خبرگزاری شبستان_مسجد و کانون ها: استاد دکتر علی شریعتی، دوم آذر ۱۳۱۲ در روستای کاهک سبزوار به دنیا آمد و ۲۹ خردادماه ۱۳۵۶ بدرود جهان گفت. به مناسبت سالروز درگذشت وی، تعابیر و رویکردش درباره مسجد جستجو شده است که در ادامه می‌آید. معروفترین عبارت نغزی که از شریعتی با موضوع مسجدی به جای مانده و بسیار معروف شده، عبارت از است از «ترجيح ميدهم با كفشهايم در خيابان راه بروم و به خدا فكركنم، تا اين كه در مسجد بنشينم و به كفشهايم فكر كنم».
مسجد و امام علی(ع)
او در دلنوشته «تاريخ و على» شهادت مسجد به حقانیت علی بن ابی طالب(ع) را یادآوری می کند «و تاریخ با شگفتگی چشم بر این مناره دوخته است, باور نمیکند، چگونه مناره مسجدی که در چنگ خلیفه است شب و روز, در قلب شهر، بر سر خلق و در زیر گنبد نیلگون آسمان فریاد می زند: من گواهی میدهم که علی مولای من, پیشوای من، حجت خدا و امیر بر حق اهل ایمان است. آیا علی پیروز شده است؟
تاریخ چرا لبهایت را به افسوس میگزی؟ چرا چهره ات ناگهان سایه سنگین اندوهی تیره نشست؟ مگر صدای مسجد را نمی شنوی؟ هر صبح و ظهر و مغرب و شام نمی بینی که لب های مناره معبد با نام علی باز میشود. موذن را نمی بینی که به نام علی که میرسد چگونه از دل فریاد می کشد چنانکه مناره مسجد، و در و دیوار مسجد به لرزه می افتد؟ نمی بینی که نام علی از عمق محراب مسجد بر میخیزد و در حلقوم مناره می پیچد و در فضا پخش میشود؟» (برگرفته از ضميمه كتاب على مجموعه آثار ۲۶).
در واقع شریعتی را شاهدی بر اثبات شخصیت برجسته امیرالمومنین(ع) در درازنای تاریخ می داند.
وقتی مسجد، از تفرقه‌ها می‌گوید
شریعتی در «یک جلوش تا بى‌نهایت صفرها» برپایی چند نماز جماعت در یک مسجد را نشان تفرقه مسلمانان می داند و از این موضوع می نالد «مسلمان های یک مذهب، یک زبان، یک محل، توی یک مسجد، هفت تا "نماز جماعت" می خوانند! توی برادران جنگ هفتاد و دو ملت برپا شد. هر ملتی اسلام را رها کرد، رفت به سراغ قصه های مرده، خرابه های کهنه، استخوان های پوسیده ... "خدا" را از یاد بردند، "خاک" را به جاش آوردند».
خاطره‌بازی با یک مسجد
شریعتی که در فضاسازی، دستی بر آتش دارد در تک نگاره ای به توصیف «مسجد مسلمانان پاريس» پرداخت؛ همانجایی که گفته بود «كم مانده بود جلوي مسجد به عوض الجزايري‌ها هدف گلوله پليس قرار بگيريم». او در بخش پایانی این جستارش از ضرورت همت های بلند علما در به اهتزاز درآمدن پرچم شیعه و اسلام در برابر كليساهاي معظم پرشكوه نوشت «اكنون كه اين نامه را مي‌نويسم آرزو مي‌‌كنم علماي اسلامي ايران، مقدسين متفكرين ايراني از خود در اين مسجد يادگاري بگذارند تا هم آبروي شيعه در برابر ديگر ملل و هم حيثيت اسلام در قبال كليساهاي معظم پرشكوه اينجا حفظ يا بهتر بگويم تأمين گردد» (مجله خواندنيها سال19، شماره 82، ص 22).
مسجد، دست‌آویز برخی سرمایه‌داران
شریعتی در نوشته دیگری، مسجد را وسیله دست برخی سرمایه داران و حاکمان می داند و به این رویکرد، می تازد «حکومت با زکات، کاخ می سازد و کاخ سازی اش را در مسجد توجیه می کند. سرمایه داران حکومتی، با پول زکات، چاق و چاق تر می شوند و در مساجد پیروزی شان را به رخ مردم می کشند» (کتاب شیعه، ص 200).
سخن آخر اینکه، شریعتی، انسان دلسوز دغدغمندی است که کارکردهای بسیار برای مساجد قایل است و این خانه های خدا گاهی وسیله ای برای اثبات حقانیت حضرت امیر(ع) و زمانی، دست آویزی برای توجیه خیانت های برخی سرمایه داران و حاکمان معرفی می کند.
مرتضی خواجوند سریوی
نظر شما