کرسی های آزاد اندیشی مطلوبترین راه مقابله با جنگ نرم در محیط دانشگاهها

جلیل دارا، مدیر کل اداره امور فرهنگی وزارت علوم و تحقیقات و فناوری با حضور در غرفه خبرگزاری شبستان در نوزدهمین نمایشگاه بین المللی قرآن کریم در پاسخ به این  سوال که وزارت علوم و اداره کل فرهنگی این وزارتخانه تا چه اندازه برنامه های قرآنی را در اولویت قرار داده است، گفت: ما چون معتقدیم نقش قرآن به ویژه در بحث فرهنگ جامعه اسلامی و به ویژه با نگاهی که در دانشگاه ها ما به نام دانشگاه اسلامی،  داریم نقش بنیادی و اساسی است، معتقدیم که در همه فعالیت های فرهنگی مان باید قرآن چه در طراحی برنامه و چه در اجرا برنامه ها سر لوحه قرار گیرد.

علاوه برآنکه بخشی از برنامه ها باید به عنوان برنامه های خاص قرآنی در دانشگاه ها در جهت تعمیق معارف و مفاهیم قرآنی اجرا شود، باید برنامه های دیگر فرهنگی که به نوعی صرفا قرآنی نیست با رنگ و بوی و محتوای قرآنی مطرح شود.

 هر چقدر بتوانیم قرآن و مفاهیم آنرا در فعالیت های فرهنگی طبقه بندی کنیم به نوعی گامی موثری را در جهت وقوع آسیب ها و مشکلاتی که ممکن است اتفاق بیفتند و بعدها رفع آن آسیب ها مقداری برای ما انرژی زا خواهد بود، برداشته ایم.

لذا با توجه به موارد فوق ما در وزارت علوم حداقل در سال گذشته نسبت به دوره های گذشته چه به لحاظ بودجه ، امکانات، انرژی، وقت و نیروی انسانی توجه ویژه به مفاهیم قرآنی داشته ایم. امیدوارم در سال تحصیلی 91-90  فضای بهتری برای بسط و گسترش فعالیت های قرآنی در دانشگاه ها فراهم باشد.

مقام معظم رهبری همواره بر بحث ورود قرآن به زندگی افراد تاکید فراوان  دارند با توجه به نقش موثر دانشجویان در کشور تا چه اندازه در وزارت علوم دراین زمینه تلاش شده است؟

یک از مشکلاتی که ما در حوزه قرآنی کشور داریم این است که باید یک انسجام و هماهنگی بین دستگاههای که متولی هستند ایجاد شود و از جهت دیگر بودجه های که به امور قرآنی در کشور اختصاص داده می شود بودجه های قابل توجهی نیست و ما نیازمند به صرف بودجه های کلان تری در حوزه هستیم.

مسئولین کشوری و به ویژه کسانی که در راس موسسات و سازمان های قرآنی هستند دغدغه لازم را دارند و با این تحولی که با منشور توسعه قرآنی ایجاد شده است و حرکتی که سازمانها تحت لوای این منشور دنبال می کنند برآورد این است که ما بتوانیم یک انسجام بخشی در عرصه فعالیت های قرآنی را در کشور داشته باشیم.

ما در سطح دانشگاه ها احساس می کنیم باید توجه ویژه ای به لحاظ اختصاص بودجه ها قرانی صورت گیرد، جمعیت 4 میلیون دانشجو جمعیت قابل توجهی است که اگر به لحاظ قرآنی بر روی این جامعه مخاطب کار شود، به نوعی جامعه می تواند متاثر از فضای ایجاد شده در مسیر مطلوب تری به لحاظ فعالیت های قرار گیرد.

برخی معتقدند دور شدن جامعه ما و به ویژه قشر دانشجویی ما از فعالیت های قرآنی و دینی باعث شکل گیری برخی ناهنجاری ها در فضای دانشگاهها شده، آیا اینگونه نیست؟

یکی از مشکلاتی که ما در بحث فعالیت های دینی و اختصاصا قرآنی داریم که باید تلاش جدی در رفع آنها صورت گیرد این است که ما باید با زبان جامعه مخاطب این مفاهیم را ارائه دهیم. ما باید بررسی کنیم که تا چه انداز قرآن را با زبان دانشگاهی در جامعه دانشگاهی ارائه داده ایم.

طبیعی است بخشی عمده ای از ناهنجاری های که ممکن است در جامعه وجودداشته باشد  با ارائه صحیح مفاهیم قرآنی و شناخت صحیح مطالب قرآنی رفع می شود.

 هرچقدر ما تلاش کنیم فضای کشور را فضایی قرآنی کنیم، به هر میزان و هر پله ای که جلو برویم به لحاظ درگیر شدن با آسیب ها اجتماعی و گرفتار شدن در این وادی ها و به ویژه اکنون که بحث عرفان های نو ظهور مطرح است موفق تر عمل می کنیم و این آسیب ها را عقب می بریم.

در حال حاضر دنیا به سمت معنویت خواهی پیش می رود، خلائی که در حال حاضر در دنیای مدرن وجود دارد این است که مادی زدگی و غرب زدگی جهان و به ویژه کشورهای توسعه یافته، باعث شده است  جامعه شان به شدت   تک بعدی رشد کند و نیازمند معنویت باشند یعنی معنویت خواهی و معنویت گرایی درآنها زیاد است.

طبیعی است همین رویکرد در فضاهایی دیگر هم وجود دارد، اگر چنین تقاضای در خصوص معنویت خواهی و گرایش به عرفان وجود داشته باشد، اگر به جای  عرفان صحیح ،معنا و مفاهیم ناصحیح این خلا معنویت خواهی را پر کند،  قاعدتا عرفان ها و مفاهیم و معارفی بوجود می آید  که برای جامعه مضر هستند.

هر چقدر فعالیت و تلاش در این زمینه صورت گیرد. هم به نوعی ما به صورت ایجابی یک فضای معنوی را ایجاد کرده ایم و باعث رشد و بالندگی فضای فرهنگی و اجتماعی و علمی در دانشگاه ها می شویم و هم به لحاظ سلبی یکسری آسیب هایی که ممکن است ما به آنها دچار شویم، آنها را رفع و دفع می کند.

وزارت علوم یکی دوسالی است که اهتمامش به بحث های قرآنی بیشتر شده است، جمع ها و تشکل های قرآنی را به نوعی ما بیشتر از گذشته تحت پوشش قرار داده ایم و فکر می کنم اگر همین رویکرد ادامه داشته باشد و به لحاظ بودجه بتوانیم ساماندهی بیشتری داشته اشیم قطعا تحول جدی تری در فضای دانشگاهی به لحاظ قرآنی اتفاق می افتد.

مانوس شدن دانشجویان با قرآن یکی از راهکارهای مقابله با جنگ نرم دشمن است و وزارت علوم در این زمینه چه برنامه هایی دارد؟

جنگ نرم دشمن را ما با همان دغدغه مقام معظم رهبری در بحث کرسی آزاد اندیشی سعی کردیم پوشش دهیم یک از مباحثی که ایشان مطرح کردند مقابله با جنگ نرم در فضای قرآنی بود که اگر بخواهیم آن را  در بحث قرآنی مطرح کنیم احیانا شبهات و مفاهیم ناصحیحی را که در مباحث قرآنی است به فضای دانشگاهی القاء می کنیم به همی دلیل ما در این زمینه راهکاری را که مقام معظم رهبری برای مقابله با جنگ نرم مطرح کردند را داریم و آن کرسی های آزاد اندیشی است.

هر چقدر ما بتوانیم کرسی های آزاد اندیشی را که بهترین و یکی از مطلوب ترین فضاها برای ارائه مفاهیم صحیح برای نقد گذاشتن یکسری مفاهیم ناصحیح و برای رفع یکسری شبهات است داشته باشیم، ما می توانیم با جنگ نرم مقابله کنیم.

 جنگ نرم چیزی نیست مگر اینکه دشمن با همین لباسی که ما داریم به لحاظ اندیشه و فکر وارد می‌شود و می‌خواهد اصول را تضعیف کند و با یک رنگ و لعابی که ما خودمان هم به نوعی داریم و با همان عقیده‌ای که داریم وارد می‌شود و آنها را تضعیف می‌کند.

اگر بتوانیم کرسی‌های آزاداندیشی را تقویت کنیم توانسته ایم فضا و بستری برای ارایه صحیح مفاهیم و یک قضاوت منطقی و عاقلانه‌ای در جهت دفاع از یک‌سری مفاهیم و دفع یک‌سری از مفاهیم داشته باشیم.

در حال حاضر ما کرسی‌های آزاداندیشی زیادی را برگزار کرده‌ایم، حداقل همه دانشگاه‌های ما به نوعی درگیر کرسی‌های آزاداندیشی با مفاهیم قرآنی بوده‌اند.

تاکنون چند کرسی آزاداندیشی در دانشگاه‌های کشور برگزار شده است؟

در حاضر بیش از 800  تا 1000کرسی آزاداندیشی رسمی برگزار شده است که بازخورد آنها با بازخورد مثبتی بوده است.

 آیا این کرسی‌های آزاداندیشی آسیب‌شناسی شده‌اند؟

چون یک سال بیشتر از راه‌اندازی این کرسی‌ها نمی‌گذارد و ما به نوعی این یک سال را زمان آزمایشی قرار داده‌ایم، در حال حاضر در حال دسته‌بندی هستیم که موانع و نواقص را رفع کنیم و نقاط قوت را به نوعی با تعمیم به فضاهایی دیگر دانشگاهی آن فضاها را قوی‌تر کنیم.

پایان پیام/