خبرگزاری شبستان: مسجد جامع خضری یکی از مساجد قدیمی و آثار باستانی منطقه خضری در استان خراسان جنوبی است که دهم دی سال 81 به شماره 6653 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
این مسجد در فاصله یک کیلومتری شهر خضری واقع شده است قرار دارد و از جمله آثار تاریخی این شهر است. می‌توان گفت این مسجد تنها میراث فرهنگی به جا مانده از زمان گذشته است و چندین بار بدون تغییر سبک تاریخی بازسازی شده است.
مسجد جامع خضری چندین بار در اثر زلزله تخریب شده است. پس از آخرین زلزله 2/7 ریشتری سال 1347، فردی به نام حسن پرورش در سال 51 با همکاری مردم منطقه این مسجد را مرمت و بازسازی کرد. بر اساس شواهد تاریخی، ساخت مسجد جامع خضری به دوره صفوی مربوط می شود.
آب انبار این مسجد نیز به شماره 5940 در آثار ملی به ثبت رسیده است. این آب‌انبار 30 پله دارد و مصالح به کار رفته در آن آجر و ملات است. عمق مخزن شش متر و قطرش بالغ بر هشت متر با پوشش پلکانی و عرق‌چین پوشیده است.
اسماعیل قلی‌پور، استاد دانشگاه پیام نور منطقه قاین با اشاره به جایگاه تاثیر گذار مسجد جامع خضری در این منطقه به خبرنگار شبستان گفت: مسجد جامع خضری تنها میراث به جا مانده از دوره صفویه است که برای بازسازی و مرمت نیازمند همت مسئولان و میراث فرهنگی منطقه است.
وی با اشاره به اینکه این منطقه روی گسل‌های زلزله‌خیز واقع شده است، بیان کرد: بسیاری از آثار باستانی این منطقه بر اثر زلزله از بین رفته است. به مرمت بسیاری از آثار باستانی بر جای مانده نیز توجه نشده است. این مسجد تنها اثری است که پس از تخریب و مرمت، شکل تاریخی خود را حفظ کرده است.
استاد دانشگاه پیام نور خضری به تشریح ویژگی های بنای مسجد پرداخت و افزود: مسجد جامع خضری دارای دو شبستان شمالی و جنوبی است. شبستان شمالی آن ستون‌دار و پوشش آن طاق و چشم است و سه ردیف ستون گنبدهای عرق‌چین پوشیده است. شبستان جنوبی نیز دارای سه دالان طولانی است که هر یک از آنها به وسیله دیواری از دالان‌های دیگر جدا می‌شود. محراب مسجد نیز در شبستان جنوبی قرار دارد.
قلی‌پور اظهار کرد: نمای اصلی مسجد آجری است که با بندکشی فتیله‌ای به سبک دوره صفویه ساخته شده است و بعد از زلزله سال 47، مرحوم حسن پرورش در سال 1351 با همکاری مردم علی رغم مخالفت های رژیم پهلوی و مشکلاتی که شهرک سهامی زراعی ایجاد می‌کرد، آن را مرمت و بازسازی کرد.
استاد دانشگاه پیام نور قاین با اشاره به مشکل رطوبت و تخریب حاصل از آن تصریح کرد: بنای مسجد پایین‌تر از سطح زمین واقع است به همین علت رطوبت در دیوارها، کف و سقف مسجد مشکلاتی ایجاد کرده است. البته برای جلوگیری از این مشکل، در سال های گذشته سقف مسجد ایزوگام و قیرگونی شد. میراث فرهنگی برای تبدیل ایزوگام به آجرفرش، آن را تخریب و به دلیل تعلل در تعمیر آن، مسجد متحمل خسارت های بسیاری شد و قسمت‌هایی از سقف مسجد ترک برداشت.
قلی‌پور با بیان اینکه برای مرمت و بازسازی مرحله اول مسجد، 500 میلیون ریال هزینه شده است، افزود: متأسفانه فضا و نمای مسجد به مخروبه‌ای شباهت دارد که با مساعدت هیئت امنای مسجد، زمین‌های اطراف مسجد خریداری شده که برای ساخت و مرمت فضای مسجد نیاز به همکاری نهادها و مؤسسات است.
محمدمهدی ولیان، رییس شورای شهر خضری نیز درباره اهمیت مسجد جامع خضری به خبرنگار شبستان گفت: مسجد جامع خضری در پیشانی خراسان جنوبی در دشت بیاض قرار دارد.
وی یادآور شد: مساحت مسجد حدود هزار مترمربع و نمای آن کاه گلی و فضای شبستان مسجد به شکل گنبد است. در این مکان مقدس نماز اقامه نمی شود بلکه تنها مراسم مذهبی و برنامه های خاص در آن برپا می شود. این مسجد کتابخانه نیز ندارد و تنها از چند قفسه کتابخانه برخوردار است.
ولیان بزرگ‌ترین مشکل این مسجد را نفوذ رطوبت در بافت های مسجد بیان کرد و ادامه داد: نیاز است متولیان مساجد و میراث فرهنگی از این بنای تاریخی و به یاد ماندنی محافظت کنند و در کوتاه‌ترین زمان ممکن مرمت و بازسازی را آغاز کنند تا آسیب به دیگر بخش‌های مسجد نرسد.
پایان پیام/
نظر شما