قطع رابطه با سیاست و فرهنگ، اقتصاد مقاومتی را دچار مشکل می کند

به گزارش خبرنگار گروه اندیشه خبرگزاری شبستان، همایش ملی «اقتصاد مقاومتی، پیوند فرهنگ، سیاست و اقتصاد»، صبح امروز چهارشنبه، 4 اسفند ماه در مرکز همایش های بین المللی صدا و سیما آغاز شد.

بنابر این گزارش، دکتر موسی حقانی، دبیر علمی این همایش طی سخنانی با بیان اینکه اقتصاد مقاومتی، صرفا بحثی اقتصادی نیست، گفت: شاید نقطه ضعف اجرای اقتصاد مقاومتی در ایران این باشد که صرفا آن را بحثی اقتصادی بدانیم، پیوند فرهنگ، سیاست و اقتصاد، آن هم از معبر تاریخ هدفی بود که این همایش دنبال می کرد.

وی ادامه داد: قصد آن است که نشان دهیم که اگر فرهنگسازی درباره مقوله اقتصاد مقاومتی صورت نگیرد، در حد شعار و یا افتتاح چند طرح محدود می شود در حالی که چنین مباحثی، تمدنی است.

حقانی تاکید کرد: این بحث تمنای دویست ساله است که ملت ما دارد، از ابتدای مواجه غرب با ما و مواجه شدن ما با مدرنیته، این سوال مطرح بود که باید در برابر این پدیده چه کار و اصلا چه نسبتی باید با آن برقرار کنیم و از آن مهمتر نگاه غربی به ما که مبتنی بر تضعیف و نابودی ظرفیت ها بود، خود به خود مواجهه و عکس العمل را در جامعه ایرانی رقم زد.

معاون پژوهشی موسسه مطالعات تاریخ ایران با بیان اینکه مواجهه غرب با ما برای تضعیف، نفوذ و نابودی ایران بود، تصریح کرد: شاید ایران یکی از استثناها در این سیر و مقوله باشد چراکه غربی ها وقتی با هند مواجه شدند فقط غارت و استعمار آن کشور مدنظرشان بود نه نابودی آن، ولی در مورد ایران به عنوان کشور قوی با سابقه تمدنی، هر بیگانه ای که می خواست در این منطقه بیاید قطعا ایران برایش مزاحمت ایجاد می کرد، لذا آنها تا الحاق بخشی از ایران به هند پیش رفتند و روس ها هم  طرح خود را داشتند.

حقانی ادامه داد: در این رابطه نفوذ اقتصادی یکی از راهکارها بود. بعد از آن بود که تعریف تمدن و نسبت ما با غرب در کشور رواج پیدا  کرد و برخی فکر کردند که می توانند در پیوند با غرب توسعه غربی را در ایران رواج دهند و هم از نظر عملی و هم نظری سعی کردند محدودیت ها را بردارند.

این پژوهشگر گفت: همچنین از جهت عملی قراردادهای متعددی بسته شد و تا جایی که اروپاییان ای رانی ها را  مسخره می کردند و می گفت ایرانیان  فقط هوایی که تنفس می کنند را واگذار نکردند. از طرف دیگر وقتی که شعار از فرق سر تا ناخن پا، مطرح شد نشان داد که ما تماما می خواهیم شبیه شما شویم و این ادامه داشت و دیگران هم حاشیه هایی بر این نگاه زدند  دایر بر این که همه چیز ایرانی منحط است.

این محقق گفت: همچنین، نفوذ سیاسی، نخبگان مرعوب و حاکمیت نفوذ زده نیز ماجرا را تشدید کرد، عبارت معروف ناصرالدین شاه که می گوید شما تصور نکنید  که هیچ دولتی در زمین از بزرگ و کوچک حالت حالیه ما را دارد، آیا ما دولت مستقله نیستیم که اختیار مملکت خودمان را داشته باشیم و بتوانیم مصالح مملکت خودمان را به دست آوریم.این متنی است که ناصرالدین شاه با خفت می گوید، یعنی وقتی که شاه ایران می خواهد برود جنوب باید از انگلیس ها اجازه بگیرد، این بیانگر نفوذ گسترده سیاسی و اقتصادی در ایران است که خود شاه نفوذ زده قاجار را ذله کرده است.

وی ابراز کرد: در مقابل اما حرکت مرجعیت شیعه و مردم ایران برای دفاع در برابر نفوذ سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و تهاجمی که شد مثال زدنی است و از این منظر دنبال نشان دادن عقبه تاریخی مقاومت در برابر نفوذ بیگانگان و تلاش برای تقویت بنیان های اقتصادی و رفع نقات ضعف آن هستیم که این در مرحله نهضت است. در دوره نظام سازی در حوزه اقدام و عمل وارد شدیم و انقلاب با رویکرد امام راحل و مواضع رهبری این مسیر جدید را برای ملت ایران باز کرد.

این استاد دانشگاه در ادامه بیان کرد: کلمات ملت، رفاه عموم، رعیت یا منافی ملت بودن  در برابر قراردادهایی که بسته می شود، ادبیاتی است که از سوی مرجعیت شیعه برای سد نفوذ بیگانه و هم اعتلای کلمه ملت و حرکت ایجابی مطرح شود و البته خود این سابقه گسترده دارد و چهره شاخص این ماجرا مرحوم میرازی شیرازی است و شاگردانش مثل شیخ فصل الله نوری و دیگران با تمام ظرفیت در این زمینه فعالیت کردند.

وی با بیان اینکه حساسیت مرجعیت شیعه نسبت به انواع نفوذ در کشور در برخی موارد کمک جدی به قاجارها می کرد تا بتوانند از فشارهای روس و انگلیس به ایران خارج شوند، تصریح کرد: این حرکت ایجابی از همان دوره آغاز شد به این معنا که تلاش برای تقویت بنیان های اقتصادی ایران در دستور کار مرجعیت شیعه قرار گرفت و بزرگان و رجالی که در ایران فعال بودند در این حوزه فعالیت کردند که از آن میان شرکت اسلامیه یک نمون بارز از اقدامات ایجابی بود، اگر اعلامیه ها و مواضع علما و مراجع را در حمایت از شرکت اسلامیه جمع کنیم کتاب می شود که شده است.

حقانی ادامه داد: منتهی با توجه به حاکمیت نفوذزده و نخبگان مرعوب، نتوانست تداوم یابد؛ در دوره پهلوی هم که نفوذ تبدیل به سلطه شد و اصلا دیگر مباحثی از این دست مطرح نبود.

این استاد دانشگاه در پایان تاکید کرد: این همایش با یک سال تلاش و فعالیت و همکاری دفتر نشر آثار مقام معظم رهبری، موسسه صدرا، دانشگاه امام صادق(ع)، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، خانه بیداری اسلامی اصفهان، سازمان فرهنگی هنری شهرداری، صداوسیما، موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران برگزار شد. خوشبختانه، پنج جلد کتاب که دو جلد مقالات برگزیده رسیده به همایش بود را منتشر کردیم، همچنین، سه جلد کتاب در حوزه های تاریخ  و اقتصاد مربوط به اقتصاد مقاومتی به همراه یک ویژه نامه ارایه شده است.