به گزارش خبرنگار کتاب شبستان، «دکتر عباس ماهیار» استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه خوارزمی و یکی از مهم‌ترین و پرکارترین خاقانی پژوهان معاصر در هشتم دی ماه سال ۱۳۱۶در شهرعجب شیرداستان آذربایجان شرقی دیده به جهان گشود.
ماهیار پس از گذراندن دوره ی کارشناسی زبان و ادبیات فارسی در دانش سرای عالی تبریز، موفق به کسب مدرک کارشناسی ارشد و دکتری زبان و ادبیات فارسی از دانشگاه تهران شد.
دکتر ماهیار از سال ۱۳۵۶ با سمت مديريت پژوهشگاه واژه‌هاي فارسي فرهنگستان زبان فارسي مشغول به کار شد در زمره چهره‌های فعال و علمی در فرهنگستان زبان و ادب فارسی به شمار می‌آمد.
دکتر ماهیار که تا زمان بازنشستگی در دانشگاه خوارزمی به تدریس مشغول بود؛ در سال ۱۳۷۴به عنوان استاد نمونه ی این دانشگاه برگزیده شد و پس از آن نیز به عضویت شورای این دانشگاه درامد. دکتر ماهیار همچنین سابقه ی مدیریت گروه واژه‌های فارسی ، سرپرستی فرهنگستان زبان فارسی و عضویت در شورای بنیاد فرهنگستان‌ها و کمیته انتصاب و ترفیع فرهنگی را در کارنامه دارد.
از دکتر ماهیار آثار و تالیفات متعددی برجای مانده که بسیاری از ان ها نیز در زمینه ی خاقانی‌شناسی نگارش شده است. شماری از تالیفات منتشر شده ی وی عبارت اند از:
«خاقانی: شاعر بلورین شکسته دل»، «مالک ملک سخن: شرح قصاید خاقانی»، «مرجع‌شناسی ادبی و روش تحقیق»، «عروض فارسی»، «صرف و نحو عربی»، «برگزیده ای از دیوان خاقانی»، «شرح مشکلات خاقانی در 6 مجلد»، «سحر بیان خاقانی» و «نجوم قدیم و بازتاب آن در ادب پارسی».
«برگزیده ای از دیوان خاقانی»
کتاب «برگزیده ای از دیوان خاقانی» که به قلم دکتر ماهیار نگارش شده و انتشارات سمت آن را منتشر کرده؛ اثری است که از منظرهای مختلف به خاقانی؛ این شاعر بزرگ و روزگارش و چندی و چونی زاده قریحه طبعش پرداخته است. این کتاب مشتمل بر سه فصل است که در نخستین فصل آن به بیان کلیات پرداخته شده، دومین فصل به متن قصاید و توضیح آنها اختصاص دارد و سومین فصل نیز به ارائه ی نمونه‌ای از ترجیعات، قصاید کوتاه و غزلیات پرداخته است.
در قسمتی از مقدمه ی این کتاب می خوانیم:
«خیمه هاي سخن ذهن و ضمیر او را آیات قرآنی و احادیث نبوي و تـاریخ صـدر اسـلام و گفتـه هـاي مفسران و اصطلاحات آیین مسیحیت و قصه هاي دینی و اسطوره هاي ملی و باورهاي عامه و اطلاعات بسیار وسیع او از نجوم و احکام نجوم شـکل بخشـیده و برپـا کـرده است.....»
«سحر بیان‌خاقانی»
کتاب حاضر که از سوی نشر «جام گل» منتشر شده ،کتابی است که به گفته ی دکتر ماهیار نویسنده ی آن اثری است که کسانی که می‌خواهند «خاقانی» را بشناسند و بدانند خاقانی کیست و چگونه زندگی کرده است، می‌توانند با مراجعه به کتاب مشکل خود را حل کنند. برخی از عناوین و موضوعاتی که در این کتاب به ان ها پرداخته شده عبارت اند از: درباره ی خاقانی ، موضوعات اشعار خاقانی و ...در انتها نیز چهار قصیده ی بدون شرح از خاقانی فراهم آمده است.
«نجوم قدیم و بازتاب آن در ادب پارسی»
کتاب حاضر که انتشارات اطلاعات ان را منتشر کرده، به معرفی اصطلاحات نجومی و تقویمی و یادکرد نمونه های مختلف از ادب پارسی به ویژه شاعران می پردازد. برخی از عناوین و موضوعات این کتاب عبارت اند از:آسمان و افلاک ، دانش نجوم ، صورت های فلکی، اختر و هفت اختران، احادیث و امثال اشعار عربی ، آیات قرانی ، اصطلاحات نجومی و منجمان و مطالب دیگر و....
«صرف و نحو عربي»
كتاب حاضر دربرگيرنده مفاهيم صرف و نحو عربي است به قلم دکتر ماهیار نگارش شده و انتشارات سمت آن را منتشر کرده است. این کتاب که بر پایه ی تجارب سی و پنج ساله ی تدریس عربی مولف در دبیرستان ها و دانشگاهها نگارش شده تلاش می کند تا مفاهیم صرف و نحو را به شیوه ای روان بیان کند. این کتاب در دو بخش «صرف» و «نحو» تنظیم شده و نویسنده در آن پس از پایان هر بحث تمرین های فراوانی را از آیات قرآنی و احادیث نبوی و کلام امیرالمومنین (ع) و شاعران صاحب نام عرب نقل کرده است و نمونه ای از تمرین گام به گام را ارائه کرده است.
«مالک ملک سخن»
كتاب مالك ملك سخن، شرح و تحليل۸ قصيده از قصايد شاعر بزرگ قرن ششــم هجرى قمرى، خاقانى شــروانى است. اين كتاب که از سوی انتشارات سخن منتشر شده ، در واقع بخشــى از شرح كامل قصايد خاقانى است. دکتر عباس ماهیار در این کتاب، هشت قصیده از سروده‌های خاقانی را با توجه به تنوع موضوع آنها انتخاب کرده و از مطلع تا مقطع هر قصیده، حتی بدون حذف بیتی از آن، اگرچه سهل و آسان نیز می‌‌نموده است، با توضیح مفردات به شرح آنها پرداخته است. قصایدی که در این کتاب به آن ها پرداخته شده عبارت‌اند از: «در توحید و موعظه و معراج نبی اكرم (ص)»؛ «ایوان مدائن»؛ «بار عام كعبه»؛ «قصه زندان و بند»؛ «قصیده معروف به ترساییه»؛ «مدیحه‌ای برای شروان‌شاه»؛ «مرگ رشیدالدین» و «در آرزوی خراسان».
دکتر ماهیار را به حق می توان یکی از بهترین استادان زبان پارسی دانست که آثارش در تمام دانشکده های زبان و ادبیات فارسی تدریس می شده و یکی از بهترین منابع در حوزه خاقانی شناسی بوده است.
یادش گرامی و روحش شاد
نظر شما