خبرگزاری شبستان: وقتی امام معصوم علیه السلام به دنیا می‌آید و به عبارت دیگر انسان کاملی از مخزن غیب تنزل پیدا میکند، مانند آن است که قرآن کریم از پیشگاه غیب الهی نازل شده است و چون قرآن و عترت، دو ثقل ثقیل و وزنه سنگین نظام آفرینش هستند که از یکدیگر جدایی ندارند، از این‌رو حکم هر یک مانند حکم دیگری است.
بنابراین، اگر نزول قرآن، لیلة‌القدر را مبارک میکند، میلاد عصاره خلقت نیز نیمه شعبان را متبرک میگرداند؛ چنان که همین جداییناپذیری سبب میشود عظمت لیله‌القدر و شب نیمه شعبان با یکدیگر پیوندی ناگسستنی داشته باشند. بر اساس روایات، همانگونه که شب و روز قدر در مقایسه با دیگر لیالی و ایام شهر ا... المبارک، فضیلت یافته است، شب و روز نیمه شعبانالمعظم نیز به برکت بروز و ظهور عصاره آفرینش از خزانه غیب الهی، برجستگی خاصی در میان دیگر لیالی و ایام شهر الرساله و النبوه پیدا کرده است.
درباره شب قدر آمده است: در این شب، دعای کسی رد نمیشود، مگر عاق والدین، قاطع رحم، شراب‌خوار یا فردی که در قلبش دشمنی مؤمن باشد.
از امام صادق (ع) نیز نقل است که «خدا در شب نیمه شعبان، به اندازه موی گوسفندان قبیله بنی‌کلب، بندگانش را میآمرزد: «یغفر ا... لیله النصف من شعبان من خلقه بقدر شعر معزی بنی‌کلب».
وقتی از خامس الحجج، حضرت باقرالعلوم (ع)، درباره فضیلت شب نیمه شعبان سؤال شد، فرمود: «با فضیلتترین شب پس از لیله‌القدر، شب نیمه شعبان است و خدا در این شب، فضل خود را بر بندگانش ارزانی میدارد و با منً و کرم خود آنها را میآمرزد. پس برای قرب به خدای سبحان، در این شب بکوشید؛ زیرا خدا سوگند یاد کرده است هیچ سائلی را تا زمانی که امر ناپسند و گناهی طلب نکند، محروم نگرداند. آنگاه فرمود: این شب، شبی است که خدای سبحان برای ما اهل بیت قرار داده؛ به ازای لیله‌القدر که برای پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله قرار داده است».
بنابراین، شب نیمه شعبان نیز به تعبیری شب قدر است؛ چون اگر یکی از شب‌های سهگانه ماه مبارک رمضان، ظرف نزول قرآن کریم است، نیمه شعبان، ظرف تجلی قرآن ناطق از ماورای طبیعت به نشئه طبیعت و جهان ماده است.
پیامبر اکرم (ص) در شب نیمه شعبان به عایشه فرمود: «آیا نمیدانی این شب چه شبی است؟ این شب، شب نیمه شعبان است که اجلها در آن نوشته میشود و ارزاق در آن تقسیم میگردد. خدای (عزوجل) در این شب، بیش از موهای گوسفندان قبیله بنی‌کلب، بندگان خودش را میآمرزد. در این شب، خداوند فرشتگانی را به آسمان دنیا و از آنجا به زمین نازل میکند و در نازل شدن به زمین، نخست در مکه نازل می‌شوند». تقسیم ارزاق، نوشته شدن مرگ‌ها و نزول فرشتگان به صورت ویژه، از ویژگی‌های شب قدر است. در روایت امام رضا (ع)، در بیان سیره امیرمؤمنان علی(ع) به این معنا اشاره شده است: «... و لیله النصف من شعبان و فیها تقسم الارزاق و الاجال و ما یکون فی السنه».
میزبانان فرشتگان، در شب قدر
امامان علیهم السلام میزبان تنزل و محل تردد فرشتگان در شب قدر و دیگر لیالی و ایام هستند. فرشتگان هنگام نزول، برای مأموریتهای خود، در صحرا فرود نمیآیند، چنان که بر دریا نمینشینند، بلکه قلب مبارک انسان کامل هر عصری، محل نزول آنهاست یا اینکه خود انسان کامل، فرشته را از باطن جهان طبیعت، ظاهر و نازل میکند. بنابراین، همه فرشتگان برای نازل کردن هر امری یا بالا بردن هر عمل، اعتقاد یا اخلاق در هر زمان، از در ولایت امام معصوم همان زمان، وارد و خارج می‌شوند و بین عالم غیب و شهود رابطه برقرار می‌کنند:
"ما من ملک یهبطه الله فی امر ما یهبطه الا بدا بالامام فعرض ذلک علیه و آن مختلف الملائکه من عندالله تبارک و تعالی الی صاحب هذا الامر؛ هیچ فرشتهای را خداوند برای کاری نازل نمیکند، جز آنکه نخست بر امام وارد میشود و ماموریت خویش را بر او عرضه میدارد." به یقین محل آمد و شد فرشتگان، میان خدای تبارک و تعالی و میان صاحب این امر است. ازاین‌رو، ائمه دروازه فیض الهی هستند: (این باب الله الذی منه یؤتی) و در زیارت ال یاسین، خطاب به امام عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف چنین آمده است؟ «السلام علیک یا باب الله».
افزون بر این، فرشتگان تحت فرمان انسان کامل هستند و برای گرفتن دستور و شرح وظایف خود بر او نازل می‌شوند. بدین ترتیب، روشن میشود که فرشتگان، پیوسته در حال رفت و آمد به حضور انسان کامل هستند و او مختلف الملائکه است. همچنین، دروازه فیض الهی است که همیشه پرتردد است.
از ویژگی‌های برجسته شب قدر، نزول فرشتگان در آن شب است: (تَنَزَّلُ الْمَلَائِکَةُ وَالرُّوحُ فِیهَا بِإِذْنِ رَبِّهِم مِّن کُلِّ أَمْرٍ). البته نزول فرشته، به شب قدر اختصاص ندارد، بلکه آنان برای انجام دادن مأموریتهای خود، مدام در حال رفت و امد به زمین هستند. آنچه شب قدر را از این جهت ممتاز میکند، نزول استثنایی و ویژه فرشتگان در آن شب است؛ زیرا براساس قرآن، تمام فرشتگان مربوط به کارهای زمین و اهل زمین در آن شب نازل می‌شوند. روح که همان جبرئیل یا فرشتهای بزرگ‌تر از اوست نیز در آن شب نازل میشود. مأموریت همه این فرشتگان آن است که تمام امور مربوط به یک سال را در آن شب بر انسان کامل که امام معصوم عصر است، عرضه کنند.
امام صادق علیه السلام میفرمایند: «پس از رحلت رسول اکرم صلی الله علیه و آله، جبرئیل علیه السلام همواره به حضور فاطمه زهرا علیه السلام میآمد. به او تسلیت و تعزیت میداد، از حال پدرش میگفت و اخبار آینده را به او ابلاغ میکرد و امیرمؤمنان علی علیه السلام آنها را مینوشت. این، همان چیزی است که مصحف فاطمه علیه السلام نام گرفت».
همین محادثه و سخن گفتن جبرئیل علیه السلام و دیگر فرشتگان با حضرت زهرا، سبب شد آن حضرت محدثه لقب بگیرد. گفتنی است تعبیر «کان جبرئیل یأتیها؛ جبرئیل عجل الله تعالی فرجه الشریف در این هفتادو پنج یا نودو پنج روز، مرتب پیش او میآمد»، به همان معنای تنزل و تردد فرشتگان بر انسان کامل است.
احتجاج با سوره قدر بر ولایت معصومان علیهم السلام
از مصداق‌های برجسته و آشکار نزول وحی و تنزل فرشته بر ائمه اطهار علیهم السلام ، وقایع شب قدر است. ازاین‌رو، به پیروان خود فرمودند: با سوره مبارکه قدر بر امامت ما احتجاج کنید و بدانید که در بحث و استدلال، پیروز میشوید؛ چون پس از رسول اکرم صلی الله علیه و آله ، حجت خدا بر خلق او همین سوره، است. این سوره سرور دین و بزرگ‌ترین دلیل مذهب شما و نهایت داشتن ماست. امام باقر علیه السلام نیز فرمود: «یا معشر الشیعه! خاصموا بسوره (انا انزلناه) تفلجوا، فوالله آنها لحجه الله تبارک و تعالی علی الخلق بعد رسول الله صلی الله علیه و آله و آنها لسیده دینکم وانها لغآیه علمنا...».
آن بزرگواران، روش استدلال را اینگونه آموختهاند که: به منکران امامت ما بگویید آیا با رحلت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله ، شب قدر نیز از بین رفت یا باقی است؟ بی شک، باید بگویند باقی است. پس از آن بگویید: اگر هر سال، شب قدر دارد و فرشتگان در آن نازل می‌شوند و اسرار سالانه (من کل امر) را با خود میآورند، فرشتگان بر چه کسی نازل می‌شوند و چرا این اسرار را میآورند؟ اگر این اسرار را می آورند که برگردانند، چرا می‌آوردند و چرا نازل می‌شوند؟ و اگر این اسرار را به قصد دادن به کسی میآورند، آن فرد کیست؟ ناچار باید بگویند انسان کامل و ولی آن عصر، محل نزول فرشتگان و میزبان آنان است و فرشتگان، اسرار سالانه را میآورند تا به او بدهند.
نزول ملائکه در شب قدر و شرفیابی آنها به حضور امام معصوم علیه السلام، چنان زیاد است که در روایتی از امام باقر علیه السلام آمده است: «ان الملائکة یطوفون بنا فیها؛ همه فرشتگان در شب قدر به دور ما طواف می‌کنند.»، اگر این همه فرشته بر امامان معصوم علیه السلام نازل می‌شوند و این همه علوم را برای آنان می آورند، ناگزیر ایشان «مُخْتَلَفُ الْمَلائِکَة» و «مَهْبَطُ الْوَحْیِ» و «خُزّان العلم» خواهند بود.
نویسنده:حضرت آیتالله جوادی آملی
تنظیم و نگارش: عباس فتحیه
منبع: پایگاه اطلاع رسانی راسخون
نظر شما