درخت عامل کاهش فرسایش خاک/محل کندن چاله کاشت نهال در سایه انداز تاج درختان باشد

رحمان سهرابی، کارشناس مرکز تحقیقات کشاورز ی استان لرستان، در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاری شبستان در درخت کاری را راهی برای برای صیانت از جنگل ها و منابع طبیعی دانست و افزود: ارزش و اهمیت صیانت از هر درخت قابل توصیف نیست.

وی با اشاره به پدیده زوال درختان بلوط در سال های اخیر، افزود: اهمیت و ارزش درختان بلوط جنگل های زاگرس از نظر اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی برکسی پوشیده نیست.

سهرابی، افزود: درختان بلوط جزء پیاله داران هستند و با توجه به سنگینی میوه جزء درختان مهم از نظر کنترل و تنظیم اکو سیستم و شرایط تنوع زیستی هستند.

وی با اشاره به اینکه جنگل های بلوط محل تامین غذای بسیاری از جانواران علف خوار، حشرات و جوندگان و سایر موجوداتی که در جنگل ها حضور دارند  هستند، افزود: به دلیل درشت بودن میوه ها بسیاری از موجودات وحوش و حتی حشرات درشت و ریز به این درخت وابستگی دارند.

 سهرابی، ادامه داد: علاوه براین قضیه نقش درختان بلوط در جنگل های زاگرس به دلیل فراز و نشیب دار بودن این سرزمین از نظر توپوگرافی و بارندگی های رگباری در این منطقه نقش کنترل و جلوگیری از فرسایش خاک را دارند.

 بیش از 40 درصد آب های شیرین و جاری کشور از منطقه زاگرس سرچشمه می گیرد

 کارشناس مرکز تحقیقات کشاورزی استان لرستان، با اشاره به اینکه درختان بلوط زاگرس در جذب آب و نفوذ دادن آب تاثیر مثبتی داشته ودارند، خاطرنشان کرد: بیش از 40 درصد آب های شیر ین و جاری که وارد به جلگه های  و دشت های حاصل خیز کشور می شود از منطقه زاگرس سرچشمه می گیرد.

 وی ابراز کرد: رودهای مهمی چون  زاینده رود، دز، سیمره، سفید رود از منطقه زاگرس سرچشمه می گیرد و مداومت و جاری بودن و ساری بودن آب در این مسیر ها در بسیاری از مواقع مدیون جنگل های بلوط است.

 سهرابی، تاکید کرد: اهمیت جنگل های زاگرس به طوری است که نقش آنها را می توان در متون ادبیات، اشعار مختلف شعارها و قصه ها و متل های محلی ببینیم.

 وی با اشاره به اینکه در گذشته دور برخی از مردم منطقه زاگرس نشین از نام درختان جنگلی بویژه بلوط برای نام گذاری فرزندان خود استفاده می کردند، افزود: این توجه مردم بومی به گونه درختی بلوط و درختان جنگلی نشان از مهم بودن جنگل ها در زندگی بوده است.

 سهرابی، اذعان داشت: بلوط علاوه بر بحث های مهم و ارزشمند دارویی و فراورده ها نقش مهمی در بحث اجتماعی و متون دارد.

وی با بیان اینکه متاسفانه در سال های اخیر زادآوری درختان بلوط به صفر رسیده است، خاطرنشان کرد: طرح کاشت نهال و بذر بلوط در روزهای پایانی سال در صورت توجه به بالندگی و رشد کامل این نهال ها می تواند اقدامی مناسب در جهت صیانت از جنگل های زاگرس باشد. 

سهرابی، بیان کرد: امروز در پی رخداد های طبیعی و عامل انسانی می توان گفت زاد و ولد جنگل های بلوط در بسیاری از عرصه ها به صفر رسیده است.

وی با بیان اینکه عوامل مختلفی حضور، آینده تجدید حیات و زاد و ولد این درخت ها را تهدید می کنند، افزود: می توان این عوامل در دو دسته عوامل طبیعی و عوامل انسانی دسته بندی کرد.

سهرابی، تاکید کرد: عوامل طبیعی مقدار مشخصی هستند که برخی ازسالها دارای اثر گذاری بیشتری هستند مانند بحث خشکسالی ها، گرما و چون مقطعی است تاثیر چندانی نداشده است.

وی با بیان اینکه بحث عوامل انسانی برگرفته از نیاز مردم و نا آگاهی است، افزود: باید تدبیری برای کاهش نیاز مردم به درختان جنگلی اندیشیده شود.

این کارشناس، تاکید کرد: امروزبرخی مردم به شیوه های  مختلفی چون معیشتی و چرای دام، جمع آوری فراوان میوه ها به طوری که سهمی برای طبیعت گذاشته نمی شود، عاملی بر نابودی جنگل ها شده اند.

وی ادامه داد: نا آگاهی مردم موجب لطمه زدن، از نظر ارزش و اهمیت آگاهی ندارند و نیاز است که برطرف شود.

سهرابی، با تاکید برضرورت اطلاع رسانی ویژه به عموم مردم، به نقش رسانه ها در این زمینه پرداخت و افزود: آگاهی بخشی به عموم مردم بستری برای فرهنگ سازی و صیانت از جنگل های زاگرس است.

 وی با بیان اینکه این درختان اهمیت فراوان دارند، بیان کرد: درختان جنگلی ارزش های متعدد دارند و باید از قطع و نابودی آنها جلو گیری شود.

آگاهی لازم برای کاشت صحیح بذر و نهال بلوط

کارشناس مرکز تحقیقات کشاورزی استان لرستان، فصل زمستان را فرصت کاشت بذربلوط در زمین خواند و گفت:  می توان با حضور در دامان طبیعیت از بذر های روی زمین که یخ زده، آفت زده و شکسته نباشند برای کاشت استفاده کرد.

 وی با اشاره به اینکه درصورت نبود بذر می توان از منابع طبیعی و استان بذر سالم را تهیه کرد به مراحل کاشت بذر بلوط اشاره و ابراز کرد: چاله ای به عمق 10 تا 12 سانت را حفر نمایید.

سهرابی، تاکید کرد: توصیه می شود محل کندن چاله در سایه انداز تاج درخت باشد، بیشتر منطقه شمالی تاج ها که در روزهای گرم تابستان سایه انداز دارد، یا در پناه صخره ها و سنگ و یا بوته ها بذر بلوط کاشته شود.

وی با تاکید بر ضرورت کاشت بلوط در شیب های شمالی، ادامه داد:  توصیه می شود در شیب های جنوبی، ارتفاعات پایین و محل های تنک جنگل بذر کاری نشود چرا که موفقیت چندانی ندارد و ادامه کار دیده نمی شود و موجب دلسردی می شود.

این کارشناس با بیان اینکه نهال بلوط در چند سال اول نیاز به سایه دارد، خاطرنشان کرد: مقداری خاک نرم در چاله می ریزیم و دو عدد بلوط رابه صورت افقی روی خاک نرم می گذاریم و مقداری خاک نرم را روی بلوط بریزید و سعی می کنیم که چاله ای را به صورت آبگیر ایجاد می کنیم و دوباره روی بذر ها خاک می ریزیم.

وی افزود: در مرحله بعدی توصیه می شود در تابستان و اوالخر بهار به آنها سر بزنیم  و علف های هرز را وجین کنیم و روی نهال تازه رشد کرده قرار دهیم به عنوان سایه بان و در طول تابستان دو مورد حداقل آبی به آنها برسانیم و سال بعد چاله ها را تامین می کنیم و تابستان دوم هم مقداری آب به آنها رسانده شود.

سهرابی، خاطرنشان کرد: کمک عموم مردم و سازمان های مردم نهاد در کاشت درختان جنگلی موفق ترین کار با کمترین هزینه برای احیای طبیعت است.