دکتر اسماعیل امینی، استاد دانشگاه، شاعر و منتقد ادبی عصر دیروز در نشست نقد و بررسی دو کتاب طنز با عناوین مثنوی دانشجویی و دانشگاه‌نامه که در سرای اهل قلم برگزار شد، گفت: کسانی که مخاطب طنز و انتقادها هستند، چیزی را باب کردند و می گویند انتقاد کاری ندارد، راه حل بدهید. به عنوان مثال اگر من رییس دانشگاه ام و کسی از من انتقاد می کند، می گویم راه حل بدهید. اگر راه حل بلد نیستم چرا باید مسئولیت ریاست دانشگاهی را بپذیرم.
دکتر امینی با بیان اینکه کار طنزپرداز راه حل دادن نیست، عنوان کرد: به طنزپردازان می گویند طنز سازنده بنویسید و راه حل بدهید. راه حل در حوزه کاری طنزپرداز نیست. کسی که طنز می نویسد لزوما کار تحلیل نمی کند. طنزپرداز که به عنوان مثال مسئول راه آهن یا وزیر علوم نیست که بخواهد راه حل بدهد.
وی تصریح کرد: به عنوان مثال اگر همه دانشجویان درجه یک و همه اساتید خوب و باسواد و با انصاف باشند و فقط یک نفر اشکال داشته باشد، طنزپرداز در مورد آن یک نفر حرف می زند. اگر همه کلاس ها تمیز باشد و فقط در یک کلاس سوسک یا موشی باشد، وظیفه طنزپرداز است که در مورد آن کلاس حرف بزند. یک زمانی خیابان انقلاب مرکز پژوهش و علم و دانش بود اما الان مرکز دلالان شده و مقاله و پایان نامه می فروشند. کار طنزپرداز ارایه راه حل نیست بلکه کارش انتقاد است. طنزپرداز حتی وقتی همه چیز صورت کمالی دارد، انتقاد می کند چون آرمانگراست و مطلوب را می‌بیند.
این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه پشتوانه فرهنگی در طنز برایم مهم است، بیان کرد: آقای دکتر عباس احمدی در کتاب مثنوی دانشجویی از زبان و بیانی استفاده کرده است که پشتوانه فرهنگی دارد. برخی طنزپردازها شوخی و اصطلاحات‌شان شبیه هم است، حتی غلط های نگارشی و املایی شان شبیه هم است. این نشان می دهد که آنها مطالعه نکرده اند و کتابی نخوانده اند. طنز بسیار متکی به فرهنگ و ادبیات است بدون فرهنگ، پیشینه فرهنگی و ادبیات چیزی از طنز نمی ماند. در فضاهای مجازی چون رسمیت کتاب و مجله را ندارد، مطالب بامزه ای گذاشته می شود اما این مطالب طنز نیستند چون پشتوانه فرهنگی ندارند.
دکتر امینی خاطرنشان کرد: در تمام کتاب هایی که در مورد طنز و مبانی طنز نوشته شده ،تاکید شده است کسی که کار طنز می کند باید متکی بر نظام ارزشی مطلوب خودش باشد. اگر طنزپرداز نظام ارزشی نداشته باشد، تبدیل به کسی می شود که می خواهد عده ای را بخنداند و یا بگریاند.
این شاعر و منتقد ادبی خاطرنشان کرد: مشکلاتی در زمینه قافیه و استفاده از حروف اضافی در برخی از قسمت های کتاب دانشنامه به چشم می خورد. به لحاظ وقتی با مطالب طنز روبرو می شویم، می توانیم دو گونه طنزپرداز را ببینیم. یک دسته نگاه معطوف به ارزش های انقلاب و حکومت را دارند و گویی خود صاحب اندیشه نیستند. دسته دیگر که خیلی دلبسته ارزش های دینی و انقلابی نیستند یک نظام بسته ارزشی دارند و مدام رصد می کنند شبکه های خارجی چه چیزی می گویند. به نظر آنها همه چیز در ایران بد است. این دو دسته نگاه مستقلی ندارند و در حقیقت فرقی با هم ندارند.
دکتر امینی با اشاره به کتاب های مثنوی دانشجویی و دانشگاه نامه عنوان کرد: دکتر عباس احمدی در این کتاب ها نشان داد که نگاه متکی به نظام ارزشی خود را دارد. این برای من دلنشین است. دوست دارم اگر صد طنزپرداز داشته باشیم، صد نگاه نیز داشته باشیم. به راحتی می توان استقلال اندیشه را در کتاب دانشگاه‌نامه و مثنوی دانشجویی دید.
این استاد دانشگاه اظهار داشت: کسانی که مثنوی کار می کنند شعرشان بیت به بیت نکته ندارد و به ارتباطات ساختاری توجه نمی کنند. لابلای مثنوی دانشجویی و دانشگاه‌نامه دیدم که آقای احمدی برخی جاها موضوعی را که گفته است، رها نکرده بلکه پیگیری کرده است. در اصطلاح طنز به این، طنز ساختاری می گویند که در طنزهای امروزی کم است.
نظر شما