خبرگزاری شبستان؛ دعای افتتاح، منقول از امام زمان ارواحنا فداه (عج) است که توصیه شده تا بهترین لحظات مناجات با خدا در ماه مبارک رمضان به مدد آن سپری شود. این دعا مانند سایر ادعیه چنان با تار و پود توحید، رسالت و امامت به هم آمیخته که تفکیک آن ها کاری دشوار است. در دعای افتتاح پس از حمد و ثنای الهی نخست به آستان مقدس پیغمبر اکرم (ص) عرض ادب می شود و پس از صلوات بر وجود پر برکت ایشان با یادآوری خاندان آن حضرت، در خواست درود الهی بر تک تک آن بزرگواران می کند. از آن جا که خاندان رسول خدا (ص) به وسیله حضرت علی (ع) ادامه پیدا می کند، این صلوات از ایشان آغاز می شود و به حضرت مهدی (عج) خاتمه پیدا می کند. و در طی آن به اوصافی از حضرت اشاره می شود که با تحلیل قرآنی آنها می توان به حقایق ارزشمندی دست یافت. از جمله اینکه اعتقاد به امامت از ضروری ترین شروط قبول توحید است.
چرا آن حضرت امیر المومنین نامیده می شد؟
امام عصر (عج) ابتداً، امام علی (ع) را با لقب امیرالمومنین معرفی کرده اند و این خود نکته جالبی است چرا که مقام وصی، عبد، ولایت، حجت، آیت کبری و نبأ عظیم در جای خود شاید بسیار مهم تر از این لقب ایشان باشند اما امام زمان (عج) از مقدم آوردن این لقب هدفی خاص داشته اند و ناگفته پیداست که در حکومت اسلامی، شخص باید دارای صفات و ویژگی هایی باشد تا امیرالمومنین و رهبر شود. امام (ع) گویا حرف آخر را اول زده اند و این حاکی از شدت حزن ایشان به دلیل اذیت ها و اجحاف هایی است که در حق امیرالمومنین (ع) شد. گویا می فرمایند: یک کلام حضرت علی (ع)، امیرالمومنین است و دیگر هیچ. واژه امیر از «مار، یمیر، میره» به معنی طعام دادن و آذوقه خوب برای خانواده تهیه کردن است. (راغب اصفهانی، 1412ق: ص783؛ قرشی، 1371 ش: ج7، ص 324) ازحضرت ابو الحسن (ع) سوال شد چرا آن حضرت امیرالمومنین نامیده شد؟ فرمود: زیرا او مومنین را طعام علمی می دهد مگر نشنیده ای که خدا در کتابش می فرماید: «و نمیر اهلنا» (یوسف/ 65)، «و ما خانواده خود را طعام می دهیم» و در روایت دیگر در جواب این سوال امام باقر (ع) فرمودند: «لأنه میره العلم یمتار منه و لایمتار من أحد غیره» (کلینی، بی تا: ج1، ص 412؛ صدوق، بی تا: ج1، ص 160) زیرا حضرت (ع) طعام و خواربار علم بود که دیگران از او تغذیه می کردند و احدی غیر از آن حضرت این گونه نبود. ممکن است مقصود از روایت این باشد که حکام و زمامداران دیگر که امیر مردم هستند غذای جسمی و خواربار و آذوقه معاش آن ها را منظم می کنند و در دسترس آن ها می گذارند تا زندگی حیوانی آن ها اداره شود اماحکومت علی (ع) علاوه بر جنبه معاش مردم از نظر غذای روحی و زندگی علمی و معنوی افراد مورد توجه است و اختصاص به مومنین نیز دارد، زیرا تنها ایشانند که از علوم آن حضرت استفاده می کنند. رسول خدا (ص) در مورد حضرت علی (ع) فرمودند: او از من است و من از اویم او مولا و امیر هر کسی است که من رهبر و امیر اویم و من رهبر تمام مسلمانانم و من و او پدران این امتیم. (مجلسی، ج38، ص91)
این لقب را شخص رسول الله بر علی نهاد
امیرالمومنین یکی از القابی است که بر اساس روایات پیامبر اکرم (ص) به حضرت علی (ع) اختصاص داد آن گاه که پیامبر (ص) زنده بود، علی (ع) را به عنوان امیرالمومنین لقب داد و معرفی کرد. گرچه پیشوایان دین و ائمه معصومین (ع) همه امیرالمومنین هستند ولی این لقب تنها به حضرت علی (ع) اختصاص یافت و دیگر ائمه اهل بیت (ع) حاضر نبودند کسی آن ها را امیر المومنین خطاب کند. (مهدوی کنی، 1381ش: 187)
حتی امام زمان را نیزنمی توان امیرالمومنین نامید
از امام صادق (ع) سوال شد که به امام قائم به عنوان امیرمومنان سلام می کنند؟ فرمودند: نه، آن نام را خدا مخصوص امیرالمومنین علی بن ابی طالب (ع) نموده پیش از او کسی بدان نام، نامیده نشده و بعد از او هم جز کافر آن نام را برخود نبندد.» (کلینی، بی تا: ج1، ص411) پس واژه امیرالمومنین تنها یک کلمه نیست چرا که در مورد واژه ها این محدودیت وجود ندارد چیزی فراتر از یک واژه و لقب است. در حالی که اولین ویژگی برای پیامبر (ص) در این دعا، عبد بودن حضرت ذکر شده و اختلافی بر این مطلب بین مسلمانان نیست، بنابراین حضرت حجت (ع) به خاطر اختلاف مردم بر سر امارت امیرالمومنین (ع) و وصایت حضرت رسول رسول (ص)، این ویژگی و لقب را بر صفت عبودیت ایشان تقدم داشته اند تا تایید و تأکیدی بر امامت حضرت علی (ع) باشد.
منبع: فصلنامه قرآنی کوثر شماره 39
نظر شما