به گزارش سرویس مسجد و کانون‌های مساجد خبرگزاری شبستان، حجت‌الاسلام سید محمد جواد درچه‌ای، امام جماعت مسجد «شیخ صدوق» و قاری بین‌المللی قرآن کریم در یادداشت خود به ضرورت توجه بیشتر مساجد به قرآن اشاره کرد و مولفه‌های یک مسجد قرآنی را بیان کرد.
ضرورت تلاوت قرآن در مساجد
در باب ضرورت تلاوت قرآن در مساجد، پیامبر اکرم (ص) فرموده‌اند: «إِنَّما نُصِبَتِ المَساجِدَ لِلقِرآنِ؛ مساجد را برای قرآن ساخته‌اند». بر این اساس طبیعتاً باید محور برنامه‌های این خانه‌های خدا، قرآن باشد و زمانی این مهم تحقق می‌یابد، که لوازم و ابزار آن نیز در مساجد فراهم شود و در این زمینه ائمه جماعات، اعضای هیئات امنا و تمام کسانی که در مساجد مجالی برای ایفای نقش دارند، باید دست‌به‌دست هم دهند و با محوریت قرآن، این خانه‌های خدا را اداره و سازمان‌دهی کنند و از لحاظ محتوایی غنی سازند.
وضعیت فعلی اهتمام به قرآن در مساجد
در کشور مساجدی هستند که ائمه جماعات آنها اصرار خوبی بر حضور قرآن در متن برنامه‌های این خانه‌های خداوند دارند؛ اما به طور کلی نقش قرآن در مساجد کشور خیلی کمرنگ است و در حد مطلوب نیست.
مؤلفه‌های مسجد قرآنی
از جمله کارهای قابل انجام در این عرصه، بحث جزءخوانی قرآن در مساجد است که خوشبختانه چند سالی است در کشور ما آغاز شده است و هر شب ادامه دارد و حتی در بعضی از مساجد، در هر وعده از اقامه نماز، آن را انجام می‌‌دهند، این حرکت، برکات خوبی هم داشته است و بسیاری از اهالی مسجد را به قرآن جذب کرده است، البته این فرایند با تمام موفقیت‌هایش، می‌تواند بهتر از آنچه که در حال حاضر هست نیز انجام پذیرد.
در ادامه به عواملی اشاره می‌شود که در این زمینه می‌تواند کمک‌کننده باشد
.
۱ـ تلاوت زنده قرآن به جای تلاوت از رادیو
درِهای مساجد باید برای تلاوت قرآن در طول شبانه‌روز باز باشند و اگر به صورت شبانه‌روزی امکان‌پذیر نیست، حداقل در همان ساعاتی که در مسجد باز است، سعی شود امکان تلاوت قرآن در مساجد فراهم آید تا از مسجد کمال استفاده برده شود، این در حالی است که متأسفانه مشاهده می‌شود درهای مساجد صرفاً برای اقامه نماز باز می‌شوند و این خلاف شأن مسجد است.
رهبر معظّم انقلاب در دیدار سال گذشته با ائمة محترم جماعات فرمودند "معنا ندارد درهای مسجد در طول شبانه‌روز بسته باشند" حتی ایشان تأکید کردند که در بین ساعات روز هر کسی خواست وارد مسجد شود، باید در مسجد باز باشد تا افراد بتوانند نمازشان را در مساجد بخوانند.
اگر بنا شد درهای مسجد باز باشند، نمی‌توان بدون برنامه بود، طبق فرمایش پیامبر (ص) «إِنَّمَا نُصِبَتِ الْمَسَاجِدُ لِلْقُرْآن» می‌توانیم از این ساعات بهترین استفاده را برای ترویج مباحث قرآنی بکنیم.
پیشنهاد ویژه
می توان در مساجد پیش از هر اذان به جای اینکه از رادیو، تلاوت قرآن پخش شود، طی یک برنامه منظم هفتگی تلاوت زنده و مستقیم قرآن را از داخل مسجد توسط قاریان خوش‌صوت و لحن پخش کرد.
نمونه داخلی
این طرح را در شهر ری بیش از ده سال است که اجرایی کرده‌ایم، در حرم حضرت عبدالعظیم (ع) طرح تلاوت زنده هنگام اذان انجام می‌شود و قاریان نیم‌ساعت یا سه ربع پیش از اذان در مسجد حاضر می‌شوند و در حضور مردمی که برای گوش دادن به ندای قرآن زودتر به مسجد می‌آیند، به تلاوت قرآن می‌پردازند.
وضعیت باید به‌گونه‌ای باشد که مانند استقبال جامعه برای گوش سپردن به سخنرانی فلان سخنران، مردم از تلاوت زنده و مستقیم قرآن در مساجد نیز استقبال کنند؛ نه اینکه منتظر باشند محفل خاصی تشکیل شود و یک قاری مطرح دعوت شود.
نمونه خارجی
کشور مصر که به لحاظ قرآنی و توجه به این کتاب خدا، جزو کشورهای موفق محسوب می‌شود، از همین نظام قرائت مسجدی به چنین موفقیت‌هایی رسیده و وقتی از قاریان مصری سؤال می‌شود که شما به چه کاری مشغول هستید؟ بسیاری از آنها می‌گویند "من قاری فلان مسجد هستم" این فرایند به‌گونه‌ای است که می‌توان گفت که در مساجد کشور مصر دو روحانی حضور دارد؛ یکی آن‌که اقامه نماز می‌کند و دیگری آن‌که قرآن می‌خواند.
۲ـ کاشی‌کاری قرآنی
یکی از نکاتی که در تزئینات و کاشی‌کاری‌های مساجد می‌تواند لحاظ شود، همین حدیث شریف نبوی «إِنَّما نُصِبَتِ المَساجِدَ لِلقِرآنِ» است که بار معنایی فراوانی دارد و می‌توان از این طریق به تمام اهل مسجد هر لحظه یادآوری کرد که مسجد جایگاه قرآن است.
۳ـ کرسی تلاوت قرآن
کرسی تلاوت قرآن از برگزاری کلاس آموزشی مهم‌تر است و چنانچه این مراسم هر روز در مساجد با تلاوت تحریر مجلسی انجام شود، می‌تواند به رواج فرهنگ قرآنی و قرآن‌محوری در مساجد کمک کند.
۴ـ تفسیر آیات توسط امام جماعت
جهت جذاب‌سازی جلسات، برای شنوندگان کرسی‌های قرآنی، آیات مشخص باشند و بخشی از این آیات توسط امام جماعت محترم توضیح، ترجمه و تفسیر شود تا مردم معنای آن را بفهمند.
۵ـ وجود سیستم صوت و تصویر مناسب
سیستم صوتی و تصویری مناسب و باکیفیت، همچون مانیتور جهت نمایش آیات، باعث جذابیت تلاوت قرآن در مساجد می‌شود.
۶ـ حضور امام جماعت
مردم در مسجد، خواه یا ناخواه، نگاه یا توجه شان به امام جماعت است، مردم در همه‌چیز به اما‌م‌شان اقتدا می‌کنند بر این اساس وقتی امر پسندیده و حسنه‌ای مثل قرائت قرآن در مسجد اجرا می‌شود، امام جماعت باید در مسجد حضور پررنگی داشته باشد، حتی اگر تخصص بالایی در قرائت قرآن ندارد، می تواند مدیریت جلسه را بر عهده بگیرد، زیرا حضور امام جماعت به فرایند جذاب‌سازی این مراسم برای نوجوانان و جوانان کمک می‌کند.
۷ـ حلقة قرآنی
امام جماعت می‌تواند با حضور جوانان مسجدی به مدت چهل تا چهل و پنج دقیقه در مسجد یک حلقة قرآنی تشکیل دهد، حالت مطلوب آن است که امام جماعت خودش متخصص قرائت قرآن باشد، در غیر این صورت، یک استاد یا یک مربی را دعوت کند تا قرائت قرآن جوانان مسجدی ارتقا یابد و در همین برنامه هم، امام جماعت، آیاتی را برگزیند و در پنج دقیقه توضیح، تفسیر، ترجمه و مفاهیم آن را بیان کند.
۸ـ مشوق‌های قرآنی
برگزاری مسابقات قرآنی در مساجد و در نظر گرفتن جوایز برای کودکان و نوجوانان و حتی جوانان می‌تواند عامل جذابیت و انگیزه‌ای باشد که منجر به برجسته شدن نقش قرآن در آنها شود، این مسابقات می‌تواند در قالب پرسشی قرآنی باشد که هر شب طرح می‌شود و جایزه‌ای برای آن در نظر گرفته می‌شود یا اعلام عمومی باشد برای انجام مسابقه‌ای در انتهای ماه و یا موارد مختلف دیگر.
۹ـ بهبود کیفیت قرائت نماز با قرآن
یکی از معضلات جامعة مؤمنان غیرعرب و به طور خاص جامعه ما، بحث قرائت نماز است، ائمه جماعات عموماً قرائت‌های نمازشان معمولی است و قرائت تجویدی و با ترتیل نیست، بنابراین ائمه جماعات می‌توانند برای بهبود کیفیت قرائت خود و سایر نمازگزاران، بخشی از کلاس قرائت قرآن را به تجوید مورد نیاز برای نماز خواندن (تجویدالصلاه) اختصاص دهند، زیرا قرائت قرآن مستحب است، اما قرائت صحیح نماز واجب است و آموزش آن باید به طور مستمر در سال ادامه داشته باشد تا نتیجه مطلوب حاصل شود.
نظر شما