به گزارش خبرنگار شبستان، دکتر سید جمال موسوی، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران و دکتر حمید مطهری فر، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، به عنوان ناقد در اجلاسیه ترویجی با عنوان «تاریخ تحلیلی (اسلام) به مثابه روش» در نمایشگاه بین المللی قرآن کریم، به تبیین، نقد و بررسی درباره تاریخ تحلیلی به مثابه روش پرداختند.
وی با بیان اینکه در مبحث تاریخ نگاری و در علم تاریخ و در روش تحقیق تاریخی، بیانات مقدماتی دکتر واسعی جا افتاده و قابل قبول است، اظهار داشت: این صحبت ها در میان اصحاب علم تاریخ از بدیهیات در آمده است و سخن جدیدی نیست.
دکتر موسوی که مدعی بود از منظر دیگری به مدعای دکتر واسعی خواهد پرداخت، گفت: از اینکه این مدعا نسبت به آنچه ما در ادبیات علم تاریخ تا به امروز داریم، چیزی افزوده است یا تکرار همان مدعایت سابق است، موضعی است که من در اینجا بررسی خواهم کرد.
وی با این اعتقاد که علوم یک دفعه و یک شبه به وجود نیامده اند و به مرور زمان تکوین یافته اند، گفت: تمایز علوم هم به موضوع و ورش است. در طبقه بندی های علوم که ار ارسطو به بعد مطرح شده، فعالیت های دانشمندان را بر اساس موضوع و روش تقسیم می کردند.
وی علم تاریخ را هم از این مقوله مستنثا ندانست و گفت: تاریخ هم همینگونه است و دکتر واسعی مدعی است که تاریخ تحلیلی به عنوان یک روش مطرح است که از این استنباط می شود که ایشان می خواهد روش جدیدی را در میان روش های تاریخ نگاری تبیین کند.
دکتر موسوی تاریخ به معنای واقعی کلمه را چیزی جز تاریخ تحلیلی و تحلیل تاریخ ندانست و گفت: کسی که متخصص در حوزه تاریخ است، فریب فهرست‌ها و عناوین را نمی‌خورد اما امروزه ورود به عرصه تاریخ، هیچ حساب و کتابی ندارد.
وی با بیان اینکه کسانی که ادعا می‌کنند تاریخ علمی می‌نویسند و صرفا به نقل داده‌های تاریخی اکتفا نمی‌کنند، در حقیقت خودشان نقشی در نوشته‌هایشان ندارند، افزود: نقل قول، سطح نازل و پایین یک مورخ است و امروزه به عنوان یک تاریخ به شمار نمی‌رود زیرا هر کسی می‌تواند هر رویدادی را بیان کند اما در واقع او را مورخ نمی‌نامند.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران با اشاره به اینکه در معنای تاریخ نقلی، بیان تاریخ بر عهده راوی است و در تاریخ علمی، مورخ می‌تواند به توصیف ضخیم نیز برسد و دست پیدا کند، ادامه داد: ابن‌خلدون در تاریخ نقلی خودش را در مقام یک مورخ قرار نداده است و فقط به جمع‌آوری رویدادهای تاریخی پرداخته است.
حمید مطهری‌فر، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی نیز در ادامه این اجلاسیه اظهار داشت که دراین مدعا باید تفاوت میان تحلیل تاریخ و تاریخ تحلیلی به خوبی روشن و تبیین شود و تعریف مشخصی از آنها بشود.
وی با اشاره به اینکه یکی از مشکلاتی که در زمینه تاریخ وجود دارد این است که بعدها آثار مورخان در ویترین آثار تاریخی جای می‌گیرد، گفت: اصولی که در بحث تاریخی وجود دارد ممکن است که به صورت یک جا در یک مسئله تاریخی مشاهده نشود؛ هر تاریخی تاریخ معاصر و بر آمده از اندیشه‌ها و افکار زمانه‌های یک مورخ است.
گفتنی است، اجلاسیه ترویجی با عنوان «تاریخ تحلیلی (اسلام) به مثابه روش» به همت هیئت حمایت از کرسی های نظریه پردازی، در سالن دو نوزدهمین نمایشگاه بین المللی قرآن کریم، با نظریه پردازی سید علیرضا واسعی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی و با نقادی دکتر سید جمال موسوی، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران و دکتر حمید مطهری فر، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار شد.
پایان پیام/
نظر شما