بارقه های امید از پشت دیوارهای ندامت

خبرگزاری شبستان-کرمان

 

اللهم فکَّ کل اسیر...فرازی است از دعایی که سفارش شده در ماه مبارک رمضان بعد از هر نماز خوانده شود؛ این دعا فرازهایی دیگری هم دارد؛ تأملی در این فرازها نشان می دهد که تقریباً دربرگیرنده همه اقشار جامعه و حتی اموات نیز است آنجا که می خوانیم «اللهم ادخل علی اهل القبور السرور» و شاید آغاز دعا با این فراز نشاندهنده نیاز مبرم درگذشتگان و کوتاه بودن دست آنان از چاره است که در اینجا مقدم شده باشد.

 

رهبر معظم انقلاب با استفاده از فرازی از همین دعا آنجا که می گوییم «اللهم اغن کل فقیر» می فرمایند: این دعا فقط برای خواندن نیست، برای این است که همه خود را برای مبارزه با فقر موظف بدانند...» از این اشارات که بگذریم، امروز در حوالی شهرهای من و تو هستند افرادی دربند اسارت که می توان برای رهایی آنان گامی برداریم تا بلکه درون مان نیز آرام شود و «اللهم فک کل اسیر» فقط لقلقه زبان نباشد.

 

 

پس از سالها کار خبری، امسال و همزمان با ماه مبارک رمضان تجربه ای متفاوت در عرصه اطلاع رسانی کسب شد که برای خودم نیز جالب توجه بود؛ مکانی که تاکنون آن را از نزدیک ندیده و با افراد حاضر در آن برخورد نکرده بودم؛ قرار پرسنل دبیرخانه کانون های فرهنگی هنری مساجد استان و جمعی از مدیران مسئول این کانون ها ساعت 9 صبح مقابل اداره کل زندان های استان بود؛ برای نخستین بار بود که از بازداتشگاه موقت کرمان بازدید می کردیم.

 

 

بهانه این بازدید دیدار با محکومین جرائم غیرعمد و برگزاری جشن گلریزان بود؛ مسئولین فرهنگی زندان، رئیس بازداشتگاه موقت و مدیرعامل ستاد دیه نیز به جمع ما پیوستند و همگی راهی شدیم. مقابل بازداشتگاه که رسیدیم درب های قفل شده توسط نگهبانان گشوده شد و نخستین مکانی که وارد شدیم اندرزگاه محکومین مالی و جرائم غیرعمد بود.

 

مهدی ولی اختیارآبادی، رئیس بازداشتگاه موقت کرمان با بیان اینکه این بند شامل ۶۴ فرد آبرومند است که بدهکار تصادف، چک، بدهکار مالی، مهریه و نفقه هستند؛ توضیح داد: جدای از این قسمت، بندی هم مختص جرائم غیرعمد که قتل، آدم ربایی، مواد مخدر و... را شامل می شود، داریم.

 

وی افزود: پرونده پزشکی و روانپزشکی برای مشاوره دادن به زندانیان تشکیل می شود، نشریه برای آنان داریم، برنامه روزانه که از صبح آغاز و تا شب ادامه دارد برای آنان ترتیب می دهیم که در آن آموزش احکام، قرآن، مشاوره، نمازجماعت و...گنجانده می شود.

 

اختیارآبادی سپس اتاقی که در ابعاد تقریباً 3 در 4 مترمربع و فضایی متفاوت از اتاق محکومین داشت، را نشان بازدیدکنندگان داد که آنجا برای دارالقرآن تعبیه شده بود و هر روز مباحث قرآنی و حفظ قرآن نیز آموزش داده می شود.

 

وی با بیان اینکه قانون چک باید آموزش داده شود و در این زمنیه مردم آگاهی داشته باشند؛ افزود: در زمینه مهریه هم اطلاعات کم است، می گویند کی داده و کی گرفته؟ کاش در مدارس درکنار سایر دروس قانون هم تدریس می شد و به زبان بچه ها گفته می شد؛ خیلی از زندانیان اظهار می کنند که واقعاً نسبت به جرم آگاهی نداشتند.

 

اختیارآبادی به نکته ظریفی هم در لابلای سخنانش در خصوص اقدامات فرهنگی اشاره کرد و گفت: برای نخستین بار کتاب راجع به شهدا در میان زندانیان توزیع کردیم که بسیار اثرگذار و تحول آفرین بود.

 

حجت الاسلام مهدی سلیمانی مسئول فرهنگی این بازداشتگاه هم در گفتگو با شبستان با اشاره به اینکه بعضی از زندانیان در بدو ورود نماز خواندن نمی دانند؛ از آموزش نماز، صحت قرائت آن، نهج البلاغه، روخوانی و روان خوانی قرآن کریم، خبر داد.

 

وی افزود: در بحث مشاوره هم بیشترین مسائل مبتلابه اختلافات خانوادگی و دغدغه افراد برای پرداخت حق الناس است و بعضی از آنها هم از نحوه توبه کردن از ما سئوال می کنند.

 

در ادامه مسئول بازداشتگاه، بدهکاران مالی جز مهریه و نفقه را برای تجمع درنمازخانه فراخواند؛ حجت الله موسوی قوام، مدیرعامل ستاد دیه استان شروع به سخن کرد و با اشاره به اینکه از ابتدای ماه مبارک رمضان با همکاری صداوسیما و با دعوت از اقشار مختلف جشن گلریزان برگزار می شود؛ گفت: ما هر شب در این برنامه میزبان یک صنف خاص هستیم و به همین مناسبت قبل از برگزاری جشن، آن صنف از بازداشتگاه بازدید می کند.

 

وی ادامه داد: دبیرخانه کانون های فرهنگی هنری مساجد استان کرمان کمک زیادی در این موضوع می تواند به ستاد دیه به ویژه در پیشگیری از وقوع جرائم داشته باشد و بعنوان بازوی توانمند ستاد در أخذ رضایت شاکی، جلسات صلح و سازش و... کمک کند زیرا معمولاً در هر محله ای یک نمایندگی به نام کانون فرهنگی هنری مسجد دارد.

 

موسوی قوام بیان داشت: لیستی از محکومین جرائم غیرعمد و شاکیان آنان تهیه و در اختیار دبیرخانه کانون های مساجد قرار می گیرد به این امید که وسیله آزادی این افراد فراهم شود زیرا اینها بدهکار هستند نه بزهکار.

 

موسوی قوام در خطاب به محکومین جرائم غیرعمد اظهار داشت: هدف ما حل هرچه سریع تر مشکل شما است؛ گرچه دو مؤلفه مهم برای ستاد دیه ملاک است؛ اول نیازمندی شما است که باید به طور دقیق بررسی شود زیرا به لحاظ شرعی ما مسئول هستیم و دوم اینکه فاقد هرگونه سابقه کیفری باشید و البته کمک ستاد دیه تنها در یک نوبت است و کسانی را که مجدد به زندان آمده باشند شامل نمی شود.

 

وی با بیان اینکه 261 مددجوی جرائم غیرعمد در زندان های استان به سر می برد که هزینه آزادی آنان 8 میلیارد تومان است؛ با ابراز امیدواری بر اینکه تا پایان ماه مبارک رمضان حداقل 40 درصد آنان آزاد شوند؛ گفت: از این ۲۶۱ نفر، بیش از 80 درصد آنان در مرکز استان و بیش از 60 درصد این افراد بدهکار مهریه هستند و در سایر بخش ها کاهش خوبی داشتیم از جمله در بحث دیه که شاید تعداد محکومین به اندازه انگشتان دست هم نباشد.

 

موسوی قوام، آموزش خانواده ها را موضوع مهمی خواند و تأکید کرد: اگر هر یک از ائمه جماعات در کانون های مساجد، نکات لازم را به اطلاع جامعه برسانند در پیشگیری خیلی کمک می کنند و ما از همه پتانسیل ها برای جشن گلریزان استفاده می کنیم.

 

وی با افزودن اینکه گرچه بعضی از ارقام مالی در حد توان ما نیست اما آمادگی پرداخت وام هم داریم اما متأسفانه بسیاری از شما مقروض بانک ها هستید؛ یکی دیگر از مشکلات را دوندگی های ستاد برای تحقق تعهد خیرین دانست و در این باره توضیح داد: خیرین در جشن گلریزان مبلغی را تعهد می کنند اما گاهی تا یک ماه طول می کشد که این مبلغ وصول شود.

 

محمد ابدالی تکلو، مسئول دبیرخانه کانون های فرهنگی هنری مساجد استان کرمان هم در جمع مددجویان جرائم غیرعمد با ابراز ناراحتی از اینکه عده ای بر اساس مشکلاتی که در زندگی با آن مواجه شده اند به این وضعیت مبتلا شدند؛ تصریح کرد: تجربه امروز باعث شد تا بدانیم باید در کانون های فرهنگی هنری مساجد در این زمینه{برای پیشگیری} برنامه ریزی کنیم.

 

وی با اشاره به وجود 620 کانون فرهنگی هنری در شمال استان کرمان، این ظرفیت را در ابعاد مختلف از جمله اخذ رضایت از شاکیانی که در محدوده کانون فرهنگی هنری مسجد هستند مورد تأکید قرار داد.

 

ابدالی تکلو گفت: هر یک از شما پس از آزادی می تواند در جلسات آموزشی در کانون های مساجد حضور یابد و از تجربه های خود و از راهی که رفته بعنوان درسی برای جوانان بگوید.

 

حجت ‌‌الاسلام علی مقبلی، رئیس اداره فرهنگی و تربیتی اداره کل زندان های استان کرمان هم خاطرنشان کرد: جشن گلریزان فرهنگسازی می کند تا عده ای{از شاکیان} تخفیف دهند.

 

یکی از زندانیان جرائم غیر عمد با اشاره به اینکه لیسانس معدن دارد و در زندگی دست خیلی ها را گرفته و لقمه حرام به خانه نبرده است؛ ورشکستگی را علت جرم خویش خواند و افزود: حتی فرش زیر پا را هم فروختم تا آبرویم حفظ شود.

 

وی از اینکه در نبود او خانواده اش آسیب می بیند به شدت متأثر شد و گفت: نمی دانم تربیت پسرم چه می شود وقتی پدر بالای سرش نیست. ما هم از همین جامعه و مسلمان و شیعه هستیم اما دچار اشتباه شدیم، دست ما را بگیرید.

 

این محکوم جرائم غیرعمد اظهار داشت: ستاد دیه را خیلی ها نمی شناسند، باید معرفی شود.

 

یکی از زندانیان هم گفت: مساجد که هم در پیرزوی انقلاب و هم در جبهه ها زحمت کشیدند اینجا هم کمک کنند؛ وام های بانک ما را به روز سیاه نشاند، ربا پدر مردم را سوخته و ما توان وام هم نداریم.

 

لحظات ورود و خروج بازدیدکنندگان از بازداشتگاه همراه با خواندن دسته جمعی دعای سلامتی امام زمان عجل الله تعالی بود که هم زندانیان و هم مسئولین زمزمه کردند؛ فرازی از آیه شریفه ۳۲ سوره مائده نیز بر سردرب بازداشتگاه شاید تعیین کننده اصلی ترین خط مشی مسئولین زندان باشد که پرده از وظیفه حساس آنان بر می دارد و آن اینکه «... و هر کس انسانی را حیات بخشد ( از مرگ نجات دهد یا از کفر به اسلام آورد ) گویی همه مردم را زنده کرده ( و هدایت نموده ) است.

 

 

آخرین مکانی که بازدید کردیم، محوطه هواخوری بود که زندانیان روزانه یک ساعت در آن حضور دارند و از هوای آزاد، ورزش، ختم دسته جمعی قرآن و...بهره می برند؛ احادیث متناسب با ماه مبارک رمضان بر دیوار محوطه خودنمائی می کند؛ حدیثی از امام علی علیه السلام توجهم را جلب می کند که «روزه دل- فکر نکردن به گناه- برتر از روزه شکم -خودداری از خوردن- است.

 

 

پس از این بازدید که قول انتشار مشروح آن را هفته گذشته داده بودیم؛ جشن گلریزان که اخبار مبسوط آن پیشتر به سمع و نظر خوانندگان رسید در هشتمین روز از ماه مبارک رمضان با حضور فعالان کانون های فرهنگی هنری مساجد استان کرمان برگزار شد.

 

 

گزارش از: طاهره بادامچی