به گزارش گروه اندیشه خبرگزاری شبستان به نقل از طلیعه: تبیین شاخصه های مهم در پروسه تمدن سازی اسلامی و تحلیل رویکردهای منطبق برحرکت به سمت و سوی رسیدن به حکومت صالحان و همچنین تشریح جایگاه علم و معرفت در مناسبات دینی و اسلامی، مقؤلاتی بود که ما را برآن داشت تا گفت وگویی با حجت الاسلام والمسلمین خدامراد سلیمیان، استاد مرکز تخصصی مهدویت حوزه علمیه قم و عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ترتیب دهیم که ماحصل آن را در ادامه می خوانید.
رویکرد نهادها و مجامع اسلامی و همچنین راهکارهای عملیاتی مورد نظر جامعه مهدوی، در باب تولید و ارائه تمدن نوین اسلامی به ارکان اجتماعی چگونه ترسیم شده است؟ اصولاً مقوله تمدن و اشاعه مناسبات صحیح اجتماعی، چگونه می بایست در جامعه نهادینه شوند؟
در باب اشاعه فرهنگ و تمدن اسلامی درعصر غیبت و همچنین در طلیعه عصر ظهور حضرت حجت(عج)، می بایست بیان کرد؛ رفتار و منش و مسلک ارکان اجتماعی و حکومتی و همچنین مناسبات فرهنگی عصر امامت امام عصر(عج)، با هیچ دوره و زمانی قابل قیاس نخواهد بود؛ این دوره با تمامی تلاش ها و کوشش های انجام گرفته جهت نشر وبسط مناسبات سیاسی و اجتماعی و فرهنگی اسلامی و در تمامی اعصار، متفاوت خواهد بود؛ باید گفت: این مرحله فقط درایام حکومت امام عصر(عج)، قابل لمس و پردازش است و این دوران، عصر توجه کامل به مقؤلات فرهنگی خواهد بود.
حکومت امام عصر(عج) عالی ترین نوع حکومت انسان بر جامعه و غایت پردازش و نشر معارف فرهنگی و دینی و انسانی است؛ این حکومت فکری و الهی، می بایست در تمامی زمینه ها، که اصول و شاخصه های اساسی شکوفایی و پرورش هر جامعه ای در فرهنگ و تمدن هستند، سرآمد و کارگشا باشد. عصر امامت امام عصر(عج)، عصر تکامل خِرد ورزی و تکامل اندیشه و تفکر است؛ این عصر، دوران توجه انسان به مأوراالطبیعه و تفکر در خلقت و بنیان آفرین ش خداوند متعال خواهد بود. گرچه روایات و احادیث فراوانی وجود دارند که عصر امامت ولی عصر(عج)، غایت و نهایت علم ورزی و دانش پژوهی است، ولی اگر این احادیث و روایات نیزبه ما نرسیده بودند؛ با این سیر تکاملی ای که علم و دانش می پیماید، می توان انتظار داشت که عصرامامت امام عصر(عج)، با توجه به سیر ایام و گذر زمان، قطعاً عصر طلایی علم آموزی و دانش افزایی باشد.
در باب حکومت صالحان و غلبه اندیشه الهی و دینی بر اندیشه طواغیت در عصر حکومت امام عصر(عج)، می توان بیان داشت؛ که مهمترین شاخصه این عصر، بحث الگویِ تمدنی ودینی بودن برای همه جهانیان و همچنین، رویکرد دانش افزایی و معرفت شناسی در عرصه های گوناگون برای ملل مختلف است؛ تمدنی که با حکومت صالحان شکل می گیرد مقؤله ای جز علم و دانش و معرفت افزایی و معرفت شناسی نخواهد بود؛ در تحلیل تفاوت بینش دینی و غیر دینی نسبت به علم نیز باید گفت: علم و دانش در تفسیر، از دیدگاه های دینی و غیر دینی، تفاوت های بسیاری دارند؛ درتعریف علم از منظر دین، علم بسیار فراترو کلی تر و جامع تر تعریف شده تا مناسباتی که امروزه در باب تشریح علم بشری بکار می رود؛ رویکرد اسلامی در مواجهه با علم، تمامی عرصه ها و زوایای مختلف این مقؤله را در بر می گیرد و فرهنگ غایی و تمدن اسلامی، زوایایی را در بر می گیرد که علوم بشری تا آن زمان به آن مقام دست نیافته اند و تبیین نکرده اند.
آیا می توان در دوران کنونی و شرایط امروزی، در باب نیل به اهداف عالیه تمدن اسلامی و مهدوی گام برداشت؟ این رویکرد، چگونه در عصرغیبت قابلیت پیاده سازی را دارد؟
قطعاً در باور اسلامی این گونه تشریح نشده است که آن مناسبات و افعالی که در حکومت صالحان به منصه ظهور و بروز می رسند، دردوران قبل ازعصرصالحان قابل دست یابی نیستند؛ در حال حاضر نیز ما می توانیم به شاخصه هایی از آن جامعه تمدنی و فرهنگی دست یابیم؛ همانگونه که گفته شد، عصر امامت امام عصر(عج) و حکومت صالحان، بزرگترین رفتار و رویکردها در باب تولید علم و دانش و خِردورزی و بینش افزایی انجام خواهد شد؛ جامعه دینی ای که در شرایط کنونی خواهان رسیدن به آن جامعه آرمانی است می بایست، با سرلوحه قراردادن این امر مهم و عالی، تمام سعی و کوشش خود را در جهت هر چه بارورتر کردن و شکوفاتر شدن جنبه های علمی و پژوهشی و معرفتی بکار گیرد تا بتواند خود را در مسیر این عصر نوین علمی قرار دهد.
حکومت دینی و اسلامی ای که هم اکنون در ایران اسلامی برپا شده است می بایست مسائل علم آموزی و دانش افزایی و معرفت شناسی را سرلوحه امور خود قرار دهد تا بتواند هم راستا با عصر حکومت صالحان حرکت کرده باشد؛ باید جامعه اسلامی ایران، هم سو با عصر نوین علمی و تمدنی اسلامی در عصر حکومت صالحان، تمام تلاش و هم و غم خود را در جهت تبیین تمدن و فرهنگ دینی و ارزشی؛ آن هم، هم راستا با موازین و چارچوبهای فکری و عملی اسلامی، بکار گیرد تا بتواند خود را در زمره یاوران و مددکاران آن جامعه آرمانی قرار دهد.
نظر شما