گذری بر آثار تاریخی و دیدنی شهرستان دامغان

خبرگزاری شبستان-سمنان؛ دامغان را شهر صددروازه یا هکاتوم پیلوس ( به زبان یونانی) نیز نام برده اند که پایتخت دولت اشکانیان نیز بوده است. شهر دامغان در استان سمنان در دامنه جنوبی رشته کوههای البرز در موقعیت 54 درجه و 20 دقیقه طول شرقی و 36 درجه و 9 دقیقه عرض شمالی با مساحتی برابر 429/11 کیلو متر مربع در 120 کیلومتری شرق سمنان و 70 کیلومتری غرب شاهرود قرار گرفته است.

 

نام کهن دامغان (گومش) در کتیبه  سارگون دوم  آشوری پات  نانه  آمده است یعنی شهری که 99 نگهبان دروازه ها دارد. فاصله آن ازدریای تی تی ( دریای نیلوفر آبی ، منظور دریای مازندران) هفت روزه راه به شمار رفته است.

 

این شهر از شمال به رشته کوه البرز، از خاور به شاهرود، از جنوب به کویر مرکزی و از باختر به سمنان محدود است.

 

در شهر دامغان آثاردیدنی تاریخی واسلامی بسیاری وجود دارد که مورد توجه گردشگران است.

 

مسجد تاریخانه یا چهل ستون (از آثار مهم دوره سلجوقی) قدیمی ترین مسجد ایران ، گنبد پیر علمدار (سال 417 ق)، گنبد چهل دختر (سال 446 ق)، مسجد جامع با مناره ای به ارتفاع 75/26 متر (حدود سال 500 ق)، مدرسه حاج فتحعلی بیگ معروف به پامنار، امامزاده جعفر و امامزاده محمد، گنبد عبدالمعالی و عبدالعالی، مدرسه موسویه و مطلب خان و ... ازبناهای تاریخی، اسلامی این شهراست.

 

مسجد تاریخانه یا چهل ستون (از آثار مهم دوره سلجوقی) قدیمی ترین مسجد ایران

مسجد تاریخانه یکی از ارزشمندترین بناهای اسلامی کشور و یادگار عصر طلایی دامغان به‌عنوان شاهراه تجاری و ارتباطی شرق و غرب و به‌ ویژه جاده ری به خراسان و قدیمی‌ترین مسجد ایران به نظر بسیاری از کارشناسان امروز هر بیننده‌ای را مجذوب تاریخ و هنر معماری خود می‌کند.

 

تاریخانه ترکیبی از لفظ ترکی «تاری» به معنی خدا و «خانه» فارسی است و به معنی «خــدای خـانه»، عده‌ای بر این باورند که این مسجد در گذشته آتشکده بوده و در واقع مسجد روی آتشکده بنا شده است و پس از تسلط اعراب آن را «ناری خانه» به معنی آتش‌خانه خوانده‌اند و سپس به تاریخانه معروف شده است.

 

نقشه این بنا نقشه مساجد صدر اسلام است که از هر عنصر خارجی عاری بوده، در دوره سلجوقیان به‌جای مناره خشت و گلی آن، که ریخته بود؛ برجی از آجر ساخته‌اند؛ این مناره جدید را در جای مناره قدیم نساخته‌اند بلکه در کنار آن بنا کرده‌اند.

 

این بنا شامل صحنی است به‌ صورت تقریبی مربعی که از چهار طرف طاق‌هایی دارد و یکی از طاق‌نماها که عمیق‌تر از دیگران است جای مقصوره مسجد را دارد و به همین جهت مواجه با قبله است، نقشه این مسجد ساده‌ترین و خالص‌ترین و حتی می‌توان گفت که علمی‌ترین مساجد صدر اسلام است.

 

در بنای تاریخانه یعنی در اشکال معماری که در آن به‌کاربرده‌اند و در شکل ساختمان هیچ‌چیز نیست که ایرانی خالص نباشد حتی می‌توان گفت که در این بنا هیچ شکل و هیچ جزئی از ساختمان نیست که متعلق به معماری زمان ساسانیان نباشد.

 

این مسجد در وسط دارای صحن بازی به ابعاد 72.26 متر طول و 72.25 متر عرض است که دورتادور آن را فضاهای طاق داری فرا گرفته است، ورودی این مسجد از جناح طولی شرق است، پوشش مسجد، با طاق‌های گهواره‌ای بر روی قوس‌ها و ستون‌های مستحکم صورت گرفته است.

 

امروزه طاق‌های گهواره‌ای مسجد فرو ریخته‌اند، ولی در فرم اصلی قابل‌ مقایسه با طاق‌های گهواره‌ای مسجد جامع فهرج بوده‌اند.

 

از طرف دیوار هم طاق ها را روی چوب هایی قرار داده اند که به منزله پایه طاق است ( این قطعه های چوبی که در داخل ستون ها قرار داده شده اند، در واقع نگه دارنده طاق ها هستند) ؛ طاق هایی که بدون مجاورت دیوار ، روی ستون ها ساخته شده ، به خاطر می آورد که ستون سازی از خصائص معماری قدیم ایران است.

 

ستون‌های این مسجد مدور به قطر 160 سانتی‌متر و محیط 90.4 تا 97.4 متر است و ارتفاعش از سطح زمین تا محلی که طاق بر آن متکی است، 284 سانتی‌متر و تا پشت‌بام 6 متر تمام‌ شده است. هر ضلع از آجرهای مربع این ستون‌ها 34 و ضخامت آنها 5.7 سانتی‌متر است که به‌ طور متناوب به پیروی از آجرچینی دوره اشکانی و ساسانی، افقی و عمودی روی‌هم چیده شده‌اند.

 

عنصر مشترکی که بین ستون های تاریخانه و بعضی بناهای ساسانی وجود دارد ، سر ستون نازک است که برای قرا گرفتن پایه قوس ها به کار گرفته شده اند.

 

از دیگر نکات قابل توجه در ستون های این بنا ، آجر چینی آن هاست که به پیروی از آجر چینی دوره اشکانی و ساسانی، پی در پی به صورت افقی و عمودی روی هم چیده شده اند، روی هر هر یک از ستون ها ، در ارتفاع 3 متری ، زایده ای تخته مانند به صورت یک صفحه مربع شکل با قفل و بست های ضخیم چوبی نصب شده که از آن به منظور دستک های پاطوق قوس پوششی ، استفاده شده است.

 

ستون های بسیار ضخیمی که بدون پی، از سنگ نتراشیده و یا آجر و آهگ ساخته اند و علت ضخامت آن ها به خاطر نداشتن پــی و استوار و ایستایی ستون ها می باشد . هر ستونی را بر روی یک ورقه آجر ساخته اند که فقط نزدیک 15 سانتی متر در زمین فرو رفته است.

 

در جهت شمالی مسجد مناره آجری به ارتفاع 26 متر است که از مسجد فاصله دارد و قاعده آن 13 متر بدون سکو از روی زمین و قطر منتهیالیه آن در بالا 6.8 متر و مانند مناره مسجد جامع دامغان سر آن ساخته نیست بعضی گفته‌اند که بر اثر زلزله خراب شده است ولی مشاهده می‌کنیم که سر آن منظم است و اگر بر اثر زلزله می‌بود غیر منظم بود.

 

مناره موجود مسجد در بیرون مسجد قرار دارد و مربوط به دوره ی سلجوقیان یعنی قـرن پنجم هجری ( در فاصله ی سال های 430-420 ) می باشد . در این دوره تاریخی به جای مناره خشتی و گلی که تخریب شده بود ، مناره کنونی را بنا کردند . این مناره از آجر ساخته شده است.

 

« بیرون قرار داشتن مناره از مسجد همیشه جای سوال بوده است ! » با کاووش هایی که انجام گرفته به نظر می آید مساحت مسجد بسیار بزرگ تر از آن چه که در حال حاضر وجود دارد ، بوده است که با تایید این فرضیه، مناره در داخل مسجد قرار داشته است.

 

در ارتفاع ده متری آن کتیبه‌ای به خـط کوفی با آجر صورت گرفته است و بانی آن ابو حرب بختیار ممدوح منوچهری است بنابراین، این مناره در فاصله سال‌های 420 تا 430 هجری قمری ساخته شده است.

 

مسجد تاریخانه در ایام نوروز و دیگر روزهای سال پذیرای بسیاری از مسافران، گردشگران و علاقه‌مندان هنر ناب معماری ایرانی و اسلامی و تاریخ کهن این مرز و بوم است.

 

آرامگاه پیرعلمدار

آرامگاه پیرعلمدار مربوط به سدهٔ پنجم هجری قمری است و در دامغان، خیابان ایستگاه راه آهن واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۵ دی ۱۳۱۰ با شمارهٔ ثبت ۷۹ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

 

این برج در شرق شهر دامغان در محله خوریا نزدیک مسجد جامع و مدرسه حاج فتح علی‌بیگ (حوزه علمیه دامغان) واقع شده‌است.

 

این مقبره در سال ۴۱۷ هجری قمری به صورت برج مدور آجری با گنبد مخروطی پیازی شکل ساخته شد. ارتفاع این بنا ۱۳ متر، و شهرت آن به دلیل کتیبه‌ای زیبا با خط کوفی مشبک است. این ساختمان به سبک بنای چهل دختران ولی نه به ظرافت و زیبایی آن ساخته شده‌است.

 

این بنای تاریخی، آرامگاه ابی جعفر محمد بن ابراهیم، پدر یکی از فرمانروایان حکومت آل زیار در ناحیه‌ی قومس (سمنان و دامغان کنونی) به نام بختیار ملقب به ابوحرب است و با توجه به یکی از کتیبه‌های موجود در این قصر (ساختمان‌های دارای گنبد را در آن زمان قصر می‌نامیدند) بنا، به دستور بختیار بعد از وفات پدرش در سال ۴۱۷ هجری قمری و توسط حاجی حسین مشهور به بنای دامغانی ساخته شده است.

 

در داخل برج و بر روی گچ کتیبه ای به رنگ سرمه ای شنگرف و به خط کوفی نوشته شده است که یکی از آیه های سوره زمر است که در دوره های بعد به بنا افزوده شده است و با توجه به اینکه درکنار در گذشته مسجدی از دوران ایلخانی وجود داشته که تنها قسمتی از یک کتیبه آن باقی مانده و احتمالا کتیبه دوران ایلخانیان بر روی دیوار داخلی برج نوشته است این برج در محله خوریا نزدیک مسجد دامغان و در خیابان شهید مطهری دامغان قرار دارد.

 

گنبد چهل دختردامغان

این برج از ابنیه دوره سلجوقی است. بنای مذکور در سال 446 هجری به دستور ابوشجاع موسوم به اسفاربکی بن اصفهانی از آجر ساخته شده است0 محیط خارجی این برج 23 متر و قطر داخلی آن 5/5 متر و حدود 15 متر ارتفاع دارد و در بالای آن نزدیک به گنبد، کتیبه ای به خط کوفی با تزئینات زیبایی آجر و قطار بندیهای جالب مشاهده می شود که از اول آن « امر ببناء هذالقبه الامیر الجلیل ابوشجاع اسفها 000» و در قسمت آخر آن« ثلثمائه»خوانده شده است.

 

مقبره چهل دختران یک‏ آرامگاه خانوادگی بوده است‏ که با تزیینات آجری اعم از نقوش هندسی و کتیبه ‏ها تزیین یافته است. در این‏ گستره، نقش تعیین ‏کننده‏ عامل مصالح ساختمانی در شکل بخشیدن به شیوه‏ های‏ گوناگون معماری و آفرینش‏ فرمها و تزیینات مختلف‏ پدیده‏ای است که بدون‏ شناخت آن امکان تحلیل‏ درست در زمینه تحول فن و هنر معماری میسر نخواهد بود.

 

 زیباترین طرحها و تناسب های موزون در صفحه‏های آجری گنبد چهل‏ دختران دیده می‏شود. گنبد چهل دختران همانند نگینی‏ بر خطه سرزمین دامغان‏ است که می‏بایستی در اجرای تزیینات آن و حفاظت‏ و بازسازی دوباره‏اش از معماران قدیم و جدید ایرانی‏ یاری جست.

 

 به رغم اهمیت موضوع‏ حفاظت از بناهای تاریخی و فرهنگی که در زمرهء پیشینهء ارزشمند زندگی فرهنگی‏ مردم بالاخص بومیان منطقه‏ است، به علت عدم کمبود منابع مالی در جهت تدوین و اجرای طرحهای ارزشمند حفاظت آثار باستانی، بی‏توجهی به این ابنیه‏ وجود داشته و جایگاهشان‏ در توسعه فضای شهری و گسترش شیوه‏های مدرن و ارتباطشان با محیط شهری‏ و مناظر طبیعی مشخص‏ نشده است.حفاظت فعال و ترمیم و بازسازی و مشخص‏ کردن نقش این بناهای‏ تاریخی در عرصه فرهنگی، بزرگترین راز جاودانه ماندن‏ این‏گونه ثروتهای ملی است.

 

کف مقبره حدود ۷۵سانتی متر از صحن مجاور بلندتر است و با یک پله که در مدخل آن قرار دارد با محوطه اطراف امامزاده ارتباط پیدا می کند فاصله این برج ۲۷۵سانتی متر است این مجموعه تاریخی درمرکز شهردامغان، خیابان امام خمینی و خیابان شهید فلاحی واقع شده است.

 

چشمه علی دامغان

مهمترین تفریحگاه شهردامغان چشمه علی است. ویژگی‌های خاص اقلیمی و محیط سرسبز و باصفای چشمه‌علی باعث شده است تا از زمان‌های قدیم این منطقه و چشمه‌ی آن مورد توجه مردم وحاکمان قرارگیرد.

 

چشمه علی دارای دو دریاچه است که یکی در شمال و دیگری در جنوب عمارت فتحعلی شاه قرار دارد. قسمت اعظم آب چشمه از دریاچه شمالی خارج می‌شود.

 

بنای چشمه‌علی از دو قسمت تشکیل شده است؛ یکی عمارت قراول‌خانه که بنایی خشتی و معماری صفوی دارد و در زمان آغا محمد خان قاجار مورد استفاده قرار می‌گرفته و قسمت دوم، بنایی است که درون آب ساخته شده و پایه‌ای سنگی دارد. خود بنا آجری است. ساختمان مجموعه چشمه علی که توسط فتحعلی شاه قاجار ساخته شده است، درسمت شمالی و داخل دریاچه قرار دارد.

 

 به فاصله قریب پانصد متر از تپه های آبده، ساختمانی است دو طبقه و دارای ایوان محصور در آب است. طبقه فوقانی و تحتانی از دو طرف باز است و هر کس در آن بنشیند دو طرف دریاچه را می‌ببیند.

 

بنای سر در مجموعه‌ی چشمه‌علی به آغا محمد خان نسبت داده می‌شود اما با توجه به شکل و نوع معماری آن احتمالا به دوره‌های پیش از قاجار (صفویه) برسد. در اسناد مربوط به ثبت مجموعه‌ی چشمه‌علی که مربوط به سال ۱۳۴۸ است، ساخت بنای اصلی سر در را به دوره‌ی صفویه نسبت داده‌اند.

 

آب این چشمه از مجموعه چشمه‌هایی که کف استخر غربی و پای چنار قدیمی وجود دارد، تامین می‌شود. قدمت و ویژگی‌های طبیعی این منطقه باعث شده است که همواره مورد احترام مردم باشد. روایت‌های مذهبی متعددی نیز درباره‌ی این چشمه در میان مردم رواج دارد. از جمله اینکه این چشمه را حاصل کوبیدن سم اسب حضرت علی (دلدل) به زمین می‌دانند و از‌ این‌ رو نام این چشمه را چشمه‌علی نامیده‌اند.

 

این عقاید مذهبی باعث شده که مردم به ریشه‌های درخت چنار کهنسالی که در کنار چشمه‌ی اصلی قرار گرفته دخیل ببندند و آرزو کنند. از طرفی، نویسنده‌ی کتاب "تاریخ و جغرافیای سمنان" نام اصلی این چشمه را "الی بلاغ "(پنجاه چشمه‌) که واژه‌ای است ترکی می‌داند که به تعدد چشمه‌های کوچک و بزرگ در کنار هم در این مجموعه دلالت می‌کند.

 

چشمه‌علی دامغان که در فهرست آثار ملی قرار دارد و به عنوان منطقه‌ی نمونه ی گردشگری انتخاب شده است.

 

چشمه علی در بین کوه‎ها و تپه خاکی‎های شمالی آبده و در دره با صفایی در حوزه دهستان رودبار چهارده کلاته، واقع در 35 کیلومتری شهر دامغان در دوره قاجار (فتحعلیشاه) با ساخت عمارت‌هایی زیبا در باغ به عنوان تفرجگاه تابستانی مورد استفاده قرار می‎گرفت.

 

در تاریخ آمده است چون فتحعلی شاه قاجار در دامغان دیده به جهان گشود پس از رسیدن به سلطنت، به دلیل علاقه زیادی که به محل تولد خود داشت دستور ساخت این عمارت را داد.

 

این باغ شامل مجموعه‎هایی چون: مسجد و حمام (جبهه غربی دریاچه و نزدیک به عمارت فتحعلیشاهی)، باغ، استخر، کوشک فتحعلی‌شاهی و ... می‎باشد.

 

مسجد جامع دامغان

مسجد جامع دامغان در شمال شرقی شهر دامغان و روبروی مدرسه حاج فتحعلی بیگ که به آن مدرسه پامنار نیز می‌گویند، قرار دارد.

 

 این مسجد دارای 35 متر طول، 18 متر عرض و دو ردیف ستون است که روی ستون‌ها سقف‌های مدور آجری کار شده و در فاصله بین آجرها با گچ بندکشی شده است. در ضلع جنوبی صحن مسجد سه ایوان وجود دارد که ایوان وسط مرتفع‌تر و عریض‌تر از ایوان‌های طرفین است و محراب نیز در همین ایوان واقع شده است. در ضلع غربی و شرقی نیز شبستان‌های مسجد قرار دارند.

 

تاریخ بنای این مسجد به درستی معلوم نیست. به طور کلی تاریخ بنای این مسجد به قبل از دوره سلجوقیان یا اوایل تشکیل این سلسله نسبت داده می‌شود.

 

بر اساس نوشته محمدحسن‌ خان صنیع‌الدوله در کتاب مطلع‌الشمس، مسجد جامع دامغان را مرحوم میرزا محمدخان؛ سپهسالار اعظم در دوره قاجار بر روی ویرانه‌های قدیم مسجد بنا کرده است. به عبارت دیگر ایشان مسجد را تجدید بنا نمود. تنها یادگار مسجد از دوران قدیم، منار آن می‌باشد.

 

منار مسجد جامع دامغان در قسمت شمال شرقی مسجد واقع شده است و تاریخ بنای آن سال 500 هجری قمری می‌باشد. بر اساس نوشته صنیع‌الدوله، منار مذکور دارای 105 پله و ارتفاع آن بیش از 32 متر است. قاعده منار به شکل مربع و هر ضلع آن بیش از 5 متر می‌باشد ولی اکنون به سبب این که قاعده منار زیر خاک پنهان است، شکل آن مشخص نیست. ارتفاع منار در حال حاضر 26/75 متر و محیط پایین آن 14/05 متر و محیط بالای آن 6/85 متر می‌باشد. روی منار با آجرهای نازک کوچک تزئین شده و در وسط منار قدری متمایل به پایین کتیبه‌ای از آجر وجود دارد که آیه‌ نور بر روی آن نوشته شده است. بر روی منار کتیبه دیگری نیز از کاشی وجود داشته که اکنون موجود نیست.

 

این اثر در تاریخ ۱۵ دی ۱۳۱۰ به شماره ۸۱ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

 

تپه حصاردامغان

تپه حصار واقع در حاشیه جنوبی شهر دامغان برای نخستین بار توسط اریخ اشمیت از دانشگاه پنسیلوانیا در سال 1312 مورد کاوش قرار گرفت.

 

بر اثر این کاوش ها روشن شد که این محوطه باستانی دارای سه دوره اصلی فرهنگی از اواخر نوسنگی تا پایان عصر مفرغ است. از زمان کاوش های اشمیت در تپه حصار این محوطه به عنوان یکی از محوطه های مبنا برای شناسایی فرهنگ های همزمان در فلات مرکزی ایران مورد استناد باستان شناسان است.

 

در سال 1355 هیاتی از باستان شناسان دانشگاه پنسیلوانیا، تورین ایتالیا و مرکز باستان شناسی ایران به سرپرستی رابرت دایسون و موریتزیو توزی کاوش هایی در تپه حصار انجام دادند0 هدف از این کاوش ها بازنگری مواد به دست آمده و دوره بندی فرهنگی توسط اشمیت بود. بر اثر این کاوشها روشن شد که تپه حصار در هزاره های چهارم و سوم قبل از میلاد یکی از مراکز مهم تولیدی برای ساخت انواع اقلام صادراتی نظیر اشیای سنگی و فلزی در فلات ایران بوده است.

 

درسال 1373 تپه حصار برای سومین بار مورد کاوش قرار گرفت . در آن سال قرار بود خط دوم راه آهن تهران- مشهد که در زمان پهلوی اول در دل تپه حصار ایجاد شده بود ساخته شود این کاوش ها به سرپرستی احسان یغمایی ، نتایجی قابل توجه در برداشت از جمله کشف شماری گل نبشته به خط میخی بابلی قدیم که هنوز خوانده نشده است 0 این گل نبشته ها که قدمت آنها به حدود 2200- 2000 ق م بر می گردد، شاهد بسیار خوبی بر وجود مبادلات فرهنگی بین تمدن های بین النهرین و فلات ایران است که جزئیات آن هنوز بر ما روشن نیست.

 

 بر اساس یافته های به دست آمده و سن سنجی های مطلق به روش کربن 14 تاریخ قدیمی ترین لایه های تپه حصار به اواسط هزاره پنجم قبل از میلاد باز می گردد.استقرار در تپه حصار ظاهرا" تا حدود1700 قبل از میلاد به طور پیوسته ادامه داشته است و پس از آن هیچگاه مورد سکونت قرار نگرفت. با وجود این در دوره ساسانی ساختمانی بزرگ دارای گچبری های زیبا در فاصله یحدود 200 متری تپه حصار ساخته شد. در گمانه­زنی­های سال 1385، به­منظور تعیین محدوده­ واقعی این محوطه، با کشف گورستانی از عصر آهن (1500 تا 550 پیش ­از میلاد) در غرب تپه حصار مشخص شد که این محوطه، بر خلاف آنچه تصور می­شد، پس از عصر مفرغ نیز مورد سکونتِ اقوامی بوده است.

 

برج مهماندوست دامغان

بنای برج مهماندوست ۱۲ترک است و هرترک آن دارای طاق نما و بنای برج روی پایه  ای دایره شکل قرار گرفته است در بالای برج سه ردیف مقرنس کاری بسیار زیبا و استادانه دیده می شود تزئینات برج در قسمت بالای این مقرنس ها و بر زمینه  استوانه ای قرتر گرفته است.

 

تبدیل معماری ۱۲ضلعی به استوانه، شیوه کار معماری برج مهماندوست را جز نمونه های استثنایی برج های آرامگاهی قرار داده است کتیبه ای به خظ کوفی بر گرداگرد این قسمت استوانه ای وجود دارد که تاریخ بنای آن را بع سال ۴۹۰هجری قمری بیان می کند.

 

این کتیبه از نظر اجزا و شیوه نگارشی بر کشیدگی هرچه بیشتر ساقه ها تکیه دارد به طور عمده در دو سوی انتهای ساقه ها شاهد دو پیچیدگی هستیم که بر روی هم قرار گرفته اند شروع حروف در پایین با برشهای خاص از شکل هندسی خارج شده است که به آنها جنبه تزئینی بخشیده است.

 

اهالی آبادی های مجاور این بنا را بقعه امام زاده قاسم از اولاد موسی بن جعفر علیه السلام می دانند برج مهماندوست دامغان دارای گنبدی بوده که فروریخته و ارتفاع آن بدون گنبد ۱۴.۵متر است این برج در ۱۸کیلیومتری شرق دامغان و در نزدیکی جنوب روستای مهماندوست و در بین راه دامغان-شاهرود قرار دارد.

 

امامزادگان جعفر و محمد دامغان

در مرکز شهر دامغان، مجموعهٔ امامزاده جعفر (علیه السلام) شامل بقعهٔ امامزاده جعفر (علیه السلام)، بقعهٔ‌ امامزاده محمد (علیه السلام)، آرامگاه شاهرخ و بناى چهل دختران وجود دارد که قدمت آن‌ها به حدود ۱۲۵۰ سال قبل و به دوره سلجوقى مى‌رسد. امامزاده جعفر (علیه السلام) از اولاد حضرت امام سجاد (علیه السلام) است.

 

 گنبد امامزاده از میزان متعارف بلندتر است و در سال‌هاى اخیر با آجر معمولى به سبک پله‌اى بازسازى شده است. بقعه حرمى مربع شکل دارد که قبر در وسط آن قرار گرفته و یک صندوق چوبى کنده‌کارى شده روى قبر وجود دارد.

 

در کتیبهٔ دور بالاى صندوق، آیاتى از سورهٔ فتح و آیه‌الکرسى از قرآن مجید و لافتى الا على لا سیف الا ذوالفقار و نام چهارده معصوم، ‌ کنده‌کارى شده است.

 

 قبر که صندوق آن را احاطه کرده، مرتفع است. روى قبر، سنگى سیاه به طور عمودى نصب شده است. ضریحى زیبا به طول ۵/۳ متر، و به عرض ۲ متر و به ارتفاع ۲/۲۰ متر که از چوب و به صورت مشبک ساخته شده توسط میراث فرهنگى استان روى قبر نصب شده است.

 

صحن امامزاده جعفر (علیه السلام) مستطیل است و به فاصلهٔ‌ ۲۰ مترى از درِ خیابان اصلى در ورودى بقعه‌اى قرار دارد که به امامزاده محمد (علیه السلام) معروف است. امامزاده را از اولاد حضرت امام موسى الکاظم (علیه السلام) مى‌دانند. بقعه داراى حرم هشت ضلعى است و در وسط حرم روى قبر گچى صندوقى از چوب وجود دارد.

 

در پایهٔ ایوان مقابل سنگ وقفنامه، سنگ دیگرى نیز نصب شده است. روى این سنگ، صلوات بر پیغمبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم)و ائمهٔ دوازده‌گانه نوشته شده و تاریخ آن با حکوت میرزا علاءالدوله پسر بایسنقر ابن امیر تیمور گورکانى معاصر است.