کاش می‌شد صداقت پرویز کلانتری را مانند تابلوهایش جایی نصب کرد

به گزارش خبرگزاری شبستان و به نقل از روابط عمومی خانه هنرمندان ایران، در ابتدای این مراسم که با حضور جمعی از هنرمندان برگزار شد، «محمد سریر» رئیس شورای عالی خانه هنرمندان ایران با ذکر خاطره نخستین دیدارش با پرویز کلانتری گفت: من چون در شمار نسلی قرار نمی گیرم که پرویز کلانتری برای کتاب های درسی آن ها تصویر سازی کرده است دیرتر با او آشنا شدم  و آشنایی ما به 40 و چند سال پیش و به واسطه ضبط آلبومی توسط شاگردان هنرستان ثمین باغچه بان و همسرش در وین باز می گردد.

محمد سریر: کاش می شد صداقت کلانتری را همچون تابلوهایش جایی نصب کرد

او با بیان این مطلب که پرویز کلانتری در زندگی اش انسان خاصی بوده است گفت: کلانتری از جمله کسانی است که در زندگی من تاثیر عمیقی گذاشته است نقاشی و تصویر سازی های او بی نظیر بود و هر وقت که حرف از نقاشی می شود اولین نقاشی های که به خاطرم می آید نقاشی های اوست. من فکر نمی کنم که او از میان ما رفته برای من اینگونه است که پرویز کلانتری به مسافرتی رفته و باز می گردد و نمی توانم فکر کنم در کنار ما نیست.

این آهنگساز ادامه داد: راز آثار کویر پرویز کلانتری ذات بکری است که در این آثار نشان می داد و اینکه توانسته بود طبیعت مهربان را به تصویر بکشد. این آثار در ذهن من و بسیاری کسان دیگر آثاری درخشان است. حضور ماندگار او یگانه است و کاش می شد صداقتش را مانند تابلوهایش جایی نصب کرد تا همواره آن را ببینیم و از آن یاد کنیم.

آغداشلو: کلانتری یک فرشته بود

آیدین آغداشلو با بیان این مطلب که عمر دراز دردسرها و مصایب بسیاری با خود همراه دارد و یکی از آن ها از دست دادن دوستان صمیمی  است، گفت: متاسفانه من در این سال ها بسیاری از کسانم همچون  کیارستمی و کلانتری را از دست داده ام.

او افزود: کیارستمی همیشه می گفت لطفا تو بعد از من بمیر چون بعد از تو من سخت بتوانم درباره  تو حرف بزنم اما تو خوب می توانی حرف بزنی. هر چند هیچ وقت فرصت نشد درباره او خوب حرف بزنم اما درباره کلانتری باید بگویم او یک فرشته بود و ما در زندگی روزمره آنچنان سرمان در بند و گیر اضطراب های بی اهمیت و خوشی های پیش پا افتاده است که کمتر مجال پیدا می کنیم سرمان را بالا بگیریم و این فرشته های در حال رفت و آمد را ببینیم.

آغداشلو با بیان این مطلب که به یاد ندارد اولین و آخرین بار کی کلانتری را دیده است گفت: اما خوب  می دانم در دوره ای زندگی کردم که پرویز جزو عمده ای از این دوران بود و  تاریخ هنر معاصر ایران را از دهه ۴۰ به بعد بدون اشاره و یادآوری و ستایش پرویز کلانتری نمی توان نوشت. او همیشه حاضر بود و این حضور فقط یک حضور خاطره ای نبود بلکه یک حضور نافذ  و تاثیر گذار بود.

او با بیان این مطلب که همواره در رفاقتش با پرویز کلانتری فراز و فرودهایی داشته و بارها به دلخوری و قهر نیز منجر شده است، گفت: کلانتری هم نویسنده بود هم گرافیست. او بی آنکه بخواهد سایه سنگینش را بر شخص یا گروهی بی اندازد، بی تکبر در راهش قدم بر می داشت. این آدم ها بعد از مرگ شان هم در ذهن دیگران حضور خواهند داشت. من این روزها با وجود اندوه عمیقی که در روحم حس می کنم داستان هایم را برای پرویز یا عباس می خوانم و اینگونه آنها در من تداوم دارند.

به گفته آیدین آغداشلو، کلانتری داستان نویس بزرگی بود و در لحظه لحظه زندگی اش ایده های خوبی برای نقاشی، طراحی و نوشتن داشت اما در این میان کمتر به بعد نویسندگی او توجه شده است.

او در پایان سخنان اش گفت: یکی از اندوه های بزرگ زندگی من از دست دادن مهربانی و مراقبت بی غل و غش کلانتری بود و من هرگز نمی توانم دیگر چنین رفاقتی را در زندگی ام تجربه کنم. به نظر من آدم ها هرگز نمی میرند بلکه براساس نقشی که در زندگی دیگران داشته اند زندگی شان را در ذهن آن ها ادامه می دهند و فکر نمی کنم در این جمع کسی باشد که احساس کند که پرویز کلانتری دیگر میان ما نیست.

سمیع آذر: آرمان گرایی بی حد و حصری در آثار کلانتری مشهود است

علیرضا سمیع آذر در ادامه نشست ضمن تشکر از خانه هنرمندان ایران و خانواده کلانتری برای برپایی مراسم نکوداشت این هنرمند فقید گفت: من اینجا هستم تا درباره میراث هنری این هنرمند سخن بگویم. شخصیت بزرگی که کارهای ارزشمندی را انجام داد. تصویرگری، انجام کارهای گرافیکی، نوشتن و نقاشی کردن از جمله کارهایی بود که کلانتری انجام داد اما بدون شک مجموعه کارهای کویری این هنرمند که به کارهای کاهگل هم مشهور است در تاریخ هنر خواهد ماند. این آثار در آینده دوری که  دیگر  کسی کمتر کسی از نسل ما زنده خواهد بود همچنان مورد توجه خواهد بود.

 او با بیان این مطلب که آثار کلانتری جزو آیکونیک ترین آثار هنری هنر معاصر هستند گفت: کلانتری هنرمندی است که با امکانات ادبیات، فرهنگ، هنر و عرفان ایرانی توانست ایرانی ترین آثار را به زبانی مدرن خلق کند آثار او نه تنها در مجموعه های داخلی بلکه زینت بخش موزه ها و مجموعه های معتبر جهانی است.

این پژوهشگر با بیان اینکه شاید بسیاری این آثار کلانتری را نوعی ارجاع به سنت با بیانی نوستالژیک بدانند که پیشینه معماری کویری و روستایی ما را یادآوری می کند گفت: در این آثار استاد به یک شهر اتوپیایی با زبان تصویر اشاره دارد. به یک آرمان گرایی بی حد و حصر که در آثار او به خوبی مشهود است. شخصیت خود وی نیز آرمانگرا و خیال پرداز بود. او در این آثار انسان را به زندگی در سرزمینی موعود آکنده از نیک بختی وعده می دهد؛ جایی پر از آرامش.

به گفته سمیع آذر، کلانتری هنرمندی بود که از هر چیزی که رنگ و بوی سیاسی داشت پرهیز می کرد اما این دلیل نمی شد که نسبت به مسائل اجتماعی بی اعتنا باشد.

در ادامه اکبر عالمی دوست قدیمی کلانتری گفت: من خوشبخت هستم که ۱۵ سال کارهای او را از نیویورک تا قاهره دیدم و دنبال کردم و به خود می بالم که یک نقاشی صاحب سبک از سرزمین ام می تواند در دنیا آثارش مورد توجه سازمان ملل باشد و حتی یکی از آثارش تبدیل به تمبری جهانی شود. او ۸۵  سال عمر کرد و یک روز از زندگی اش به هدر نرفت.

او افزود: کارهای کلانتری هرگز تکرار خودش نبود و نقاشی های او حالت سه بعدی داشت. همه تصور می کردند که آثار در نهایت سادگی خلق شده اند اما باید بگویم این سادگی ظاهری از فرط خلاقیت و دانایی او بود.

ناصر فکوهی جامعه شناس در این مراسم درباره کلانتری گفت: پرویز کلانتری نیاز به هیچ نکوداشتی نداشت و این ما هستیم که به او نیاز داریم تا با برپایی مراسم نکوداشت او گناهامان را بشوریم. او آن قدر بزرگ بود که به خوبی از در این دنیا وارد دروازه جهان ابدی شد.

او افزود: ثروت و قدرت در تلاش است که فرهنگیان و هنرمندان را در جبهه خودشان بیاورند و دلیل شان این است که بی آبرویی ثروت و قدرت را با هنر بپوشانند و اینجاست که می توان شهادت داد کلانتری تا آخر عمر در برابر هر دوی این وسوسه ها مقاوت کرد. او هنرش در چهارچوبی اشرافی قرار نگرفت. همانگونه که خودش همیشه در دسترس بود هنرش هم در دسترس بود و اجازه نداد از هنرش کوچکترین سوء استفاده ای شود.

این جامعه شناس ادامه داد : ما نیاز داریم از کلانتری تقدیر و تقلید کنیم مانند تقلید از کسانی که چنین شرافتمندانه زندگی می کنند. مهم نیست این فرد هنرمند، نویسنده یا خانه دارد است. الگوی پرویز کلانتری هم همینگونه بود و برای همین با مرگ او زندگی جدیدش آغاز می شود.

جمال الدین اکرمی با بیان این مطلب که هر گاه به کلانتری فکر می کند رویاهایش آغاز می شود گفت: من با پرویز کلانتری سال 1355 در کانون پرورش فکری آشنا شدم او معلم تصویر گری ما بود اما پس از انقلاب همه ما بی دلیل اخراج شدیم اما دوستی ما ادامه داد و سال ها بعد او به من پیشنهاد تکمیل کردن کتابی درباره تاریخ تصویرگری ایران را داد و خودش نیز مقدمه این کتاب را نوشت.

او افزود: هیچ کس به خوبی کلانتری نتوانست هویت فرهنگ ایرانی را وارد تصویرسازی هایش کند و من افتخار دارم که همواره با تصویرگری ها کلانتری از زندگی لذت برده ام و غرور آمیز درباره ایران سخن گفته ام. او بهترین کسی بود که فرهنگ و سنت و زیست بوم ایرانی را تصویر سازی کرد.

به گفته اکرامی، کلانتری کسی بود که تاریخ نقاشی و تصویری ایران را با ادبیات  پیوند زد و نام او همیشه در فرهنگ و هنر ایران جاودانه خواهد بود.

در بخش دیگری از این مراسم محمد رضا اصلانی گفت: کلانتری از جمله افرادی است که دهه 30 را تجربه کرده اند. دهه ای که به واسطه مصدق آموخت می تواند قدرت را از پای دربیاورد. او دو آموزه را در زندگی اش سر لوحه کارهایش کرده بود نفرت از سیاست و عشق به عدالت و این آموزه ها را تا پایان عمرش در زندگی فردی و اجتماعی اش به کار بست.

او افزود: کلانتری جزی از افراد جامعه نبود بلکه او حامل فرهنگ و هنر کهن ایران به نسل های بعد بود. او نمی خواست جزیی کوچکی از جامعه اش باشد بلکه او همواره می خواست تاریخ سرزمین اش را بسازد  و همواره در این کار موفق بود. او انسان روشنگری بود و شادمانه زندگی کردن را به ما آموخت.

در ادامه غلامرضا امامی گفت: کلانتری سرچشمه خلاقیت بود و معصومیت و خلاقیت در آثارش موج می زد. او انسان بزرگی بود که قلب کودکی داشت  که گاه با یک نسیم آزده می شد. رنگ خاک را او در آثارش جاودانه کرد.

در این مراسم چهره هایی چون علی مرادخانی، احمد مسجد جامعی، مجید رجبی معمار، لیلی گلستان، آیدین آغداشلو، محمد سریر، علیرضا سمیع آذر، محمدرضا اصلانی، سودابه فضائلی، جمال الدین اکرامی، اکبر عالمی و ناصر فکوهی، غلامرضا امامی، علی اکبر صادقی، فرزانه طاهره و ناهید کبیری حضور داشتند.