حجت الاسلام محمدمحسن مروجی طبسی، مدیر گروه فرق شیعی دانشگاه ادیان و مذاهب در گفت وگو با خبرنگار گروه اندیشه خبرگزاری شبستان، در مورد فتوای شیخ عبدالمحسن عبیکان، از مفتیان وهابی و مقامات بلندپایه دادگستری عربستان سعودی که ناظر بر عدم وجوب روزه در مناطقی بود که قطعی مکرر برق دارند، اظهار کرد: چنین مساله ای را نمی توان ناظر بر شرایط اضطرار دانست چه اینکه در شرایط اضطرار نیز حکم بر عدم وجوب روزه نیست و به هر صورت روزه باید گرفته شود.
وی ادامه داد: در مورد طولانی بودن ساعات روزه داری در برخی نقاط، فتاوی داده شده است از جمله آیت الله مکارم شیرازی چندسال قبل این فتوا را داده اند که در اگر ماه رمضان در تایستان باشد و برخی در مناطق گرمسیر روزه داری شان تا نوزده –بیست ساعت برسد در حد مثلا جرعه آبی که به مشقت نیفتند می توانند بنوشند و باقی را در امساک باشند. آیت الله سبحانی نیز چنین نظری را دارند ولی این که روزه واجب نباشد یا گرفته نشود مساله ای است که از سوی این مفتی وهابی مطرح شده و اصلا اساس ندارد.
طبسی گفت: به خاطر دارم که یک سال جهت تبلیغ به سوئد رفته بودم و روزه داری تا 21 ساعت بود. به خاطر دارم که افق مغرب و طلوع فجر چندان مشخص نبود لذا فتوا داده بودند که مسلمین حاضر در این کشور با نزدیک ترین افق مثلا با افق کشور آلمان افطار کنند. به هرحال این از مسایل درون مذهبی است و به فروعات فقهی باز می گردد.
این استاد حوزه در ادامه مباحث خود به راهکار نگاه داشتن روزه دائمی نفس در سایر ایام سال اظهار کرد: معمولا نفس ما با همین خوردن، آشامیدن و شهوات جنسی فربه می شود و وقتی که فربه شد، نمی تواند تابع عقل و تفکر و شریعت باشد. در طول سال یک ماه روزه واجب شده است تا انسان بتواند جلو فربه شدن نفس خود را بگیرد.
وی ادامه داد: هرچه انسان در حوزه سبک زندگی ضرر می کند ناشی از تصمیمات غلط است. تصمیماتی که زندگی ما را شکل می دهد و معمولا تابع نفس ماست تا اینکه تابع عقل و شریعت باشد. شاید گاهی بدانیم که کار خوب چیست؟، سبک زندگی خوب و بد چیست؟ ولی وقت عمل که شد نفس به مسیر باطل بکشاند، اما روزه نفس را در حالت خلاء قرار می دهد تا کارکردش کم شود و به جای آن عقل و شریعت حاکم شوند و مساله خوب و بد و سبک زندگی درست را از حالت آرمان گرایی به واقع گرایی تبدیل کند.
مدیر گروه فرق شیعی دانشگاه ادیان و مذاهب تصریح کرد: خروجی عدم کنترل نفس خلل هایی است که در تصمیمات مان در زندگی ایجاد می شود. نفس چون به وسیله خوردن و آشامیدن تحریک می شود و ارتزاق می کند، در نهایت فربه می شود و خروجی اش در غضب و مسایل جنسی است، اگر این خودرن و آشامیدن کنترل شود آرامش در زندگی ایجاد می شود و به تبع آن آرامش است که تصمیمات پایدار در زندگی ایجاد می شود. موارد یاد شده از نکات مهمی است که عرفا، صلحا، متکلمین و محدثین به آن اشاره داشته اند.
طبسی در بخش دیگری از مباحث خود با تاکید بر اینکه مساله روزه خاص مسلمانان نیست و در ادیان دیگر نیز روزه وجود دارد، تاکید کرد: روزه در دیگر ادیان با احکام و شریعت های خاصی وجود دارد، در هر دین و آیین و منشی برای تسلط بر نفس و اتخاذ تصمیمات صحیح، قانونی دارند و با آن ریاضت هایی را تحمل می کنند، این زجرها بیشتر مربوط به خوردن و آشامیدن و مسایل شهوانی(اعم جنسی، غضب) است و معتقدند که باید این موارد کنترل شود.
وی در ادامه در مورد کیفیت این مساله که در ایام ماه رمضان شیطان در غل و زنجیر می رود، اظهار کرد: این غل و زنجیر یک واقعیت است. منشا گناه دو چیز است: یکی شیطان و دیگری نفس ما. در ماه مبارک رمضان شیطان و محرک بیرونی در غل و زنجیر است و نمی تواند وسوسه ای کند، اینجا دیگر فقط نفس باقی می ماند و خداوند متعال به اختیار انسان گذاشته است که چگونه باشد. یک ماه شیطان را در غل و رنجیر می کند و می خواهد بداند آیا حالا انسان خودش اهل شیطنت است؟
این محقق ادامه داد: لذا می بینیم که در ماه مبارک رمضان عموما آمار جرم و جنایت خود به خود کم می شود. این نکته ای است ولی آن مساله هم همیشه پرونده اش باز است که خداوند ما را مختار آفریده نه مجبور. خداوند می خواهد در این یک ماه با اراده خود نفس مان را کنترل کنیم لذا وسوسه های شیطان را از ما دور کرده است.
طبسی با تاکید بر اینکه برکات ماه مبارک رمضان و روزه داری را باید به دیگر ایام نیز تسری داد، گفت: متاسفانه، ارزش های اخلاقی در جامعه ایران تنزل کرده که نمونه های مختلفی از این امر را شاهدیم. چنان که افراد در کوچه و خیابان به یکدیگر ناسزا می گویند و به لحاظ اخلاقی دچار وضعیت ضداخلاقی شده ایم که علت اش دور ماندن از ارزش های دینی است.
وی در پایان خاطرنشان کرد: یکی از مهمترین راهکارهای کاهش چنین وضعیتی روزه داری است. اما انسان در ایام دیگر سال نیز می تواند سیره رمضانی را ادامه دهد. روزه های مستحبی که در طول سال به آن سفارش شده است تاثیر فراوانی دارند، اگر بعد از ماه رمضان امساک از خوردن وجود داشته باشد همین مساله به تنهایی عامل مهمی برای کاهش مشکلات است.
نظر شما