دکتر جلیل الماسی، استاد دانشگاه تهران در گفت وگو با خبرنگار گروه اندیشه خبرگزاری شبستان با اشاره به مولفه های ساده زیستی در سبک زندگی امام راحل، به بیان مقدمه ای از شیوه زندگی رسل و انسان های بزرگ تاریخ پرداخت و گفت: پیامبران ابراهیمی همه از توده های فقیر جامعه بودند، نه پایگاه اقتصادی داشتند و نه جایگاه اجتماعی و حکومتی. پیامبران از هر امتیاز مادی دور بودند و تنها امتیاز ایشان تقوا، ظلم ستیزی، عدالت محوری و توجه تام و تمام به این موارد بود.
وی ادامه داد: اساس نهضت پیامبران و سبک زندگی ایشان استوار بر مولفه های مذکور بود. امام خمینی(ره) عامل به سبک زندگی پیامبران بودند و انقلاب ایشان برگرفته از نهضت انبیای عظام ابراهیمی و در حمایت از مستضعفان و پابرهنگان است.
الماسی با اشاره به برگ هایی از زندگی امام خمینی(ره) افزود: امام(ره) به هنگام تبعید در نجف، به حداقل وسایل زندگی اکتفا کردند و با وجود سرازیر شدن وجوهات به سوی ایشان و اصرار اطرافیان، خود را از هر نوع وسیله رفاهی محروم و به حداقل ها قناعت کردند. امام راحل هرگز با اشرافیت، اسراف و تبذیر سر دوستی نداشتند، از مسئولان اقتصادی بیت خود به سختی حساب کشی می کردند تا مبادا سفره بیت شان از سفره فقرا و اقشار کم در آمد متمایز باشد.
استاد دانشگاه تهران گفت: امام راحل زمانی که در پاریس بودند، با لحنی عتاب گونه به یکی از همراهان که برای خرید بیرون رفته بود، اظهار کردند چرا به جای یک کیلو پرتقال دو کیلو گرفته است چون یک کیلو آن مازاد بر مصرف است. امام راحل در همان پاریس هم همواره غذایی ساده می خوردند. در نجف دکتر معالج امام، خوردن چند سیخ کباب در شبانه روز را توصیه می کند ولی امام توصیه مذکور را در تعارض با فرهنگ علوی و به دور از هم رنگی با سفره فقرا می داند و به دکتر می گوید کباب نمی خورم. دکتر توصیه پزشکی خود را تکرار می کند. اما باز رفتار امام خمینی(ره) بر عدم قبول توصیه دکتر معالج است.
وی با بیان اینکه امام می کوشد که مستضعفان را از چنگال فقر برهاند، تصریح کرد: امام خمینی(ره) هنگام بازگشت به ایران و در بهشت زهرا(س)، همراه با فرزندشان حاج احمدآقا سمت جنوب تهران می رفتند و خطاب به فرزندشان گفتند: احمد من با این مردم بیچاره کار دارم.
الماسی اظهار کرد: مفهوم سخن امام(ره) این است که یک بُعد از انقلاب امام، نجات این قشر فقیر و پهلوی زده است. موتور محرکه مردم هستند. امام معتقد بود که مردم فقیر بودند که انقلاب را به پیروزی رساندند. امام راحل، رهبری مردم گرا و متمایل به زیردستان و فقرا بودند. در بیمارستان و در نهایت شدت بیماری آن هم بیماری قلبی، باز قلب بیمارشان به امید بهبود وضعیت معیشتی فقرا می تپید و کارگزاران حکومتی را در توجه مضاعف به فقرا توصیه می کردند.
استاد دانشگاه تهران تاکید کرد: از دیدگاه امام خمینی(ره) زاغه نشینان عیال خدا هستند و باید حرمت عیال خدا پاسداشته شود. این تنها به معنای تعارف و تمجید لفظی نیست بلکه بالاتر از این باید از آنها فقرزدایی می شد و از دید امام راحل مسئولیت این فقرزدایی بر دوش حکومت اسلامی است.
الماسی افزود: فقر فقرا برای امام(ره) گران می آمد و در مسیر همدردی با ایشان ساده زیستی را انتخاب کردند و مانند مولایشان امیرالمومنین(ع)، گرسنگی توده های مستضعف جامعه را فریاد می زدند و بر آزمندی و سیری ناپذیر شکم گنده ها نهیب داشتند.
وی در ادامه تصریح کرد: اگر بتوانیم جامعه را به سوی یک زندگی ساده زیستی و توجه تام و تمام به تفکرات امام راحل هدایت کنیم و با برنامه های دقیق علمی و زیربنایی و نه با برنامه های موقتی و یک ماهه و دو ماهه، در تقسیم ثروت و امتیازات به صورت عادلانه برخورد کنیم مسلما با مشکلاتی که امروز در راستای فقر توده عظیمی از مردم ایجاد شده است، مواجه نمی شویم.
عضو هیات علمی دانشگاه تهران با اشاره به فاصله گرفتن برخی از آرمان های امام راحل بعد از رحلت ایشن، ابراز کرد: این موضوع و تغییر سبک زندگی در برخی حتی بعد از رحلت پیامبر اکرم(ص) نیز اتفاق افتاده بود و اساسا اینکه حضرت امیر(ع) حکومت را به دست می گیرند برای این نبود که عاشق حکومت باشد چراکه ارزش حکومت را از آب بینی بز هم کمتر می دانستند.
این استاد دانشگاه گفت: ارزش حکومت از دید حضرت(ع) از لنگه کفش پاره نیز کمتر است چنانکه می فرمایند: اگر من حکومت را پذیرفتم به ولله قسم به این خاطر بود که خداوند از من پیمان گرفته است که در برابر گرسنگی گرسنگان ساکت نباشم.
الماسی در ادامه با اشاره به جایگاه والای ماه مبارک رمضان اظهار کرد: خداوند در قرآن می فرماید: «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَى الَّذِينَ مِنْ قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ؛ اى كسانى كه ايمان آورده ايد روزه بر شما مقرر شده است همان گونه كه بر كسانى كه پيش از شما [بودند] مقرر شده بود باشد كه پرهيزگارى كنيد».
وی ادامه داد: یکی از راهکارهای شریعت نبوی در قالب احکام خمسه تکلیفیه برای رشد و تعالی آدمی روزه است. طبق آیه ای که در طلیعه سخن اشاره شد، روزه در امت های قبل از اسلام و پیروان شرایع گذشته نیز وجود داشت. اصولا ادیان و مکاتب تربیتی، جایگاه مهمی را برای روزه ، کم خوری و امسالک در نظر گرفته اند و رابطه عمیق و ماهوی نسبت به تاثیرات آن قایل اند.
این پژوهشگر تصریح کرد: قرآن و سنت، غرض اصلی از وجوب روزه را ایجاد تقوا و خودسانسوری در آدمی برای مقابله با زشتی و پلشتی ها می داند. تقوا به آدمی قدرت شناخت حق از باطل را می دهد و راه های برون رفت از خواهش های نفسانی را به انسان نشان می دهد.
وی با بیان اینکه پیر جماران، خمینی دوران، تجلی بارز شریعت است، افزود: او در این مسیر تقوا را نمودار است و بر این تقوا روزه را به جان خریدار است. او رمضان را آنچنان می بیند که اصلا بدون تمهید و مقدمه به استقبال این ماه عزیز نمی رود. امام ماه رجب و شعبان را پیش مقدمه ای در راستای خودسازی خود برای ورود به جشنواره تقوا و روزه داری می داند.
الماسی گفت: امام خمینی(ره) ادعیه رجبیه و شعبانیه را در پالایش و آماده سازی آدمی در رسیدن به مواهب ماه مبارک رمضان می داند. این موارد در (صحیفه امام) و وصیت نامه سیاسی و عبادی ایشان نیز بیان شده است.
عضو هیات علمی دانشگاه تهران ادامه داد: سیره فعلی (عملی) و قولی امام خمینی بر این مورد شاهدی گویا است. ایشان در ماه مبارک رمضان در ملاقات یار است در نتیجه ملاقات اغیار بر او بار است که او در این ماه معتکف کوی دلدار است و سیمای ایشان در ماه رمضان سیمایی رمضانی بود. او با دیدی وسیع شهرالله را در شرافت و کرامت فراتر از سایر شهور می داند. به تعبیر امام خمینی(ره) رمضان به مزین به روح قرآن و مشرف به شرافت ایمان است.
وی گفت: از دیگاه امام روح الله، رمضان بستر جاری شدن معارف الهیه در قالب قرآنی مبین است. او رمضان را بهار سالکان می داند و روزه را هدیه ای از عالم لاهوت برای رهایی از عالم ناسوت می خواند. ادعیه رمضان را گرامی می دارد و بر این مسیر شرح دعای سحرش در شرح و بسط اسماء و صفات ربانی خداوند و کنکاش در فتوحات ابن عربی نتیجه تجلیات جمالی بر این عبد الهی در این ضیافت الهی است.
الماسی در پایان خاطرنشان کرد: امام روح الله ماه مبارک رمضان را ماه واکسینه شدن انسان برای مبارزه با گناه و پلیدی در یک پروژه یک ساله می بیند. امام روزه را در مبطلات نُه گانه شرعی نمی داند که این مبطلات شرط فیزیکی قبولی روزه است، ایشان قبولی روزه را در بعد باطنی و در راستای تقوازایی و در قالب یک مکتب تربیتی و عرفانی می داند.
وی یادآور شد: امام ارزش روزه را در باطن روزه دار می داند و می گوید: اگر با پایان یافتن ماه مبارک رمضان بر اعمال و کردار شما هیچ گونه تغییری پدید نیامد و راه و روش شما با قبل از ماه صیام فرقی نکرد معلوم می شود روزه ای که از شما خواسته اند محقق نشده است.
نظر شما