طاهره امینی، پژوهشگر و کارشناس علوم اجتماعی درباره تاثیر فضای مجازی بر سبک زندگی به خبرنگار اجتماعی شبستان گفت: فضای مجازی و شبکه های اجتماعی مجازی، جوری در زندگی فردی و اجتماعی افراد نفوذ کرده است که زندگی بدون این ابزار ارتباطی غیرقابل تصور است.
وی با اشاره به پیامدهای مثبت و منفی فضای مجازی خاطرنشان کرد: تغییر سبک زندگی و شکستن مرزهای باور و ارزش های اخلاقی و فرهنگی مثل حجاب، عفاف و حیا از جمله پیامدهای منفی شبکه های اجتماعی است.
امینی با اشاره به شکل گیری سبک زندگی جدید در فضای مجازی با عنوان زندگی مجازی یا زندگی دوم، گفت: فضای مجازی امروز در حال رقابت با زندگی واقعی است و با توجه به جذابیت هایی که دارد تا حد زیادی توانسته است کاربران را درگیر خود کند به طوریکه امروزه شاهد هستیم بیشتر کاربران فضای مجازی، بیش از آنکه در زندگی واقعی حضور داشته باشند، به زندگی مجازی روی آورده اند.
کارشناس علوم اجتماعی با بیان اینکه چالش های ارزشی شبکه های اجتماعی و فضای مجازی نه تنها در ایران بلکه در کشورهای اروپایی و آمریکایی نیز مشهود است، ادامه داد: اثرگذاری فضای مجازی به ویژه در شبکه های اجتماعی و اتاق های گفتگو بر روی ارزش های اخلاقی و فرهنگی افراد جامعه از جمله دغدغه هایی است که تقریبا بیشتر کشورها را به خود درگیر کرده است.
وی ایجاد تضادهای فرهنگی جامعه با ابزارهای ارتباطی نوین را از دیگر چالش های فضای مجازی عنوان کرد و افزود: پیشرفت تکنولوژی و توسعه ابزارهای ارتباطی نوین علاوه بر فراهم کردن زیرساخت های توسعه اجتماعی، اقتصادی و سیاسی، آسیب ها و مخاطراتی به دنبال دارد.
امینی، گسترش حضور کاربران در فضای مجازی بدون فراهم شدن زیرساخت های فرهنگی را یکی از پیامدهای منفی ابزار نوین ارتباطی عنوان کرد و گفت: تغییر سبک زندگی، کمرنگ شدن ارزش ها، باورها و هنجارهای فرهنگی و اجتماعی از جمله پیامدهای فراهم نبودن زیرساخت های فرهنگی در فضای مجازی است.
وی با اشاره به محبوبیت شبکه های اجتماعی و فضای مجازی در میان نوجوانان و جوانان کشورمان، خاطرنشان کرد: تنوع و تازگی، سرعت انتقال اطلاعات، دسترسی آسان و کم هزینه از جمله عواملی است که جوانان و نوجوانان را به حضور در فضای مجازی ترغیب می سازد.
امینی با بیان اینکه فضای مجازی فرهنگ سازنده تکنولوژی را برای کاربران به ارمغان می آورد، اظهارداشت: برای آنکه بتوانیم اثرگذاری فضای مجازی بر حجاب و عفاف و حیا زدایی را آسیب‌شناسی کنیم، باید ابتدا ویژگی‌های فضای مجازی را بشناسیم.
کارشناس علوم اجتماعی افزود: شکل‌گیری هویت مجازی، شکستن مرز فضای حقیقی و مجازی، بلوغ جنسی زودرس، گمنامی، هنجارشکنی، ترویج فرهنگ های غربی، بی اطلاعی خانواده ها از حقیقت فضای مجازی، ترویج سبک زندگی غربی، مصرف گرایی و تجمل گرایی از جمله ویژگی های فضای مجازی است.
وی با اشاره به آثار فضای مجازی بر خانواده و تغییر سبک زندگی گفت: فراگیر شدن استفاده از فضای مجازی، شکل جدیدی از اعتیاد را ایجاد کرده است که خانواده را تحت تاثیر خود قرار داده است.
امینی با بیان اینکه فضای مجازی، نظام ارزشی موجود در جامعه را از طریق تغییر در سبک زندگی، متحول کرده است، خاطرنشان کرد: امکان برقراری ارتباط نامحدود زن و مرد، عبور از خط قرمزها، حیازدایی، از جمله عواملی است که بنیان خانواده را تهدید می کند.
وی با بیان اینکه گمنامی در فضای مجازی باعث می شود تا زمینه انجام رفتارهای هنجارشکنانه فراهم شود و افراد به راحتی از خط قرمزها و مبانی ارزشی و اخلاقی عبور کنند، تصریح کرد: شیوع زندگی مجازی به ویژه در میان جوانان بر سرعت تغییر سبک زندگی افزوده است.
کارشناس علوم اجتماعی با بیان اینکه باید از تهدید فضای مجازی به عنوان فرصتی برای ترویج ارزش های اخلاقی و فرهنگی استفاده کنیم، تاکید کرد: با تولید محتوا، ترویج سبک زندگی ایرانی اسلامی با رویکردی جذاب و متنوع می توانیم در زندگی مجازی نسل جوان اثرگذار باشیم.
امینی، زیرساخت های فرهنگی را کلید کنترل فضای مجازی عنوان کرد و گفت: ایجاد مرکز ملی فضای مجازی کشور که با دستور رهبر معظم انقلاب اسلامی شکل گرفت، یکی از راهکارهای مثبت در برقراری امنیت در فضای مجازی و نظارت بر محتوا است.
وی اجرای اینترنت ملی را از دیگر راهکارهای موثر در کاهش آسیب های فضای مجازی عنوان کرد و افزود: طراحی شبکه های اجتماعی متناسب با ارزش های اخلاقی و فرهنگی، حضور افراد آگاه در شبکه های اجتماعی برای راهنمایی و آگاهی بخشی به جوانان، فعال کردن فضاهای ارزشی مانند مساجد برای جذب و حضور جوانان، ارتقا سواد مجازی خانواده ها از دیگر راهکارهای عملی برای کاهش آسیب های فضای مجازی است.
نظر شما