به گزارش خبرنگار گروه اندیشه خبرگزاری شبستان: رسول خدا(ص) می فرمایند: «همسفرت را بیاب و بشناس؛ آن گاه سفر کن.»
پیامبر اکرم(ص) در وصیت اش به حضرت امیر(ع) می فرماید: «ای علی! به تنهایی سفر نکن، چراکه شیطان، همراهِ تنهاست.» ایشان همچنین فرموده اند: «بدترین مردم کسانی اند که به تنهایی سفر کنند.»
امیرالمومنین امام علی(ع) می فرمایند: «با کسی مسافرت نکن که برای تو به اندازه ای که تو برای او ارزش قائل هستی، احترام نمی بیند.»
امام باقر(ع) می فرمایند: «با همسطح خود همسفر شو، زیرا سفر با کسی که هزینه تو را می دهد مایه خواری مومن است.»
امام صادق(ع) می فرمایند: «با کسی مسافرت کن که او مایه زینت تو باشد؛ نه اینکه تو مایه زینت او باشی.» و نیز از ایشان است: «همسفرانی برگزینید که دخل و خرجشان با شما همسانی داشته باشد تا خوار نشوید.»
مدیریت سفر گروهی
انتخاب سرپرست: رسول خدا(ص) می فرمایند: «هر گاه سه نفر با هم به مسافرت می روند یکی را امیر و سرپرست خود کنند.»
امام صادق(ع) می فرمایند: «در برخورد با گروهی مسافر، هرگز نگو اینجا منزل کنید یا آنجا منزل نکنید، چراکه در میان ایشان کسی هست که متصدی این امور است.»
مدارا: رسول خدا(ص) می فرمایند: «کسی که با همسفر خود بیشتر مدارا کند پاداش اش بیشتر و نزد خدا محبوب تر است.»
امام صادق(ع) می فرمایند: «لقمان به پسرش گفت: «ای پسرم! جز در نافرمانی خدا با همسفران خود موافق و همدل باش.» و نیز از حضرت صادق(ع) است که فرمودند: «خوش اخلاقی و خوش مشربی با همسفران و فرونشاندن خشم از آداب سفر است.»
امیرمومنان(ع) با مردی غیرمسلمان همسفر شد. وی پرسید: ای بنده خدا! کجا می روی؟ فرمود: «به کوفه می روم.» چون به دوراهی رسیدند و مسیر ذمی جدا شد، امیرمومنان(ع) در پی او رفت. ذمی گفت: چرا با من می آیی؟ آن حضرت(ع) فرمودند: «این از آداب خوب همسفری است که چون انسان از همسفر خود جدا می شود اندکی وی را مشایعت و بدرقه کند. پیامبر(ص) ما اینگونه امر فرموده است.» ذمی پرسید: آیا همین گونه فرمود؟ حضرت علی(ع) فرمودند: «بلی.» ذمی گفت: به راستی پیروان او به جهت رفتار کریمانه او از وی پیرو کردند پس من تو را گواه می گیریم که پیرو دین تو هستم. آن گاه ذمی با شناختن امیرالمومنین(ع) اسلام آورد.
خدمت: رسول خدا(ص) می فرمایند: «در سفر، بزرگ قوم، خادم آنان است.» امام صادق(ع) می فرمایند: «امام سجاد(ع) با کسانی سفر می کرد که او را نمی شناختند و شرط می کرد که از خدمت گزارانشان باشد.»
بخشندگی: امیرمومنان(ع) می فرمایند: «جوانمردی در سفر، بخشیدن توشه، مخالفت کمتر با همسفران و بسیار یاد خدا کردن در هر فراز و فرود و نزول و قیام و قعود است؛» نیز می فرمایند: «(در مسافرت) به روی همسفران بسیار تبسم کن و نسبت به توشه ات بخشنده باش» و می فرماید: «سکوت طولانی، بسیار نماز گزاردن و سخاوتمندی با همسفران از آداب سفر است.»
مراعات بیماران و ناتوانان: رسول خدا(ص) می فرمایند: «هر گاه در مسافرت یکی از همرانتان بیمار شد سه روز برای او درنگ کنید.»؛ نیز می فرمایند: «در مسافرت(پیمودن راه) حال ناتوان ترین تان را مراعات کنید.»
رعایت حرمت همسفران: امام صادق(ع) می فرمایند: «مردانگی در سفر این است که چون از همسفران جدا شدی از آنان بدگویی نکنی»؛ نیز فرموده اند: «از جوانمردی به دور است که شخص خوبی ها و بدی های سفر را برای دیگران بازگوید.»
دید و بازدید سفر
رسول خدا(ص) می فرمایند: «بر مسلمانان است که هر گاه قصد سفر کرد دوستانش را خبر کند و بر دوستان اوست که هرگاه از سفر بازگشت به دیدارش روند.»
امام حسن عسکری(ع) به نقل از پدران بزرگوارش علیهم السلام می فرماید: «هنگامی که جعفر بن ابی طالب از حبشه آمد رسول خدا(ص) به احترام اش برخاست و دوازده گام از او استقبال و با وی معانقه کرد و میان چشمانش را بوسید و از خوشحالی دیدارش اشک شوق ریخت.»
رسول خدا(ص) می فرمایند: «سفر پاره ای از عذاب است، پس هرگاه سفرتان پایان یافت زود نزد خانواده خود بازگردید.»؛ علاوه بر این، هرگاه رسول خدا(ص) از سفری باز می گشت به دیدار امام حسن و امام حسین(ع) می رفت و آنان را در آغوش می کشید.
توصیه های لقمان درباره سفر
امام صادق(ع) می فرماید: لقمان به پسرش گفت: «هرگاه با گروهی مسافرت کردی درباره کار خود و آنان بیشتر با آنان مشورت کن. بسیار به رویشان لبخند بزن. از توشه ات به ایشان ببخش. دعوت شان را بپذیر. به یاری آنان بشتاب. سکوت طولانی، نماز بسیار و سخاوتمندی را پیشه خود ساز. به حق گواه شان باش. با بیان رای و نظر هنگام مشورت با تو برایشان بکوش. پیش از تحقیق و اندیشه، نظر قطعی نده. مشورت را پس از نشست و برخاست و خواب و خوراک و نماز و در حالی که فکر و حکمت خود را به کار گرفتی پاسخ ده، زیرا کسی که به طور کامل خیرخواهی نکند خدا رای را از او سلب می کند و امانت را باز می ستاند. هرگاه دیدی همسفران می روند با ایشان برو. هرگاه دیدی کار می کنند با آنان کار کن. هرگاه صدقه و قرضی دادند تو هم شریک آنان شو. از کسی که از تو بزرگ تر است حرف شنوی داشته باش. هرگاه به تو فرمانی دادند و از تو چیزی خواسنتد اجابت کن و مخالفت نکن، چرا که «نه» گفتن درماندگی و پستی است. هرگاه در راه سرگردان شدید فرود آیید. هرگاه در مقصد تردید کردید توقف کنید و همفکری و مشورت کنید.
هرگاه یک شخص را دیدید درباره راه از او نپرسید و راهنمایی نخواهید، چراکه یک شخص در بیابان گمراه کننده است و شاید جاسوس دزدان باشد یا همان شیطانی باشد که شما را متحیر ساخته است.
از دو شخص بپرهیزید، مگر اینکه چیزی به دست آرید که من نمی دانم، زیرا خرمند وقتی چیزی را خود ببیند حق را می شناسد و حاضر چیزی را می بیند که غایب نمی بیند.
پسرم! هرگاه وقت نماز فرارسید آن را به هیچ روی به تاخیر نینداز و آن را به جا آور و آسوده شو، زیرا نماز دَینی است بر عهده آدمی و آن را به جماعت بخوان، هرچند بر نوک نیزه باشد. بر روی چارپایت مخواب زیرا زخم پشت اش را سریع می گرداند و این کار حکیمان نیست مگر اینکه در کجاوه باشی و امکان استراحت داشته باشی. هرگاه نزدیک منزلگاه شدی از مرکب پیاده شو و پیش از خود غذای او را بده چرا که جان او جان توست.
هرگاه در جایی منزل می کنی لازم است که سرزمین سرسبز و خرم و خوش رنگ و دارای خاک نرم و علف بسیار باشد. هرگاه پیاده شدی پیش از نشستن دو رکعت نماز بگزار و هنگامی که برای قضای حاجت می روی دور شو و پیش از حرکت دو رکعت نماز بگزار. سپس از آن سرزمین وداع کن و بر آن و اهل اش درود فرست، زیرا هرجایی ساکنانی از فرشتگان دارد، اگر توانستی پیش از غذا خوردن صدقه ای از آن بده. مادامی که سواره ای قرآن بخوان و هنگام کار کردن تسبیح بگو و هنگام بیکاری دعا بخوان. از حرکت پیوسته از اول شب تا پایان آن بپرهیز و صدایت را در راه بلند نکن.»
منبع: مفاتیح الحیات تالیف آیت الله جوادی آملی
نظر شما