خبرگزاری شبستان – سرویس قرآن و معارف: "ما هرساله نشست‌های نماز را برگزار می‌کردیم که در آنها نظرسنجی و بازخوردگیری از برنامه صورت می‌گرفت. در این نشست‌ها ضعف‌ها را بررسی کردیم و به مدلی برتر با عنوان طرح گلستان‌های نماز رسیدیم که یک آموزش هنری و فرآیندی است. در بخش کارکنان برای همة آموزش‌های عمومی و ارزشی، نیازسنجی آموزشی داریم؛ مثل طرحی که یکی دو سال پیش انجام دادیم و کلیه نیازهای آموزشی کارکنان و مدیران را برسی کردیم. بر اساس این نیازها درسنامه‌ها شامل طرح درس، قالب و روش ارائه و مواردی از این قبیل تعیین می‌گردد. همة همکاران ما در کمیته امداد تحت پوشش آموزش‌های نمازی قرار گرفته‌اند و آموزش‌های ما الان فقط شامل جدیدالورودها و افرادی می‌شود که از دورة قبل به دلایلی جامانده‌اند. در بخش مددجویان بر اساس نظام جامع آموزشی ـ تربیتی که داریم و محور فعالیت‌های ما است، کار را جلو می‌بریم و از دو طریق نیاز سنجی می‌کنیم: اول بر اساس فرم‌هایی که همة مددجویان تکمیل کرده‌اند و نیازهای آنها در آن مشخص شده است. دوم از طریق بازخوردی که از مراکز مشاوره‌مان داریم، فراوانی مشکلات مراجعه‌کنندگان با مشاورها را ملاک قرار داده، دوره‌های آموزشی را بر آن اساس تعریف کردیم."
مرکز تخصصی نماز سلسله جلساتی گفتار پژوهی با حضور اساتید و کارشناسان با هدف دستیابی به راهکارهای کاربردی ترویج نماز برگزار می کند. در یکی دیگر از این جلسات مهمان جناب دکتر سید قوام‌الدین مهدوی دبیر اقامه نماز کمیته امداد امام خمینی (ره) بودیم،آنچه در ادامه می آید گزیده ای از گفتگوی ما با این مسئول است.
رهبردهای مرتبط با فرهنگ ترویج نماز در کیمته امداد در چه پروسه ای قرار می گیرد؟
ما در کمیته امداد راهبردهای اساسی را از سخنان و پیام‌های رهبری می‌گیریم؛ مخصوصاً پیام‌های ایشان در اجلاس سیزدهم و بیست و ششم که به موضوع ارزیابی و اندازه‌گیری فعالیت‌ها و برنامه‌ریزی برای بهبود روندها تأکید داشته‌اند. در چشم‌اندازمان با الهام از آیه «الَّذينَ إِن مَكَّنّاهُم فِي الأَرضِ أَقامُوا الصَّلاةَ»، نهادی الگو در امر توسعه و ترویج و نهادینه‌سازی فرهنگ اقامه نماز در میان جامعه هدفمان خواهیم بود. بر اساس این چشم‌انداز، راهبردهایی را تدوین کرده‌ایم که اولین آن درک واقعی رهنمودهای رهبری و تلاش برای اجرای دقیق آنها است. 112 برنامه و فعالیت و اقدام در حوزه‌های مدیریتی، فرهنگی، آموزشی و پشتیبانی بر اساس راهبردهایمان تدوین کرده‌ایم که حدود سی برنامه طی توافق‌نامه با ستاد در حال اجرا است.
آیا شاخص هایی در این رابطه تعریف شده اند؟
ما در کمیته، نظام جامع کیفیت و تعالی سازمانی را اجرا کرده‌ایم و 22 شاخص خاص نماز را برای سازمان خودمان برشمرده‌ایم. به نظر من هر دستگاه باید بتواند مدل معنوی خود را براساس نماز طراحی کند.
گزارش‌های روزآمدی دارید؟
گزارش‌های ما دقیق و چندوجهی است؛ یعنی هم هزینه‌ها و هم پیشرفت برنامه‌ها و سایر شاخص‌ها را داریم؛ چون ابتدا نوع گزارش‌دهی و مستندسازی استاندارد را آموزش داده و فرم‌های استانداردی را تهیه کرده‌ایم.
درباره جامعه مخاطبان خود بگویید. با توجه به این که کمیته امداد خانواده بزرگی اس، دوست داریم بیشتر در این ارتباط بشنویم؟
جامعه مخاطبان ما بسیار گسترده هستند. حدود14000 نفر کارکنان که با خانواده‌هایشان حدوداً 45000 نفر هستند. مددجویان ما که حدود 4.500.000 نفر را شامل می‌شوند که از این میان، 356.000 دانش‌آموز و 97.000 نفر دانشجو و 3396 نفر طلبه مدارس علمیه هستند. 100 خوابگاه دانش‌آموزی، 22 اردوگاه فرهنگی، 107 کانون پیروان ولایت و شبکه‌ای از 660 نفر امام جماعت و در آخر، حدود 1200 نفر فعالان نماز ما، اعم از رؤسای استانی، دبیران، اعضای شوراهای استانی و رابطان شهرستانی و خادمان در سراسر کشور هستند.
از دیدگاه جنابعالی مهم ترین آسیب سازمانی در رابطه با نماز در کمیته امداد چیست؟
براساس نظرسنجی‌ها، بیشترین آسیب در زائل شدن وقت فضیلت نماز، حجم بالای کار کارمندان است؛ مخصوصاً که نوع مراجعان اداره‌های ما مددجویانی هستند که مشکلاتی دارند و انتظار دارند در سریع‌ترین زمان کارشان انجام شود. البته برای این موضوع راهکارهایی دیده شده است. اینکه برای اقامه نماز در سازمان‌ها ساختار تشکیلاتی جداگانه با بودجه مشخص به وجود بیاید، خیلی مفید و تسهیل‌کننده است. البته در کمیته امداد مشکل خاصی نداریم؛ چراکه رئیس شورای اقامه نماز، خود ریاست کمیته را بر عهده دارد و افراد مؤثر در شورا حضور دارند. ریاست محترم کمیته، جناب مهندس فتاح، فرموده‌اند که نماز در اولویت است و خودشان مقید به حضور همه‌روزه در نماز جماعت هستند. ایشان تأکید دارند تمام معاونان و مدیران در نماز حاضر باشند که این مسئله بسیار تأثیرگذار بوده است.
برای رصد و نیازسنجی برنامه هایی دارید؟
ما هرساله نشست‌های نماز را برگزار می‌کردیم که در آنها نظرسنجی و بازخوردگیری از برنامه صورت می‌گرفت. در این نشست‌ها ضعف‌ها را بررسی کردیم و به مدلی برتر با عنوان طرح گلستان‌های نماز رسیدیم که یک آموزش هنری و فرآیندی است.
در بخش کارکنان برای همة آموزش‌های عمومی و ارزشی، نیازسنجی آموزشی داریم؛ مثل طرحی که یکی دو سال پیش انجام دادیم و کلیه نیازهای آموزشی کارکنان و مدیران را برسی کردیم. بر اساس این نیازها درسنامه‌ها شامل طرح درس، قالب و روش ارائه و مواردی از این قبیل تعیین می‌گردد. همة همکاران ما در کمیته امداد تحت پوشش آموزش‌های نمازی قرار گرفته‌اند و آموزش‌های ما الان فقط شامل جدیدالورودها و افرادی می‌شود که از دورة قبل به دلایلی جامانده‌اند.
در بخش مددجویان بر اساس نظام جامع آموزشی ـ تربیتی که داریم و محور فعالیت‌های ما است، کار را جلو می‌بریم و از دو طریق نیاز سنجی می‌کنیم: اول بر اساس فرم‌هایی که همة مددجویان تکمیل کرده‌اند و نیازهای آنها در آن مشخص شده است. دوم از طریق بازخوردی که از مراکز مشاوره‌مان داریم، فراوانی مشکلات مراجعه‌کنندگان با مشاورها را ملاک قرار داده، دوره‌های آموزشی را بر آن اساس تعریف کردیم.
در نظام جامع آموزشی ـ تربیتی رصدهایتان چگونه تعریف می شود؟
در نظام جامع آموزشی ـ تربیتی رصدهای ما سالانه انجام می‌شود و مدل‌های آموزشیِ پیشنهادی، استخراج می‌شود. مثلاً الان مخاطب ما که به اینترنت دسترسی دارد، به سامانه مراجعه می‌کند و مشخص می‌شود که در رابطه با نماز نیاز به آموزش دارد. سامانه به او چندین پیشنهاد آموزشی در قالب‌های مختلف مثل لوح فشرده، کارگاه، نشست، مشاوره حضوری، حضور در اردوی آموزشی و بازدید از گلستان نماز را پیشنهاد می‌کند. مخاطب هرکدام را که خواست، مشخص می‌سازد. انتخاب او از طریق سامانه به کارشناس مربوطه ارجاع داده می‌شود و مراحل انجام درخواست او پیگیری می‌شود.
در بخش سخت‌افزاری برنامه ما متمرکز است بر بهینه‌سازی؛ یعنی به لحاظ کمی به تعداد مورد نیاز رسیده‌ایم. قرار است در همه 22 اردوگاهمان در کشور، مسجد ساخته شود تا اهالی مناطق مسکونی اطراف هم بتوانند استفاده کنند. البته در حال حاضر در همة این اردوگاه‌ها، نمازخانه‌های مجهزی داریم.
برای زنان و دختران برنامه خاصی دارید؟
برای فرزندان دختر کارمندان و مددجویان، نشست‌های تخصصی نماز داریم. جلسات پرسش و پاسخ نماز، برگزاری جشن تکلیف و نیز کلاس‌های آموزشی حضوری، از دیگر برنامه‌های ما است. البته برای زنان سرپرست خانواده هم دوره‌های ویژه شیوه‌های دعوت به نماز برگزار می‌کنیم.
یک پیشنهاد برای توسعه فرهنگ نماز ارائه کنید؟
پاسخ شما را در سه کلمه می‌گویم: فرهنگ‌سازی، الگوسازی، رفتارسازی.
حرف آخر؟
در حال طراحی نرم‌افزاری جامع در موضوع مستندسازی نماز یا همان نظام جامع اطلاعات مدیریت نماز جهت گزارش‌دهی به‌روز و دقیق هستیم. این، یک نظام پیوسته مستندسازی تحت وب است. این مژده را به سایر دستگاه‌ها می‌دهیم که به محض اینکه این برنامه آماده شد، به عنوان یک یادگاری از ما در اختیارشان قرار خواهد گرفت.
البته نمی‌توانیم ادعا کنیم که همة کارها را کامل انجام داده‌ایم؛ چون محیط پیرامون ما دائماً در حال تغییر است؛ لذا باید تفکر راهبردی داشته باشیم و دائماً به‌روز شویم.
نظر شما