«علی نویدگویی» مدیر انتشارات نوید شیراز که در سی‌امین نمایشگاه کتاب تهران با ۱۴۸ عنوان کتاب جدید در سال ۹۵ و ۴۵ عنوان کتاب جدید در سال ۹۶ تاکنون شرکت کرده است، در پاسخ به پرسش خبرنگار ادبیات شبستان مبنی بر اینکه آیا نمایشگاه کتاب کمک حال نشر کتاب است؟ چراکه با حذف واسطه و خرید انبوهی که در مقطعی کوتاه انجام می شود، عملاً فروشندگان ممکن است آسیب بخورند و در درازمدت شاهد آسیب به نشر باشیم، گفت: من نام نمایشگاه کتاب را قبول ندارم و می توانیم به جای آن بگوییم یک رویداد فرهنگی و شاید بتوانیم بر آن عنوان فروشگاه بزرگ کتاب بگذاریم. البته من این واژه (نمایشگاه کتاب) را برای نمایشگاه فرانکفورت به کار می برم اما دلم نمی آید برای این رویداد بزرگ داخلی، به کار ببرم چراکه به نظر من در فرانکفورت، با نمایشگاهی صد درصد اقتصادی و سیاسی روبرو هستیم.
وی در پاسخ به پرسش مذکور با طرح چندین سوال، توضیح داد: چرا تا به حال که سی سال از برپایی چنین رویدادی می گذرد، این سوال را از ناشران و کتابفروشان نپرسیده ایم؟ چرا نمی گوییم امسال نسبت به سال گذشته چه اتفاقاتی در بازار نشر افتاده است؟ آیا رو به پیشرفت بودیم یا عقبگرد داشته ایم؟ آیا ناشران و کتابفروشان این بار با انگیزه بهتری آمده یا اینکه ما دست او را بسته ایم؟
به نظر من اگر نسبت به هر مورد نمایشگاه کتاب چه در تهران که نمایشگاهی بین المللی است و چه در نمایشگاه های کتاب استانی، برنامه ریزی و مدیریت مشخصی داشته باشیم، به نفع مردم و کتابفروشان خواهد بود.
نویدگویی با اشاره به اینکه در قدیم وقتی می خواستند مردم را به چیزی عادت دهند، آن را مجانی در اختیارشان می گذاشتند و وقتی به بودن آن عادت می کردند، از آنها پول هم دریافت می کردند، گفت: نمایشگاه کتاب با بازدیدکننده میلیونی که دارد، اگر غرفه داران و ناشران مدیریت خوبی داشته باشند و بدانند کجا قرار گرفته اند و مشخص کنند که برای چه کار فرهنگی به اینجا آمده است، می توانند یک سرمایه گذاری سالیانه را پایه‌گذاری کنند در واقع معرفی آثار، تشویق به خواندن کتاب و ایجاد انگیزه برای مراجعه کننندگان، انگیزه خرید کتاب توسط مردم را بالا می برد.
وی تصریح کرد: خیلی از این افراد برای تفریح و گردش به اینجا می آیند و در نمایشگاه های کتاب استانی هم به همین منوال است و غالباً به قصد خرید کتاب به نمایشگاه نمی آیند اما اگر شرایط خرید کتاب برای آنها فراهم بود، مطمئناً به سمت کتاب سوق پیدا می کردند.
مدیر انتشارات نویدشیراز در پاسخ به اینکه آیا با عرضه مستقیم کتاب در نمایشگاه موافق هستید یا خیر؟ گفت: به نظر من نمایشگاه کتاب باید محلی برای تعامل، ایجاد انگیزه برای خرید کتاب، فضاسازی برای فرهنگسازی کتاب، ایجاد گعده های روانشناسی و مشاوره برای چرایی کتاب نخواندن و بروز علاقمندی های شخص، معرفی کتاب و برخی دیگر از سرمایه گذاری های کلان فرهنگی باشد.
وی تاکید کرد: اگر سرمایه گذاری روی مشاوره و روانشناسی کتابخوانی شود بهتر از ارائه یارانه های خرید کتاب است. چرا بسیاری از مدارس و ادارات ما فاقد کتابخانه هستند؟ مثالی از شهر خودم شیراز می آورم؛ در شیراز سال های پیش اکثر سازمان ها و ادارات دارای حداقل یک کتابخانه بودند اما الان 10 سال است که در کتابخانه ها باز نشده است! و این مساله را به نداشتن بودجه ارتباط می دهند! خب اگر بودجه ندارید کتاب مبادله کنید و به کارمندان کتاب هدیه دهید.
نویدگویی در پاسخ به اینکه آیا ارائه کتاب رایگان ارزش کتاب را بی ارزش نمی کند، گفت: این صحبت درست است، اما گاهی کتاب هدیه دادن به مناسبت های مختلف فکر بسیار خوبی است. البته قبل از هدیه دادن کتاب باید از نظر روانشناسی، علاقمندی شخص مشخص شود.
وی در پاسخ به پرسش دیگری درباره ایجاد انگیزه میان ناشران ایرانی برای تعامل با ناشران خارجی که در نمایشگاه کتاب حضور دارند، بیان کرد: اتفاقاً من به غرفه های ناشران خارجی هم سر زده ام. من حدود 48 سال است که در نشر مشغول هستم و وقتی به فرانکفورت می روم احساس می کنم در پله اول نشر قرار دارم و به خودم می گویم که باید بروم موارد زیادی را یاد بگیرم.
وی در ادامه با انتقاد از حضور برخی ناشران خارجی در نمایشگاه کتاب تهران و عدم ارزیابی آنها توسط مسئولان نمایشگاه، گفت: به نظر من باید ارزیابی قبلی روی آثار جدیدی که ناشرانی خارجی می آورند داشته باشیم، آیا آخرین علم و فناوری کشورشان را برای ارائه به ایران می آورند؟ آیا تاریخ نشر کتاب هایشان را برای ورود به ایران تغییر نمی دهند؟ من فقط این سوال ها را می پرسم، اما این اتفاقات افتاده است!
مدیر انتشارات نوید شیراز در پاسخ به پرسش دیگر شبستان درباره فاصله کتاب های ایرانی با کتاب های خارجی از نظر نوع چاپ و نشر و محتوا، گفت: فاصله زیادی بین کتاب های ایرانی و خارجی از این نظر وجود دارد؛ ما دلخوش به آمارها هستیم و فقط 80 هزار عنوان و 14 هزار ناشر را اعلام می کنیم! اما هیچ جای دنیا اینگونه نیست؛ در آلمان که مهد نشر کتاب است، باید بپرسید که چند ناشر دارد ولی در عوض باید دید چند کتابفروش دارد!
در واقع ما تولید کتاب داریم اما ویترینی برای فروش کتاب نداریم و در مقابل 14 هزار ناشر چند کتابفروشی در سطح کشور وجود دارد نه لوازم التحریر فروش!
وی در مورد واگذاری و واسپاری امور اجرایی نمایشگاه کتاب به تشکل های نشر و اینکه آیا نتیجه مثبتی خواهد داشت، گفت: صد درصد اقدام بجا و مناسبی است چراکه یک ایراد بزرگی که در مملکت ما وجود دارد، این است که یک مدیر به هر دلیلی که کنار می رود، تجربه هایش هم با رفتنش می میرد. 30 سال است که نمایشگاه کتاب برگزار می شود آیا از مدیران قبلی برای حضور و استفاده از تجربه هایشان دعوت کرده ایم تا ایرادات پیشین را رفع کنیم؟
مدیر انتشارات نوید شیراز در پایان در این خصوص توضیح داد: همکاران من در اتحادیه ناشران و کتابفروشان که کار اجرایی امور نمایشگاه را در دست دارند یادشان باشد که همه ایران، تهران نیست و استان ها را نیز به حساب بیاورند و از مشورت آنها نیز استفاده کنند. درست مثل زمانی که آقای مسجدجامعی وزیر ارشاد بودند و بعد از نمایشگاه کتاب از ناشران دعوت می کرد تا به نقد و بررسی نمایشگاه کتاب بپردازند.
گفت‌وگو: محمدصالح حجت الاسلامی
نظر شما