فاتحه‌ایی بر پیشینه ابا و اجدادی خود داشته باشیم.

وی با بیان اینکه مشکلات هنرمندان تولید محور استان بسیار است، تاکید کرد: نداشتن فضای مناسب و شهرک کارگاهی برای این هنرمندان تولیدمحور و هزینه‌های گزاف رهن و اجاره، تولید کنندگان را خانه نشین کرده است.

این هنرمند سراج سنتی تصریح کرد: عدم وجود بازارچه‌های دائمی برای ارائه و طرح محصولات موجب شده تا دلالان بازار برای سود بیشتر، هنرمندان را مجبور به رقابت کمیتی در برابر واردات بی رویه کنند و کیفیت هنرمندانه را نادیده انگارند.

وی نداشتن امنیت شغلی، بیمه، اتحادیه، صنف و پشتوانه‌های حمایتی، عدم فضای مناسب برای کارگاه تولید و اشتغال را عمده‌ترین مشکلات هنرمندان صنایع دستی استان عنوان کرد.

جمالی خواستار حمایت بیشتر دولت از هنرمندان صنایع دستی شد و افزود: مسئولان با ایجاد بازارچه‌های دائمی در ساختمان‌های دولتی بلا استفاده اجازه عرض اندام به هنرمندان، تولیدکنندگان و صنعتگران استان دهند.

ضرورت اعطای تسهیلات مناسب کارگاهی برای توسعه فعالیت‌های هنری

سیده نرگس سعادت که مدیریت خانه صنایع دستی لیالستان که از سال 90 در یکی از ساختمان‌های میراث فرهنگی که به مدت 10 سال بسته و متروکه شده بود را بر عهده دارد گفت: این خانه نخستین خانه صنایع دستی استان است که سالانه 100 نفر را در رشته‌های مختلف صنایع دستی آموزش داده و شرایط کار را با برپایی نمایشگاه و جشنواره برای آنان فراهم می‌کند.

وی با بیان اینکه هنرمندان این خانه در 8 رشته بامبو بافی، سفال، مروار، معرق، مشبک، لباس محلی، دست دوزهای چرمی و حصیر فعالیت دارند افزود: حدود 20 نفر در این کارگاره به صورت مستقیم مشغول به کار هستند و به آینده این مجوعه دل بسته‌اند.

وی بیمه را یکی از مشکلات عمده همه هنرمندان دانست و خواستار اعطای تسهیلات مناسب کارگاهی برای توسعه فعالیت‌های هنری و حمایت از هنرمندان جهت حضور در نمایشگاه های خارج کشوری که تبلیغ فرهنگ و هنر استان است، شد.

صنایع دستی نیازمند حمایتی از جنس عمل است

علی حلبی ساز، از انجمن فارغ التحصیلان صنایع دستی گیلان نیز با بیان اینکه این مجموعه مردم نهاد شامل فارغ التحصیلان عرصه صنایع دستی استان است اظهار کرد: صنایع دستی به عنوان صنعتی اشتغال‌زا از دل تاریخ و فرهنگ ما بیرون آمده که با توجه به قدمت بالای آن هنوز نیاز به حمایتی از جنس عمل دارد.

وی برنامه ریزی صحیح و کارشناسانه را عاملی موثر در رونق صنایع دستی استان دانست و گفت: این انجمن قابلیت ارائه مشاوره‌های تخصصی و کارشناسانه در تصمیم گیری‌های مرتبط با صنایع دستی دارد.

وی خواستار بهره‌گیری از نگاه کارشناسانه این انجمن در برنامه ریزی‌های خرد و کلان صنایع دستی استان شد و ادامه داد: بخش خصوصی بدون همکاری و حمایت بخش دولتی به تنهایی نمی‌تواند مشکلات را حل کند.

حلبی ساز تاکید کرد: ما نیازمند نگرشی نو و امروزی در بخش آموزش نمایشگاهی و صادرات هستیم.

وی خواستار تشکیل کارگروهی برای پیگیری مطالبات هنرمندان و به ویژه بیمه این قشر شد.

این روزها شاهد واردات محصولات چینی از صنایع دستی استان به بازار هستیم که ضربات جبران ناپذیری به بازار صنایع دستی زده و باعث شده تا نفس بازار صنایع دستی داخلی به شماره افتاده و هنرمندان را از توسعه بازارهای فروش صنایع دستی ناامید کند.

وضعیت بازار کار، توانمندی این هنر برای اشتغال زایی، فرصت‌های صادراتی این هنر، سهم اقتصاد دانش بنیان در این حوزه هنری و نیز راهکارهای رونق آن از دغدغه‌های هنرمندان این حوزه است که باید به صورت جدی در برنامه ریزی کلان قرار گرفته شود.