«کلاش بافی» هنر بانوان میوانی/ دستانی که هنر می بافند

به گزارش خبرنگار صنایع دستی خبرگزاری شبستان، روستای «میوان» ( به معنی مهمان) یکی از توابع شهرستان پاوه، 35 خانوار دارد و به روستای بانوان «کلاش باف» معروف است. تا 12 سال پیش، قالیبافی، کاموا بافی، مشارکت در باغداری و کشاورزی، فعالیت اصلی زنان روستای میوان بود اما از زمان برگزاری دوره آموزشی گیوه بافی، تحولی در صنایع دستی روستا و فعالیت های بانوان روستا به وجود آمد.

بانوان روستای میوان توام با خانه داری و پرورش فرزندانشان، در زمان فراغت از کار، برای خود سرگرمی از جنس هنر ایجاد کرده اند و روزانه حدود 4 ساعت زمان برای بافتن گیوه صرف می کنند.

فرشته حسینی یکی از بانوان ساکن روستای میوان است که سال 86 به همراه دیگر بانوان ساکن روستا در دوره آموزشی گیوه بافی شرکت می کند. این دوره آموزشی که به گفته حسینی از محل اعتبارات آموزش ترویجی صنایع دستی استان کرمانشاه برگزار شده است.

35 بانوی روستای میوان پس از گذراندن دوره سه ماهه آموزش گیوه بافی، وارد عرصه تولید می شوند. روشنا قادری نیا به برگزاری دوره آموزشی گیوه بافی در روستایشان اشاره می کند و می گوید: سرگرمی خوبی برای زنان روستایی است و هفته ای یک جفت گیوه می بافیم.

وی، دغدغه اصلی تولید کننده های صنایع دستی از جمله گیوه را بازاریابی و بازار فروش عنوان می کند و می افزاید: اگر بتوانیم بازار فروش ثابت داشته باشیم، زحماتمان به هدر نمی رود و انگیزه بیشتری پیدا می کنیم.

قادری نیا با لبخندی بر لب می گوید: گیوه بافی را که تازه یاد گرفته بودیم، ابتدای امر زنان روستایی، گیوه ها را در خانه هایشان می بافتند و به صورت مستقیم برای فروش به مغازه ها می بردند. تا اینکه فرشته حسینی تصمیم گرفت یک تعاونی تشکیل دهد.

فرشته حسینی، بانوی روستایی کارآفرین با دریافت تسهیلاتی از آموزش ترویجی صنایع دستی استان، تعاونی بانوان کارآفرین میوان را تشکیل می دهد و فعالیت های گیوه بافی بانوان روستای میوان و چند روستای همجوار را در قالب آن ساماندهی می کند.

مدیر تعاونی بانوان کارآفرین میوان درباره فعالیت های تعاونی می گوید:  60 نفر عضو تعاونی بانوان کارآفرین روستای میوان هستند که با 30 نفر از زنان به طور مستقیم و با 30 نفر دیگر به صورت غیر مستقیم کار می کنیم.

حسینی می افزاید: 30 نفر از زنان ساکن در روستای میوان در بافت و تولید گیوه فعالیت می کنند و 30 نفر دیگر نیز از روستاهای همجوار میوان با تعاونی بانوان کارآفرین همکاری دارند.

وی با بیان اینکه مواد اولیه را در اختیار بانوان روستایی قرار می دهم، می گوید: زیره (کف) گیوه را بین اعضای تعاونی توزیع می کنم و پس از یک هفته گیوه های بافته شده را جمع آوری کرده و برای قالب زنی و عرضه در بازار فروش آماده می کنم.

حسینی با بیان اینکه هر عضو تعاونی، هفته ای یک جفت تولید می کند و در مجموع بانوان روستا 30 جفت گیوه در هفته می بافند، از بازار فروش گلایه می کند و می گوید: در فروش گیوه مشکل داریم و بازاریابی پایدار و مستمر و مداوم نمی توانیم داشته باشیم.

مدیر تعاونی بانوان کارآفرین میوان، کامیاران، کردستان و جوانرود را بازار فروش «کلاش» های میوان عنوان می کند و می افزاید: قرار است به کشورهای ترکیه و عراق نیز صادرات گیوه داشته باشیم.

حسینی، قیمت گیوه ها را بین 80 تا 250 هزار تومان اعلام می کند و تاکید دارد: تعیین قیمت گیوه های تولید شده به مولفه های متعددی بستگی دارد، متناسب با نوع بافت رویه گیوه و جنس زیره، قیمت های گیوه های بافته شده متفاوت خواهد بود. به طور مثال؛ زیره چرمی از زیره پارچه ای گران قیمت تر و رویه ریز بافت از رویه با بافت درشت گران قیمت تر است.

وی با اشاره به فروش با واسطه گیوه های بافته شده، ابراز می کند که اگر بتوانند یک مرکز فروش دائمی در یکی از شهرهای نزدیک روستای میوان داشته باشند، شرایط عرضه و فروش مستقیم به بهبود وضعیت اقتصادی اهالی روستا کمک خواهد کرد.

حسینی با بیان اینکه زیره (کف) گیوه توسط مردان در روستای دلب تولید می شود و در اختیار بانوان روستای میوان قرار می گیرد تا رویه انداختن توسط بانوان روستا انجام شود.

وی با بیان اینکه دو نوع زیره داریم؛ گیوه زیره چرمی و گیوه زیره پارچه ای، توضیح می دهد: قیمت زیره هایی که از جنس چرم و پوست درست شده است حدود 120 تا 150 هزار تومان برآورد می شود. از طرفی زیره پارچه ای از کنار هم قرار دادن لیفه های پارچه درست می شود که این تکه های پارچه به وسیله چرم به هم متصل می شوند.  

حسینی در ادامه از نحوه بافتن گیوه سخن می گوید و توضیح می دهد: ردیفی را که از کف گیوه شروع به بافتن می‌شود، بِن‌پک می‌گوییم، دور گیوه‌ را باید پنج رج ببافیم، وقتی به پاشنه می‌رسیم، باید شش رج ببافیم. ساراچِن نیز باید بین ۵۸ تا ۶۰ رج، دَم گر حدود ۱۲ رج و کوتاه‌گر ۶ رج باشد تا به روی گیوه برسیم. زمانی که بافتن گیوه تکمیل شد، آن را قالب می‌زنیم و برای فروش آماده می شود.

وی، بافتن گیوه یا به زبان محلی «کلاش بافی» را سخت و زمانبر می داند و می گوید: مواد اولیه را در اختیار بانوان روستایی قرار می دهم و در ازای بافتن هر یک جفت گیوه، 32 هزار تومان به عنوان دستمزد پرداخت می کنم.

به گفته بانوی کارآفرین، مواد اولیه تولید گیوه به آسانی در دسترسمان قرار می گیرد و نخ را از کارخانه ای در تبریز، کامیاران و کردستان تامین می کنیم.

 هادی شریفی، مدیر میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان پاوه درباره گیوه بافی در روستای میوان گفت: گیوه یکی از انواع صنایع دستی است که هنوز توسط واردات خارجی مورد تهدید قرار نگرفته چرا که تاکنون شبیه سازی از گیوه انجام نشده است.

شریفی با بیان اینکه بیشتر گیوه های تولیدی روستای میوان به کشور عراق صادر می شود، افزود: ارزش صادرات گیوه شهرستان پاوه، در سال های 94 و 95 بیش از 40 میلیون دلار بوده است.

وی با بیان اینکه سالانه 60 هزار جفت گیوه در روستای میوان و سایر مناطق شهرستان پاوه تولید می شود، اظهارداشت: گیوه شهر نودشه نشان اصالت گرفته است و نودشه استان کرمانشاه به عنوان شهر ملی گیوه معرفی شده است.

شریفی با بیان اینکه گیوه تنها کفشی است که تا به تا ندارد، یعنی هر لنگه از این نوع کفش را می توان برای پای دیگر استفاده کرد، توضیح داد: با توجه به معماری منطقه و سنگلاخی بودن، گیوه هایی که ساکنان منطقه از آن استفاده می کنند، پا را در مقابل آسیب ها به خوبی حفظ می کند.

پناهی