رمضان در چهارمحال و بختیاری/ از انجام سنت «حنای اولاد» تا هدیه ماه رمضونی برای نوعروسان

خبرگزاری شبستان - چهارمحال و بختیاری: ماه مبارک رمضان، ماه بهار قرآن فرصتی برای تمرین بندگی، پالایش روح و روان و پرهیز از آلودگی ها و فصل بازنگری در گذشته و چنگ زدن و پناه بردن به دامن قرآن است.

ماه مبارک رمضان ماه نزول قرآن تنها ماهی است که نامش در قرآن آمده و شب قدر در این ماه واقع شده است.

 ماه رمضان ماه باز شدن درهای رحمت الهی به سوی بندگان و ماه مهمانی حضرت حق، تنها ماهی که خداوند متعال به خاطر شرف و برتری اش از آن در صحف شریف خود نام برده است.

و حال به لطف پروردگار یک بار دیگر رمضان آمد و یک سال دیگر به بندگان خدا اجازه داده شده تا در مهمانی الهی با طاعت خود، خودنمایی کنند و سر سفره پروردگار بنشینند و از برکات آسمانی آن بهره مند شوند.

با آمدن ماه رمضان حال و هوای استان چهارمحال و بختیاری همانند سایر استان های کشور و ممالک اسلامی رنگ و بوی معنوی به خود گرفته و مردم با اداب و رسوم ویژه خود را در این ماه برای بهره مندی  هرچه بیشتر برکات آن اجرا می کنند.

هرچند سنت ها و آداب و رسوم مردم این استان وجه اشتراک بسیاری با استان های مرکزی کشور دارد و برخی از این سنت ها در گذر زمان رنگ باخته و منسوخ شده است اما مردم استان با اجرای این سنت ها به سبک خود، حال و هوای خاصی را در شهرها و روستاها پدید می آورند.

بردن هدیه ماه رمضونی برای نوعروسان

مردم این استان در اولین شب ماه مبارک رمضان با رفتن به خانه نوعروسان برای آنها هدیه می برند و جشنی به مناسبت نخستین ماه رمضان مشترک عروس و داماد برپا می کنند.

بزرگترها همراه با هدیه ای که به نوعروسان تقدیم میکنند، نان مخصوص این استان با عنوان « کاکولی»، شیرینی و آش های محلی را هم هدیه می برند.

همچنین مردم استان در ماه مبارک رمضان سعی دارند تا در مقایسه با دیگر ایام سال به فقیران و نیازمندان توجه بیشتری داشته باشند از همین رو قبل از آغاز ماه مبارک رمضان برای فقیران و نیازمندان نزدیک خود مایحتاج لازم از جمله خواروبار می بردند.

سرکشی به خانواده هایی که عزیز خود را به تازگی از دست داده اند، جمع آوری کمک برای حل مشکلات آشنایان، همسایگان و اقوام، گلریزان برای آزادی زندانیان، سرکشی به مزار عزیزان از دست رفته خود، دادن افطاری به نزدیکان خود بصورت دوره ای و قرآئت قرآن حتی اگر روزی یک صفحه باشد از جمله سنت های مردم این استان در ماه مبارک رمضان به شمار می رود.

پخت نان محلی کاکولی و نذر آن در روز 27 ماه رمضان

مردم استان آیین پخت کاکولی یا کاکولی پزون را در شب 27 ماه مبارک رمضان و به مناسبت گرامیداشت میلاد امام حسن(علیه السلام) کریم آل بیت به جا می آورند. در این شب مردم یا بصورت جمعی و یا به شکل انفرادی در خانه های خود مشغول پخت کاکولی می شوند و سپس آن را در بین مردم و یا در امامزادگان بین نمازگزاران توزیع می کنند.

کاکولی نوعی نان است که خمیرش از شیر، آرد و خشکبار از جمله گردو، بادام و کشمش تشکیل شده که در زمان پخت روی نان زرده تخم مرغ، شیره انگور، گل رنگ، رازیانه و سیاه دانه می زنند و در تنور آن را پخت می کنند.

همچنین در این ماه غذاهایی از جمله نان پنجره ای، رنگینک، شله زرد، حلوا، ترحلوا، آش رشته، آش شله قلمکار، عدسی، حلیم و نان یوخه (فتیر یا ساج) درست می کنند و از میهمانان خود در مراسم افطاری پذیرایی می کنند.

انجام مراسم «حنای اولاد» یا «حنای مراد» در امامزادگان

در عصرگاه روز بیست و هفتم ماه مبارک رمضان زنان روزه دار در امامزادگان استان جمع شده و برای برآورده شدن حاجات خود اقدام به برگزاری آیین حنای مراد یا حنای اولاد می کنند.

در این آیین زنان ظرف حنای خود را در صحن امامزادگان می چرخانند و هرکدام از آنها یک قاشق از محتوای حنا را از ظرفی دیگر در ظرف خود می ریزد و از ظرف حنای خود نیز قاشقی به زنان هدیه می دهد.

دادن نذری برای اموات، انجام مراسم احیا در مساجد و بقاع متبرکه، پخت کاکولی برای عید فطر، خوردن صبحانه در خانه بزرگترها در روز عید فطر و عیدی گرفتن برای عزیزان تازه از دنیا رفته از دیگر آیین هایی که مردم این استان در ماه مبارک رمضان انجام می دهند.

این در حالی است در سال های گذشته سنت های دیگری نیز وجود داشته که اکنون بسیار کمرنگ شده و رنگ باخته اند.

بابک زمانی، محقق و پژوهشگر تاریخ در چهارمحال و بختیاری گفت: مراسم سحرخوانی یکی از سنت هایی است که در روزگار قدیم افرادی که صدای خوشی داشتند برای بیدار کردن مردم محله، به روی بام خانه می رفتند و سحرخوانی کردند.

وی افزود: رویت هلال ماه رمضان از دیگر سنت هایی بود که مردم به روی پشت بام ها می رفتند و با دیدن هلال ماه آیین های خاص خود را اجرا می کردند.

به گفته وی، همچنین در قدیم رسم بود که پسرانی که در ماه مبارک رمضان به دنیا می آمدند را رمضان و نوزادانی که در ایام شهادت امام علی(علیه السلام) چشم به جهان می گشودند را رمضانعلی نامگذاری می کردند.

گزارش: سجاد عباسی