راه های بزرگداشت یاد و نام امام(عج)/چگونه برای ظهور آماده شویم؟!

به گزارش خبرنگار مهدویت خبرگزاری شبستان، كسى كه منتظر و چشم به راه ظهور و قيام جهانى نجات دهنده بزرگ و موعود امت ها است، بايسته است از نظر عملى، فكرى و اعتقادى نيز انتظار و آمادگى خود را نشان دهد. تنها با لقلقه زبان و ادعاى چشم به راه بودن، نمى توان خود را منتظر واقعى دانست!! البته مرحله نخست «انتظار سازنده»، باور به وجود منجى و اعتقاد به ظهور او و برپاداشت انقلاب جهانى به دست او است. سپس نوبت به اصلاح و همسوسازى رفتارها، گفتارها و پندارها با اين اعتقاد و باور است. وقتى انسان حقيقتاً منتظر كسى باشد، تمام رفتارها و سكناتش نشان از منتظر بودن او دارد.

به عنوان مثال اگر منتظر ميهمان باشد، حتما خانه را تميز و مرتب مى كند، وسايل پذيرايى را آماده مى كند و با لباس مرتّب و چهره اى شاداب، در انتظار مى ماند. چنين كسى مى تواند ادعا كند كه منتظر ميهمان است. اما كسى كه نه خانه را مرتّب كرده و نه وسايل پذيرايى را آماده نموده است و نه لباس مرتّب و تميزى پوشيده و نه اصلاً به فكر ميهمان بوده است؛ اگر ادعا كند كه در انتظار ميهمان است. همه او را ريشخند كرده، بر گزافه گويى او خواهند خنديد!!

لاف عشق و گله از يار زهى لاف دروغ ... عشق بازان چنين مستحق هجرانند

بعضى از بايسته ها و وظايف منتظران امام مهدى(عج) را چنين مى توان شمارش كرد:

يك. وظايف فردى و اخلاقى

1-1 سنخيت با امام

منتظران واقعى، وضعيت فكرى، روحى و عملى خود را به گونه اى سامان مى بخشند كه سنخيت كاملى با امام زمان(عج) داشته باشد. به طور كلى هر انسانى داراى سه مرتبه وجودى (افكار، صفات و اعمال) است و هيچ انسانى از اين قاعده مستثنا نيست. اگر كسى بخواهد به انسان ديگرى نزديك شود، چاره اى ندارد جز اينكه بكوشد نوع اعتقاد، باورها، صفات و رفتار خود را به ايشان نزديك سازد تا از اين طريق شيعه و پيرو واقعى او باشند.

امام باقر (علیه السلام)  در تفسير آيه «يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اصْبِرُوا وَ صابِرُوا وَ رابِطُوا»[1] فرمودند: «اصبروا»، يعنى صبر كنيد بر اداى واجبات و «صابروا»، يعنى شكيبا باشيد بر اذيّت دشمنان و «رابطوا»، يعنى رابطه ناگسستنى با امام خود، مهدى منتظر(عج) داشته باشيد»[2].

2-1پرهيزكارى و تزكيه نفس

يكى از وظايف و بايسته هاى مهم منتظران، آراستن درون با فضايل انسانى و چنگ زدن به مكارم اخلاقى است؛ يعنى، همان طور كه قرآن مى فرمايد: «اگر مى خواهيد محبوب خدا باشيد، تقواپيشگى كنيد»؛ اين قانون در مورد حضرت مهدى(عج) نيز هست.

بسى گفتند از عيسى و مهدى/مجرّد شو، تو هم عيساى عهدى

ز مهدى گر چه روزى چند پيشى/بكش دجّال خود، مهدىّ خويشى

چو تو در معرفت، چون طفل مهدى/چه دانى، قدر علم و فضل مهدى؟!

به نور علم مى كن ديده روشن/كه تا بتوانيش هر لحظه ديدن[3]

از امام صادق (علیه السلام)  نقل شده است: «براى صاحب الامر، غيبتى طولانى است؛ در اين دوران هر كس بايد تقوا پيشه سازد و به دين خود چنگ زند»[4].

3-1 ياد يار

منتظر حقيقى، كسى است كه از ياد و نام محبوب خود غافل نمى شود و پيوسته در فكر و انديشه او است. شخص مؤمن، در هيچ حالى از حالات و هيچ وقتى از اوقات و هيچ مكانى از مكان ها، از ياد امامش و انتظار قدوم مبارك او، خالى و فارغ نيست.

روايت شده است: وقتى امام موسى بن جعفر (علیه السلام)  از امام غايب(عج) و نعمت باطنى خدا ياد كرد، فردى پرسيد: آيا از امامان كسى غايب مى شود؟ فرمودند: «نعم يغيبُ عن اَبصارِ النّاس شخصُهُ و لا يَغيبُ عن قُلوبِ المؤمنين ذِكرُهُ و هو الثّانى عَشر منّا»[5]؛ «بلى، شخص او از ديدگاه هاى مردم غايب مى شود ؛ ولى ياد او از دل هاى مؤمنان نهان نمى شود و او دوازدهمين نفر از ما است».

بزرگداشت ياد و نام امام مهدى(عج) مصاديق و شكل هاى مختلفى دارد كه به بعضى از آنها اشاره مى شود:

1-3-1 برپاخاستن به هنگام شنيدن نام ايشان؛ نقل شده است: «روزى در مجلس حضرت صادق (علیه السلام) ، نام مبارك حضرت مهدى(عج) برده شد؛ امام ششم(ع) به منظور تعظيم و احترام نام آن حضرت(عج) از جاى خود برخاست و قيام فرمود»[6]. «امام رضا (علیه السلام)  نيز با شنيدن نام آن حضرت(عج) برخاست و دست خود را به نشانه تواضع بر سر گذاشت»[7].

2-3-1 نكوداشت روزهاى منسوب به آن حضرت(عج)؛ مانند نيمه شعبان و اعياد چهارگانه اسلامى: فطر، قربان، غدير و جمعه.

3-3-1 آغاز كردن هر روز با سلام به پيشگاه امام (علیه السلام) ؛ منتظران امام مهدى(عج) در آغاز هر روز و در تعقيب نماز صبح، سلام به مولاى خود را فراموش نمى كنند و متناسب با فرصت وقت، يكى از زيارت ها و دعاها را مى خوانند و...[8].

4-1 اظهار محبّت و مودّت

يكى از اوصاف منتظران شيعيان خالص امام زمان(عج)، مهرورزى و محبّت سرشار به آن حضرت(عج) است. البته اين محبت و مهرورزى دوطرفه است؛ زيرا امام معصوم نيز شيعيان و ياران خود را دوست دارد و شفيق و دلسوز آنها است: «[الامام] الانيسُ الرفيق و الوالدِ الشفيقُ و الاخُ الشفيق...»[9]؛ «امام همدم و رفيق، پدر مهربان و برادر دلسوز است».

پيامبر اكرم (صلی الله علیه وآله)  وسلم درباره لزوم دوستى حضرت مهدى(عج) مى فرمايند :«مَن اَحَبّ اَن يَلقى اللّه و قَد كَمل ايمانُهُ و حَسُنَ اِسلامُهُ فَليَتَوَلَّ الحُجّة صاحب الزمان المنتظر»[10]؛ «هر كس دوست دارد خدا را ملاقات كند در حالى كه  ايمانش كامل و اسلامش نيكو باشد، پس بايد دوستدار حضرت حجّت، صاحب الزمان(عج) منتظَر باشد».

خود امام مهدى(عج) نيز مردم را به كارهايى سفارش فرموده كه موجب ازدياد محبّت و مودّت مى شود: «هر يك از شما بايد به امورى بپردازد كه او را به محبّت ما نزديك كند و از كارهايى كه ناخوشايند ما است، دورى جويد؛ زيرا ظهور ما به صورت ناگهانى فرا مى رسد»[11]

5-1 حزن و اندوه و ندبه

محزون بودن در فراق امام مهدى(عج)، ندبه و اظهار شوق به لقاى او از اوصاف منتظران عاشق پيشه است.

امام حسن عسكرى(علیه السلام) فرمود:«لا تزالُ شيعتنا فى حُزنٍ حتّى يظهَر وَلَدى الّذى بشّر به النبى (صلی الله علیه وآله)  وسلم»[12]؛ «شيعيان ما در يك اندوه دائم به سر مى برند تا فرزندم - كه پيامبر (صلی الله علیه وآله)  وسلم نويد ظهورش را داده است - ظاهر شود».

6-1 اظهار اشتياق و چشم به راه بودن

شور طلب و علاقه ديدار يار و اظهار شيدايى و اشتياق به محبوب، از ويژگى هاى بارز منتظران است؛ چنان كه در دعاى ندبه آمده است: «ليتَ شِعرى اَينَ استَقرّت بِكَ النّوى بَل اَىُّ ارض تُقِلُّك اَو ثَرى ابرضوى ام غيرها ام ذى طوى...»[13]؛ «اى كاش مى دانستم در چه جايى منزل گرفته اى و چه سرزمين و مكان تو را در بر گرفته است! آيا در كوه رضوى هستى و يا در جاى ديگر و يا در ذى طوى هستى»

امیرالمومنین امام على (علیه السلام)  وقتى از امام مهدى(عج) و صفات آن حضرت(عج) مى گويد؛ ناگاه از  درون سينه آهى مى كشد و شوق ديدار آن بزرگوار(عج) را ابراز مى دارد.

7-1 صبر و بردبارى

در روايات زيادى توصيه به صبر و بردبارى در اين دوران شده و براى منتظران صابر، پاداش ها و ثواب هاى چندى بيان گشته است.

امام صادق (علیه السلام) مى فرمايند: «من دين الائمة الورع و العفّة و الصلاح و انتظارُ الفرج بالصّبر»[14]؛ «از آيين امامان است: تقوا، عفّت، صالح بودن و انتظار فرج با صبر و شكيبايى»

رسول گرامى اسلام (صلی الله علیه وآله)  فرموده است: «خوشا به حال شكيبايان در غيبت و محبّت او، كه آنان را خداى تبارك و تعالى، در كتابش چنين توصيف فرموده است: «هُدىً لِلْمُتَّقِينَ الَّذِينَ يُومِنُونَ بِالْغَيْبِ»[15]. در روايات ديگر نيز «متقين» به شيعيان و «غيب» به حجّت غايب تفسير شده است[16].

همچنين روايت شده است: «كسى كه منتظر امر ما باشد (ظهور مهدى) و بر آنچه در اين راه از آزار و ترس و وحشت مى بيند، صبر كند، فردا (روز رستاخيز)، در جرگه ما خواهد بود»[17].

پی نوشت:

[1]آل عمران 3، آيه 200.

[2]منتخب الاثر، ص 515، ج 8 ؛ الغيبة النعمانى، ص 199 ؛ تفسير برهان، ج 1، ص 234.

[3]ر.ك: كنزالحقايق، شيخ محمود شبسترى.

[4]الغيبة النعمانى، ص 250، باب 14، ح 5.

[5]علامه مجلسى، بحارالانوار، ج 51، ص 150.

[6]نجم الثاقب، ص 523.

[7]بحارالانوار، ج 49، ص 137.

[8]ر.ك: نشريه موعود، مقاله شيعه، انتظار و وظايف منتظران، مهر و آبان 80.

[9]كافى، ج 1، ص 191، ح 1.

[10]بحارالانوار، ج 36، ص 296، ح 125.

[11]همان، ج 53، ص 176.

[12]يوم الخلاص، ج 1، ص 392، ح 445.

[13]اقبال الاعمال، ص 298.

[14]منتخب الاثر، ص 498.

[15]يوم الخلاص، ج 1، ص 356، ح 361.

[16]الزام الناصب، ص 137.

[17] بحارالانوار، ج 52، ص 256.

ادامه دارد ...

برگرفته از کتاب مهدویت پیش از ظهور - حجت الاسلام کارگر