موزه هنرهای معاصر صنعتی کرمان، گنجینه‌ای غنی و دیدنی از آثار هنرمندان ایرانی و خارجی

خبرگزاری شبستان-کرمان

گسترش موزه های دنیا و همكاری همه جانبه ی علمی، فرهنگی و صنعتی در جهت دستیابی به اهداف فرهنگی از طریق هماهنگ ساختن اقدامات بین المللی و تدوین برنامه هایی مؤثر است كه دارای خطوط اساسی همكاری مشترك و دو جانبه بین مردم و موزه ها در سطح جهانی باشد.

در قطعنامه ی شماره ی پنج ِ دوازدهمین مجمع عمومی كمیته ی بین المللی موزه ها ایكوم (ICOM) كه در 28 مه 1977 میلادی در مسكو برپا شد ، روز 18 مه برابر با 28 اردیبهشت به عنوان روز جهانی موزه ها اعلام شد  و از آن سال در روز جهانی موزه درهمه ی كشورهای عضو ، مراسمی به مورد اجرا گذاشته می شود.

بر مبنای تعریفی كه" ایكوم "از موزه می دهد، موزه عبارت است  از مكان گردآوری، نگهداری، مطالعه، بررسی كردن و به نمایش گذاشتن نعمت های فرهنگی یا طبیعی به منظور آموزش، پژوهش و ارزش دادن به این مجموعه ها و لذت بردن از آنها.

نام موزه از لغت فرانسوی  Musee گرفته شده و به معنی مكانی است كه مجموعه بزرگی از آثار باستانی و صنعتی و چیزهای گرانبها را در آن به  معرض نمایش می گذارند و دانشمندان، پژوهشگران، هنرمندان و... از آن استفاده می كنند. كلمه موزه را فرانسویان از لغت یونانی گرفته اند . موزه نام تپه ای در آتن بود كه در آن عبادتگاهی برای موزه ( الهه یونانی ) قرار داشت.

امروزه در كشورهای مختلف جهان موزه های متعدد آثار باستانی، مردم شناسی، طبیعی، حیوانات ، وحوش و ... ، مجموعه ی تاریخی آن كشورها را بازگو می كند. فرهنگ و تمدن هر قوم و ملتی از طریق اشیاء و وسایلی كه در موزه ها جمع آوری شده ، شناخته می شود. یكی از راههای شناخت اقوام گذشته و آشنایی با نحوه ی زندگی آنها، از طریق موزه ها به دانش آموزان و دانشجویان آموزش داده می شود.

****

موزه هنرهای معاصر صنعتی کرمان شامل گنجینه‌ای غنی و دیدنی از هنرهای معاصر و شامل آثار ارزشمندی از هنرمندان ایرانی و خارجی است که در شهر کرمان، خیابان شریعتی و حدفاصل چهارراه سمیه و چهار راه ولی عصر عجل الله تعالی واقع است.

این موزه به آثاری اصیل از اساتیدبلند آوازه جهان مزین است؛ آثاری از اوگوست رودن، هنری مور، امیل نولده، بن نیکلسن، واسیلی کاندینسکی، آلبر مارکه، بلاکادار، جاکوب اپشتاین، بوناتی، تام فیلیپس و همچنین آثار بسیاری از هنرمندان معاصرایران از جمله محمد غفاری ( کمال‌الملک) علی محمد حیدریان، علی اکبر یاسمی، رسام ارژنگی، پرویز تناولی، ژاره طباطبایی، سهراب سپهری، و جمعی دیگر از هنرمندان معاصر کشور. آثار موجود موزه باسبکها و شیوه‌های گوناگونی آفریده شده است . أثار خطاطان، خاکبازان، مینی مالیست‌ها ومینیاتوریستها، کانسپچول‌ها، پاپ آرتها وآبستراکت‌ها را می توان در مجموعه آثار موزه مشاهده نمود.سعی بارز موزه هنرهای معاصر کرمان نمایاندن جبنه‌های گوناگون هنرهای تجسمی ایران است. آثارموجود شامل نقاشی‌های آبرنگ و رنگ روغن، سیاه قلم و همچنین تابلوهای موزائیگ سنگ، مجسمه‌های گچی، مرمری، برنزی، و چوبی هنرمندان ایرانی و خارجی می باشد.

در حدود نیمی از آثار متعلق به استاد سید علی‌اکبر صنعتی بوده و مابقی به سایرهنرمندان معاصر ایرانی و خارجی تعلق دارد سایر آثار موجود در موزه متعلق به بیش از ۸۳ هنرمندمعاصرایرانی و ۱۶ هنرمند خارجی می باشد… که به جرات می توان گفت بعد از موزه هنرهای معاصر تهران آثار موجود در این موزه درکشور منحصر بفرد می‌باشد و دارای غنی‌ترین گنجینه از هنر معاصر ایران و جهان در ایران می‌باشد .. ازویژگیهای منحصربفرد این موزه معماری آن می‌باشد . بنای موزه از خشت و آجر ساخته شده و سقف آن به شیوه معماری سنتی ایران گنبدی است. سر در این موزه ترکیبی از آجر و کاشی‌های معرق فیروزه ای و سیاهرنگ می‌باشد که در سال ۱۳۲۷ احداث و به بنای اصلی الحاق گردیده است . پاکار سردر وپایه‌های آن از سنگ مرمر سفید ساخته شده است. که همه روزه شاهد دیدار و بازدید گروههای متعدد از گردشگران ایرانی وخارجی از اقصی نقاط ایران و جهان می باشد. گذشت زمان و وقایع روزگار باعث فرسوده شدن ساختمان و تاسیسات مجموعه شده است.

میثم ثمررخی، مدیر موزه هنرهای معاصر صنعتی در گفتگوی اختصاصی با خبرنگار خبرگزاری شبستان در کرمان با اشاره به قدمت این موزه که به دهها سال قبل برمی گردد؛ افزود: سابقه فعالیت مرحوم حاج اکبر صنعتی زاده در حوزه یتیم نوازی و پرورشگاه به قبل از احداث موزه{سال 1295} برمی گردد.او سفری به خارج از کشور داشت و در آنجا پس از آشنایی با یکی از علمای اسلام تصمیم می گیرد هزینه ای را که برای سفر زیارتی گذاشته در شهر خود هزینه کند و به این ترتیب او نیمی از خانه خود را در حوالی میدان ارگ تبدیل به پرورشگاه می کند.

وی گفت: او به دنبال گرفتن زمینی از دولت بود که در آن پرورشگاه بزرگی برای کرمان بسازد که زمین موزه فعلی را که در آن زمان خندقی خارج از برج و باروهای شهر بود و قرار بر آن بود که در آنجا زندان ساخته شود را گرفت و معتقد بود آدم هایی اینجا تربیت می شود که دیگر نیاز به زندان نیست.

ثمررخی با اشاره به اینکه بچه های پرورشگاه علوم و فنون روز را نیز یاد می گرفتند و سواد می آموختند؛ بیان داشت: سید سعید یکی از بچه های پرورشگاه که در 4 سالگی پدر را از دست داده بود و مادرش او را از 7 سالگی به این پرورشگاه آورده بود علاقه و استعداد عجیبی به نقاشی داشته و مرحوم حاج اکبر، فامیل خود را بدون پسوند بر او می گذارد و علاقه سیدسعید به حاج اکبر باعث می شود تا او از مسئول ثبت احوال وقت درخواست کند نام او را هم همنام حاج اکبر گذاشته و به این ترتیب سیدعلی اکبر صنعتی نقاشی و مجسمه را در تهران زیر نظر اساتید یاد گرفته و برای خود شخصیتی فرهنگی هنری می شود و در ادامه به بچه های پرورشگاه نیز این آموزش ها را یاد می دهد.

وی ادامه داد: حضور سیدعلی اکبر صنعتی در کرمان و آثار بیشمار او در حوزه نقاشی، مجسمه و موزائیک باعث می شود تا پرورشگاه تبدیل به موزه شود؛ در سال 56 به همت همایون صنعتی زاده، نوه حاج اکبر(بانی گلاب زهرا) که سالها در تهران انتشاراتی داشته و رئیس دانشکده هنر نیز بوده مجموعه از آثار هنرمندان خریداری و به این موزه منتقل می شود؛ شهین صنعتی زاده، همسر همایون نیز آثار هنری را از کشورهای مختلف خریداری و به کرمان منتقل کرده است. لذا این موزه مجموعه ای از آثار استاد سیدعلی اکبر صنعتی، هنرمندان دهه 20 ودهه30 و آثار فرنگی است که شهین صنعتی خریداری کرده است به اضافه آثار هنرهای سنتی و ...است.

مدیر موزه هنرهای صنعتی معاصر تصریح کرد: تعداد محدودی اثر نیز از تهران به این موزه تزریق شده که در مقابل دریای آثار سیدعلی اکبر صنعتی بسیار ناچیز است؛ این را هم اضافه کنم که همایون صنعتی زاده با رابطه دوستی که با سهراب سپهری داشته هزینه سفرهای او را به هند و چین و.. برای یادگیری نقاشی شرقی می پرداخته و به ازای این کار، سهراب آثار نقاشی خود را به همایون صنعتی هدیه می کرده که مجموعه ای از آثار سهراب نیز در این موزه نگهداری می شود.

وی اظهار داشت: بعد از انقلاب، گنجینه متفاوتی به اینجا هدیه شده، در سال های 84 و 85 مجموعه قوی از آثار سهراب سپهری و لوازم شخصی او خریداری و به این مکان منتقل شد. در سال 87، 90 و 95 نیز تعدادی از آثار هنرمندان کرمانی و آثار صنعتی زاده در کرمان شناسایی و خریداری شد.

ثمررخی با بیان اینکه کتابخانه تخصصی هنر در قسمت ورودی موزه نیز با قریب 20 هزار جلد کتاب منبعی برای استفاده پژوهشگران و هنرمندان است که مقبره حاج علی اکبر صنعتی نیز داخل همین کتابخانه است؛ گفت: بخش دوم موزه گالری نمایشگاهی است که به صورت سالانه های مختلف نقاشی، عکاسی، گرافیک و.. به صورت دائمی و هر 20 روز یک بار برگزار می شود که به پویایی فضای هنری کرمان کمک می کند، ضمن اینکه همه افتتاحیه ها رایگان است و بیش از یک هزار و 500 نفر از هر نمایشگاه بازدید می کنند.

وی در معرفی بیشتر انی موزه با بیان اینکه 11هزارمتر مربع فضا دارد و در فهرست آثار ملی ثبت شده است؛ تصریح کرد: این موزه، دومین موزه بزرگ هنرهای معاصر ایران و بین المللی ترین برند فرهنگی و هنری جنوب کشور به لحاظ سابقه، آثار موجود، کیفیت ارائه و.. است؛ آنگونه که همایون صنعتی زاده می گوید انگیزه پدربزرگ او از راه اندازی این موزه اتفاقات تلخی بوده که بر مردم کرمان گذشته از جمله حمله آقامحمد خان قاجار و دستور کور کردن مردم که تا چند نسل مردم از آن رنج می بردند؛ در واقع مرحوم صنعتی زاده می خواسته با این کار حس بصری مردم را تقویت کند و باعث ایجاد تغییر در روحیه آنان شود و اگر راهکار بهتری در آن زمان پیدا می کرد شاید کار دیگری می کرد.

مدیرموزه هنرهای معاصر صنعتی با افزودن اینکه قرار است باغ مجسمه به عنوان یک گالری محیطی در محوطه موزه راه اندازی شود که از سال گذشته طراحی شده و امیدواریم امسال به نتیجه برسد؛ اعلام کرد: کافه کتاب موزه نیز به زودی افتتاح می شود.

وی با اشاره به وجود موزه های دیگری در کرمان از جمله باغ موزه هرندی، موزه ارتش، دفاع مقدس، زرتشتیان، سکه، ساعت، مطبوعات، دیرینه شناسی، حمام گنجعلی خان و... تصریح کرد: اینکه مردم علاقه مند به بازدید از موزه ها باشند نیامند طرحی جامع است.

ثمررخی در بخش دیگری از سخنانش گفت:اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی در تمام دوره ها تمام توان خود را برای اینکه موزه به بهترین شکل اداره شود گذاشته و نگاه ویژه ای داشته است اما با این وجود، موزه احتیاج به پشتیبانی عظیمی در حوزه های مختلف دارد و عزم جمعی می خواهد تا در جایگاه واقعی خود قرار گیرد.

وی با اشاره به اینکه بیش از دو هزار و 500 اثر در این مجموعه نگهداری می شود که هر یک شرایط خاصی به لحاظ دما، تهویه و.. می خواهد و نحوه نگهداری این آثار خاص است؛ افزود: از هنرمندان به لحاظ تأثیرگذاری آنان در فضای هنری استان درخواست می کنم کمک کنند تا موزه با بهترین حالت ممکن به بقای خود ادامه دهد و منتظر طرح و ایده های آنان هستیم؛ از مسئولین هم می خواهم با برداشتن {حداقل}یک گام برای موزه فضای آن را تغییر دهند.

گزارش و عکس از: طاهره بادامچی