حمید عمرانی رکاوندی، معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گلستان به خبرنگار شبستان گفت: با توجه به اینکه بافت تاریخی گرگان، به عنوان بافتی ارزشمند در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده و بناها و محلات این بافت با معماری خاصی همچنان جاذب گردشگر هستند، با برگزاری مراسم جشنی در روز گرگان (20 شهریور) و اجرای برنامه های متنوع، هشتادمین سال ثبت این بافت تاریخی گرامی داشته می شود.
وی افزود: برپایی نمایشگاه عکس و اسناد تاریخی بافت ارزشمند و تاریخی گرگان، نشست گرگان پژوهی و بازدید رایگان از موزه صنایع دستی ( خانه امیر لطیفی گرگان) از جمله برنامه های این جشن است.
عمرانی تصریح کرد: برپایی برنامه درود همشهری توسط کانون بازنشستگان گلستان، برپایی نمایشگاه اشیای مکشوفه گرگان و تقدیر از مالکین خانه های تاریخی که ملک آن ها در فهرست آثار تاریخی کشور به ثبت رسیده و همچنین دعوت از مرمت کاران نمونه استان از دیگر برنامه هایی است که برای این جشن درنظر گرفته شده است.
وی خاطرنشان کرد: 20 شهریور ماه روز گرگان نام گرفته و جشن روز گرگان در این روز و با همکاری و مشارکت اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان گلستان، سازمان فرهنگی، ورزشی شهرداری گرگان و شورای شهر در کاخ موزه گرگان برگزار می شود.
معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گلستان اظهار امیدواری کرد: با حفظ و احیای این بافت ارزشمند وتاریخی، ضمن حفاظت از فرهنگ غنی و اصیل منطقه، این بافت تاریخی و قدیمی که در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده، بیش از پیش معرفی و مطرح شود.
عمرانی یادآور شد: بافت گرگان که در حال حاضر130 هکتار آن باقی مانده است، دارای آثار و ابنیه قدیمی متعلق به دوران صفویه، زندیه و به مخصوص وابسته به معماری سبک دوره قاجاریه است. در ساخت و ساز بافت قدیم گرگان عواملی مثل آب، خاک، تابش نورخورشید، وهمچنین عوامل اجتماعی و فرهنگی نقش به سزایی داشته است.
وی افزود: استرآباد قدیم توسط بارویی بطول 6 کیلومتر محصور بوده و بر نقاط مختلف این بارو و به فاصله های معین برجهایی قرار داشت که درآنها قراولان از شهر حفاظت می کردند. در حاشیه بیرونی خندقی عمیق حفر شده بود که از خاک آن باروها را بنا کرده بودند. حدود و عرصه شهر از طریق دیوار و خندق از خارج از محیط شهری جدا می شد و چهار دروازه تنها راه های ورود و خروج به شهر بودندکه عبارتند از دروازه بسطام در شرق، دروازه فوجرد در شمال، دروازه چهل دختران در جنوب و دروازه مازندران که در غرب بافت شهر قرار داشتند.
معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گلستان یادآور شد: معابراصلی سنگ فرش وکشیدگی آنها درامتداد شمالی – جنوبی بوده و محلات داخل بافت را بهم مرتبط می کرد.
عمرانی گفت: بافت قدیم گرگان را مجموعه ای از محلات مسکونی و مراکز محلات تشکیل می دهد و این شکل گیری وتجمع فضاهای مسکونی در بافت قدیم گرگان تحت عنوان یک محله با نام مشخص بیانگر علل و عواملی است . بعضی ازاین محلات درروند تجمع افراد یک صنف شکل گرفته اند مانند محله دباغان و نعلبندان و برخی دیگر به خاطرهمجواری با عناصر وفضاهای خاص نام آن را به خود گرفته اند مانند محله سرچشمه ومیدان. هسته اصلی شکل گیری بافت از سه محله بزرگ سبزه مشهد، میدان عباسعلی و نعلبندان است که تا به امروز در جهات مختلف بخصوص شرق و جنوب شرقی گسترش یافته است.
وی ادامه داد: هریک از محلات بزرگ نیزبه مرکز محلات کوچکتری شامل: دربنو، شازده قاسم، میرکریم، دوشنبه ای، چهارشنبه ای، سرپیر، سرچشمه، دباغان، پاسرو و میخچه گران تقسیم می شدند و هر محله دارای مرکز محله است که مکانی برای گرد همایی مردم بوده و مراکزمحلات و میدانهای واقع در گذرها غالباً به شکل هندسی چند ضلعی مربع ویا مستطیل بود.در مراکز محله ها عناصری همچون بازار، بازارچه ، تکیه قبرستان،چشمه، آب انبار، مسجد، حمام، مدرسه، ملاخانه و... وگاهی نیز درخت چنار بسیار قدیمی وجود داشت.
عمرانی یادآور شد: عمده ترین بازار شهر، بازار نعلبندان و کهنه بازار بودند که ترکیب فضای کالبدی آنها به صورت خطی(راسته )بود و غالباً به میدان و بازارچه ها متصل می شدند. این بازارها سرپوشیده نبودند و فقط تعدادی از راسته های بازار کهنه باطاق آجری و خرپا و سقف چوبی پوشیده شده بود و درب های مغازه ها با تخته ها به صورت تاشو بود( بخش هایی از کهنه بازار در اثر خیابان کشی های دوره پهلوی از بین رفت).
پایان پیام/
نظر شما