به گزارش خبرنگار گروه اندیشه خبرگزاری شبستان، دومین همایش قرآن و معرفت‌شناسی صبح روز دوشنبه 25 بهمن ماه با حضور آیت الله رشاد، آیت الله محمدی عراقی، دکتر سلیمی، حجت الاسلام دکتر قائمی نیا و تنی چند از پژوهشگران در دانشکده زبان و ادبیات خارجی دانشگاه علامه طباطبایی برگزار شد.
در این همایش، آیت الله رشاد، رییس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی طی سخنانی اظهار کرد: اگر انقلاب نمی شد چیزی به نام معرفت شناسی، فلسفه ذهن و بسیاری از مباحث در این طیف مطرح نبود. در واقع تحت فضای انقلاب اسلامی بود که این اتفاق افتاد، بنابراین، در چنین مواقعی باید اذعان کنیم که عوامل غیرمعرفتی بر معرفت تاثیرگذار بوده است.
وی در ادامه به ارائه مباحث خود پرداخت و با اشاره به موضوع حجیت ذیل علوم حوزوی خاصه علم اصول، اظهار کرد: بحث حجتیت در ابواب مختلف دانش اصول مطرح می شود و از جمله فصول آن بحث شده مربوط به آن بخشی است که احکام را به دو بخش تکلیفی و وضعیه تقسیم می کند.
رییس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در ادامه گفت: در بخش وضعیه انواع و اقسامی ذکر می شود که یکی از آنها بحث حجیت است که البته مبحثی فراتر دارد، چنانچه فقه هم تحت تاثیر این بحث است.
آیت الله رشاد با بیان اینکه فقه، نظام‌نامه و مرام‌نامه حیات مسلمانان است، افزود: برخی حتی آمدند و گفتند ما باید مسئله حجیت را محور دانش اصول قرار دهیم که آیت الله کمپانی و برخی دیگر از اندیشمندان از جمله موافق این نظر هستند. محقق اصفهانی پیشنهاد داده بود علم اصول که منطق فهم دین است باید بر محوریت حجیت صورت بندی شود. شاگرد ایشان مرحوم آیت الله بروجردی نیز این نظر را به نحوی مطرح می کند، آیت الله سیستانی نیز این موضوع را جدی تر مطرح کرده است و در کتاب خود که توسط یکی از شاگردانش مباحث وی تقریر شده است می گوید می توانیم علم اصول را با دو محور و آنچنان که خود آیت الله سیستانی می گوید دو الگو صورت بندی کنیم که شامل این می شود که اولا علم اصول حول محور حجیت صورت بندی شود و دیگر اینکه حول محور اعتبار در نظر گرفته شود.
رییس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی ابراز کرد: از نظر من صورت بندی حول محور اعتبار پر از اشکال است و من تقریبا 11 اشکال دارم که محضر آیت الله سیستانی نیز به صورت مکتوب فرستادم. بحث حجیت در اصول فراتر از یک بحث محدود است و اهمیت خاصی دارد به اعتبار اینکه این مسئله ذیل بحث احکام مطرح شده است.
وی در ادامه به طرح چند پرسش پرداخت از جمله اینکه کارکرد حجج در حوزه تشریع چیست، چرا بعضی چیزها حجت هستند، اگر نقش حجت مشخص شود یعنی معلوم شود چه نقشی در معرفت دینی احکام دارد چرا این حجج حجت هستند.
آیت الله رشاد تاکید کرد: درباره حجیت دو نظریه کلان وجود دارد، برخی بزرگان ما می گویند اماره حجت است یا گر اماره اقامه شد و ولایتی بر چیزی کرد آیا اماره سبب جعل حکم شده است؟
وی در پایان خاطرنشان کرد: نظریه دوم آن است که «طریقیت اماره» کاشف واقع است ولی کشف ناقص دارد. مجموعه ادله، طرق، امارات به هر تعبیری حیث معرفت شناختی دارند یعنی یا کاشف تام هستند یا کاشف ناقص اند و واقع را می نمایانند. به نظر ما اصول عملیه عقلیه نیز حیث کاشفیت دارند. همه طرق، حجج و ادله چه در فهم دین کاربرد دارد حیث معرفتی دارند، حتی اصول عملیه که مشهور است شارع آنها را جعل کرده است.
نظر شما