به گزارش خبرنگار تئاتر شبستان، آیین اختتامیه ی سی و پنجمین جشنواره ی بین المللی جشنواره ی تئاتر فجر، شب گذشته با معرفی برگزیدگان در تالار وحدت برگزار شد. در این مراسم که با سی دقیقه تاخیر و با یادی از شهدای آتش نشان حادثه ی پلاسکو آغاز شد، میکروفونی برای برگزیدگان در نظر گرفته نشده بود و احسان کرمی که اجرای مراسم را بر عهده داشت در این باره گفت: بیش از صد و هشتاد دقیقه برنامه داریم که برای همین امکانی برای صحبت برگزیدگان وجود ندارد و من از طرف همه جوایز را به خانواده ها و اساتید برگزیده ها تقدیم می کنم.
دبیر سی و پنجمین دوره ی جشنواره ی تئاتر فجر، نخستین سخنران آیین اختتامیه بود که در سخنانی کوتاه تاکید کرد: تلاش یک ساله ی همکاران من در دبیرخانه ی جشنواره، شرایطی فراهم آورد تا آثار با کیفیت و قابل قبولی به بخش‌های مختلف این دوره راه پیدا کنند. حضور این آثار که از گونه های مختلف تئاتر هستند، نشان از وجود فضای بسیار خوبی است که برای گفتگو، نقد و اظهار نظر فراهم آمد تا سی و پنجمین دوره ی تئاتر فجر با شکوه برگزار شود.
سعید اسدی، توجه به مسایل اجتماعی را از ویژگی‌های قابل توجه این دوره از جشنواره دانست و گفت: جشنواره ی سی و پنجم بر اساس یک برجسته‌سازی موضوعی و رویکرد مفهومی به دو مقوله توجه داشت؛ که یکی حمایت از پویش ملی «من صدای آب هستم» و دیگری مسئولیت‌پذیری هنر در جامعه بود که در هم آثار هنری این بخش ها و هم در رویکرد جشنواره قابل مشاهده بود.
وی با بیان اینکه مفتخرم دو سال فرصت خدمت به تئاتر ایران را با دبیری جشنواره ی سی و پنجم داشته ام، به سخنان خود پایان داد. از نکات قابل توجه مراسم اختتامیه نسبت به سال گذشته، یکی این است که دبیر دوره ی بعد معرفی نشد و شواهد امر نشان از این دارد که اسدی دبیری دوره ی بعد را نپذیرفته است.
بزرگداشتی برای شاعر صحنه ی تئاتر
شاید مهم ترین و بعدها خاطره انگیزترین بخش مراسم اختتامیه ی جشنواره ی امسال برگزاری آیین بزرگداشت دکتر علی رفیعی بود. کارگردان و معلم برجسته ی تئاتر ایران که نزدیک به نیم قرن در این زمینه فعالیت کرده است. مراسمی که با حضور جمعی از شاگردان، همراهان و دوستداران علی رفیعی برگزار شد و اشک شوق این هنرمند را درآورد.
در این آیین، ابتدا رضا کیانیان، محمود کلاری و حسین پاکدل برای صحبت از رفیعی روی صحنه آمدند و پس از آن پرفورمنسی با حضور بازیگرانی همچون ستاره اسکندری، رویا تیموریان، افشین هاشمی، سهیلا رضوی و نسرین درخشان زاده و همراهی حمید پورآذری و محمد چرم شیر اجرا شد.
محمود کلاری درباره ی علی رفیعی گفت: رفیعی، بدون اغراق هنرمندترین کسی است که به معنای واقعی هنرمند، می شناسم. خوشبختم که افتخار حضور در مراسم بزرگداشت او را دارم اگرچه معتقدم برای بزرگداشت رفیعی بسیار دیر شده است. من تخصصی در تئاتر ندارم و حضور من در این مراسم به واسطه ی دوستی دیرینه با اوست.
کلاری ادامه داد: ملاقات من با رفیعی به ۲۵ سال قبل باز می گردد، زمانی که قرار بود او نخستین فیلمش را بسازد. فیلمی که به دلایل مسائل تهیه کنندگی و اینکه پروانه ی کارگردانی برای رفیعی صادر نشد، هیچ وقت به مرحله ی ساخت نرسید. جالب است که من همیشه فکر می کردم کسی که از سینما به تئاتر بیاید، باید ارزیابی دوباره شود، نه اینکه از کارگردان تئاتر مدرک بخواهند. در حالی که می‌دانم، سینمایی‌ها خیلی راحت به تئاتر می‌آیند و با آغوش گرم از آنها استقبال می‌شود.
این فیلمبردار برجسته ی سینمای ایران با بیان اینکه که جای تاسف است علی رفیعی فقط دو فیلم را ساخته، گفت: درک و شناخت زیبایی‌شناسانه ی رفیعی در تئاتر و سینما، منحصر به فرد است و من همیشه عاشق کارهای او بوده‌ام. او در زیبایی شناسی تئاتر ما نقشی ماندگار دارد و هر نمایش او؛ زمینه آموزش برای دانشجویان و علاقه مندان سینما و تئاتر است.
رفیعی حکیم هنر ایران است
حسین پاکدل، دیگر سخنران بزرگداشت علی رفیعی بود که در باره ی او گفت: تئاتر ما می توانست علی رفیعی را نداشته باشد، ادبیات ما می توانست حافظ را نداشته باشد، اما ادبیات ایران بدون حافظ و تئاتر ایران بدون علی رفیعی، مطلقا زیبا نبود. رفیعی کارگردان، دکتر و استاد هست اما فقط این ها نیست نیست، چرا که او عصاره ی تاریخ، ادبیات، هنر و زیبایی شناسی ایران است.
پاکدل ادامه داد: در زمان گذشته کسانی را که در همه ی زمینه ها دانش داشتند، حکیم خطاب می کردند. علی رفیعی به عقیده ی من حکیم هنر ایران است. او شاعر صحنه ب تئاتر است و با همه ی اجزای نمایش خود شعر می گوید. در آثار رفیعی حتی چوپ، صندلی و پارچه جزئی از شاعرانگی او هستند. وی مجسمه ساز، جامعه شناس و هنرمند کاملی است که در صحنه چنان بازی باشکوهی از بازیگران می گیرد که حیرت می آفریند.
مدرسه تئاتر رفیعی کجاست؟
رضا کیانیان، با بیان اینکه زندگی تئاتری ام را به سه نفر مدیون هستم، گفت: برادرم داود، بنیان های فکری من را در هنر شکل داد و پیش از همه مرهون او هستم. معلم بعدی من، حمید سمندریان است که تئاتر را از او آموختم و حتما حالا در بهشت تئاتر درس می دهد. سومین نفر بی شک علی رفیعی است که در زیبایی شناسی، بازیگری و تفکر بر صحنه ی تئاتر وسعت نظر دارد و من هنر زیبایی شناختی را از او یاد گرفتم.
کیانیان یادآور شد: در همه ی جهان به بزرگان تئاتر احترام می گذارند و تئاتر خصوصی و مدارس تئاتر در اختیار آنها گذاشته می شود تا نسل های بعدی را پرورش دهند. یک نگاهی به وضعیت مدرسه ی سمندریان بیاندازید و از خود بپرسید که مدرسه ی تئاتر علی رفیعی کجاست؟
انتقال شعف به تماشاگران وظیفه ی تئاتر است
علی رفیعی که با استقبال باشکوه همه ی حاضران روی صحنه آمد، خطاب به وزیر ارشاد که در تالار وحدت حاضر بود، گفت: مهمترین وظیفه ی تئاتر و مهمترین رسالت کارگردان، انتقال شعف بازیگری به بازیگر و انتقال شعف تماشا کردن به تماشاگران است و اگر این اتفاق نیفتد، تئاتر کمترین ارزشی برای هیچ کس ندارد. جناب وزیر مطمئن باشید که این شور و شعف در زیرزمین‌ها و انباری‌های تئاتر شهر به دست نمی‌آید.
رفیعی ادامه داد: چهل سال از جمهوری اسلامی می‌گذرد اما کمترین قدمی برای تئاتر برداشته نشده است. وقتی جوانان از سر استیصال، نیاز و عشق خانه های کلنگی اجاره می‌کنند و با خون دل پول خود را برای تئاتر صرف می کنند، باز هم آن شعف حاصل نمی‌شود. هنرمند در ایران از احترامی که شایسته ی اوست، برخوردار نیست و تماشاگر هم سر در گم است که باید تئاتر را در پستوهای کوچک ببیند و یا بر صحنه ی تالار وحدتی که برای اجرا باید کرایه بدهید و آن را اجاره کنید.
وی تاکید کرد: آقایان تئاتر بسازید و به هنرمندان تئاتر از بازیگر، طراح صحنه و لباس، نویسنده و کارگردان تا تماشاگران تئاتر احترام بگذارید. چرا که تئاتر بازتاب دهنده ی آرمان‌ها و رویاهای مردم هر جامعه و مرکز ثقل انتقادها و گفتنی‌های جوامع به دولت هاست.
این استاد تئاتر ایران از همراهی بازیگران و شاگردان خود در این مراسم تقدیر کرد و گفت: کسانی که اینجا کنار من هستند و کسانی که جای شان روی این صحنه خالی است، الهام بخش من در تئاتر بوده اند. محمد چرم شیر انرژی بخش و تمام شاعرانگی من روی صحنه ی تئاتر بوده و از او و محمود کلاری که برایش خوابی دیده ام که هنوز خبر ندارد، بسیار ممنونم که اینجا هستند.
یادی از شهدای هنرمند و هشت سال دفاع مقدس
از جمله دیگر برنامه های قابل توجه آیین اختتامیه ی تئاتر فجر، تجلیل از خانواده ی شهید مسعود تواضع از شهدای هنرمند تئاتر خراسان جنوبی بود. مراسمی که با حضور مهدی شفیعی مدیرکل هنرهای نمایشی، علیرضا عاقل‌زاده، حجت‌الاسلام محمد مهدی بهداروند، پروانه سلحشوری و فاطمه ذوالقدر نماینده‌گان مجلس شورای اسلامی انجام شد.
یکی دیگر از بخش‌های ویژه ی آیین اختتامیه ی فجر سی و پنجم، گرامیداشت یاد هنرمندان تئاتری تازه در گذشته بود که با پخش کلیپی از مصطفی اسلامیه، داوود رشیدی، محمدرضا رستمی، سعید کشن‌فلاح، رضا کمال علوی، جعفر والی، دنیا فنی‌زاده، رکن‌الدین خسروی، کاظم افرندنیا و رضا جوان همراه بود.
نظر شما