زاد و ولد درختان بلوط زاگرس به صفر رسید

خبرگزاری شبستان_ لرستان؛

جنگل ها از عناصر مهم حیات است و علاوه بر اهمیت زیست محیطی یکی از منابع طبیعی  است که منبعی برای تامین بخش مهمی از نیازمندهای زندگی است.

 

این منبع سرشار خدادادی همچنین دامانی پاک برای زندگی انواع موجوداتی است که خلق شده و در این جهان هستی سهمی از زندگی را به خود اختصاص داده اند.

 

سهم سرزمین اسلامی ما از جنگل های طبیعی شاید مطلوب نباشد، اما در مناطق جنگلی پراکنش خوب و تنوع گونه ای زیادی داریم و منابع مختلفی از اقالیم حیاتی کشور ما دارای جنگل هاست که ارزش و اهمیت زیادی را از قدیم الایام داشته اند.

 

درختان جنگلی علاوه بر خصوصیات زیست محیطی، تامین هوای پاک و زیبایی و سرسبزی محیط، محل تولید چوب، میوه، گیاهان دارویی و  تولید میوه های جنگلی هستند.

 

 

همچنین درختان جنگلی در جذب آب باران و نزولات آسمانی و کنترل سیلاب ها و تاثیر در کاهش اثرات فرسایشی خاک در کشور نقش بسزایی دارند.

 

در این بین گسترده ترین رویش گاه  جنگلی کشور ما جنگل های زاگرس هستند.

 

درختان جنگلی عاملی برای کاهش فرسایش خاک

 

 

یزدان سهرابی، کارشناس مرکز تحقیقات کشاورز ی استان لرستان، در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاری شبستان در خصوص وضعیت جنگل های زاگرس، گفت: جنگل های زاگرس بر پیکره زاگرس پراکنش دارند و چون در غرب کشور هستند، به جنگل های غرب و گاهی نیز به دلیل فراوانی گوانه بلوط به آنها جنگل های بلوط غرب هم گفته می شود.

 

وی با اشاره به گونه های بلوط در کشور، افزود: گونه بلوط در کشور ما بخصوص شامل گونه بلوط ایرانی، بلوط لبنانی و بلوط دارمازو است.

 

سهرابی، بیان کرد: در جنگل های زاگرس گونه بلوط ایرانی در این منطقه پراکنش دارد.

 

وی با اشاره به اهمیت صیانت از درختان بلوط جنگل های زاگرس، عنوان کرد: اهمیت و ارزش این درختان از نظر اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی  برکسی پوشیده نیست.

 

این کارشناس، افزود: درختان بلوط جزء پیاله داران هستند و با توجه به سنگینی میوه جزء درختان مهم از نظر کنترل و تنظیم اکو سیستم و شرایط تنوع زیستی هستند.

 

وی با اشاره به اینکه جنگل های بلوط محل تامین غذای بسیاری از جانواران علف خوار، حشرات و  جوندگان و سایر موجوداتی که در جنگل ها حضور دارند  هستند، افزود: به دلیل درشت بودن میوه ها بسیاری از  موجودات وحوش و حتی حشرات درشت و ریز به این درخت وابستگی دارند.

 

سهرابی، ادامه داد: علاوه براین قضیه نقش درختان بلوط در جنگل های زاگرس به دلیل فراز و نشیب دار بودن این سرزمین از نظر توپوگرافی و بارندگی های رگباری در این منطقه نقش کنترل و جلوگیری از فرسایش خاک را دارند.

 

بیش از 40 درصد آب های شیرین و جاری کشور از منطقه زاگرس سرچشمه می گیرد

 

 

کارشناس مرکز تحقیقات کشاورزی استان لرستان، با اشاره به اینکه درختان بلوط زاگرس در جذب آب و نفوذ دادن آب تاثیر مثبتی داشته ودارند، خاطرنشان کرد: بیش از 40 درصد آب های شیر ین و جاری که وارد به جلگه های  و دشت های حاصل خیز کشور می شود از منطقه زاگرس سرچشمه می گیرد.

 

وی ابراز کرد: رودهای مهمی چون  زاینده رود، دز، سیمره، سفید رود از منطقه زاگرس سرچشمه می گیرد و مداومت و جاری بودن و ساری بودن آب در این مسیر ها در بسیاری از مواقع مدیون جنگل های بلوط است.

 

سهرابی، ابراز کرد: اهمیت جنگل های زاگرس به طوری است که نقش آنها را می توان در متون ادبیات، اشعار مختلف شعارها و قصه ها و متل های محلی ببینیم.

 

وی با اشاره به اینکه در گذشته دور برخی از مردم منطقه زاگرس نشین از نام درختان جنگلی بویژه بلوط برای نام گذاری فرزندان خود استفاده می کردند، افزود:  این توجه مردم بومی به گونه درختی بلوط و درختان جنگلی نشان از مهم بودن جنگل ها در زندگی بوده است.

 

سهرابی، اذعان داشت: بلوط علاوه بر بحث های مهم و ارزشمند دارویی و فراورده ها نقش مهمی در بحث اجتماعی و متون دارد.

 

استفاده از جنگل به عنوان منبع تامین سوخت، جوری مضاعف برپیکر رنجور بلوط است

 

 

وی با اشاره به کارکرد های زندگی اجتماعی بلوط، افزود: متاسفانه تکیه برخی از روستاییان به چوب درختان بلوط به عنوان وسیله گرمایشی در زمستان و تامین کننده سوخت برای آشپزی را باید آسیبی جدی فرا روی جنگل های بلوط دانست.

 

سهرابی، اظهار کرد: در برخی از مناطق زاگرس نشین بویژه در مناطق حاشیه جنگل ها، درختان بلوط  منبع تامین سوخت و انرژی است که این خصوصیت درختان جنگلی از مهم ترین عامل های نابودی جنگل هاست.

 

وی تاکید کرد: اگر تمهیداتی اندیشیده شود و وظیفه تامین سوخت برخی روستاییان و عشایر از دوش جنگل و بلوط برداشته شود، بی شک  جوری مضاعف از آن گرفته شود.

 

زاد و ولد درختان بلوط به صفر رسیده است

 

 

کارشناس مرکز تحقیقات کشاورزی استان لرستان، با اشاره به زوال درختان بلوط در سال های اخیر، افزود: امروز در پی رخداد های طبیعی و عامل انسانی می توان گفت زاد و ولد جنگل های بلوط  در بسیاری از عرصه ها به صفر رسیده است.

 

وی با بیان اینکه عوامل مختلفی حضور، آینده تجدید حیات و زاد و ولد این درخت ها را تهدید می کنند، افزود: می توان این عوامل در دو دسته عوامل طبیعی و عوامل انسانی دسته بندی کرد.

 

سهرابی، تاکید کرد: عوامل طبیعی مقدار مشخصی هستند که برخی ازسالها دارای اثر گذاری بیشتری هستند مانند بحث خشکسالی ها، گرما و چون مقطعی است تاثیر چندانی نداشده است.

 

وی با بیان اینکه بحث عوامل انسانی برگرفته از نیاز مردم و نا آگاهی است، افزود: باید تدبیری برای کاهش نیاز مردم به درختان جنگلی اندیشیده شود.

 

این کارشناس، تاکید کرد: امروزبرخی مردم به شیوه های  مختلفی چون معیشتی و چرای دام، جمع آوری فراوان میوه ها به طوری که سهمی برای طبیعت گذاشته نمی شود، عاملی بر نابودی جنگل ها شده اند.

 

وی ادامه داد: نا آگاهی مردم موجب لطمه زدن، از نظر ارزش و اهمیت آگاهی ندارند و نیاز است که برطرف شود.

 

سهرابی، با تاکید برضرورت اطلاع رسانی ویژه به عموم مردم، به نقش رسانه ها در این زمینه پرداخت و افزود: آگاهی بخشی به عموم مردم بستری برای فرهنگ سازی و صیانت از جنگل های زاگرس است.

 

 وی با بیان اینکه این درختان اهمیت فراوان دارند، بیان کرد: درختان جنگلی ارزش های متعدد دارند و باید از قطع و نابودی آنها جلو گیری شود.

 

فصل زمستان بهترین فرصت برای کاشت بذر بلوط است

 

 

کارشناس مرکز تحقیقات کشاورزی استان لرستان، فصل زمستان را فرصت کاشت بذربلوط در زمین خواند و گفت:  می توان با حضور در دامان طبیعیت از بذر های روی زمین که یخ زده، آفت زده و شکسته نباشند برای کاشت استفاده کرد.

 

وی با اشاره به اینکه درصورت نبود بذر می توان از منابع طبیعی و استان بذر سالم را تهیه کرد به مراحل کاشت بذر بلوط اشاره و ابراز کرد: چاله ای به عمق 10 تا 12 سانت را حفر نمایید.

 

 

سهرابی، تاکید کرد: توصیه می شود محل کندن چاله در سایه انداز تاج درخت باشد، بیشتر منطقه شمالی تاج ها که در روزهای گرم تابستان سایه انداز دارد، یا در پناه صخره ها و سنگ و یا بوته ها بذر بلوط کاشته شود.

 

وی با تاکید بر ضرورت کاشت بلوط در شیب های شمالی، ادامه داد:  توصیه می شود در شیب های جنوبی، ارتفاعات پایین و محل های تنک جنگل بذر کاری نشود چرا که موفقیت چندانی ندارد و ادامه کار دیده نمی شود و موجب دلسردی می شود.

 

این کارشناس با بیان اینکه نهال بلوط در چند سال اول نیاز به سایه دارد، خاطرنشان کرد: مقداری خاک نرم در چاله می ریزیم و دو عدد بلوط رابه صورت افقی روی خاک نرم می گذاریم و مقداری خاک نرم را روی بلوط بریزید و سعی می کنیم که چاله ای را به صورت آبگیر ایجاد می کنیم و دوباره روی بذر ها خاک می ریزیم.

 

وی افزود: در مرحله بعدی توصیه می شود در تابستان و اوالخر بهار به آنها سر بزنیم  و علف های هرز را وجین کنیم و روی نهال تازه رشد کرده قرار دهیم به عنوان سایه بان و در طول تابستان دو مورد حداقل آبی به آنها برسانیم و سال بعد چاله ها را تامین می کنیم و تابستان دوم هم مقداری آب به آنها رسانده شود.

 

سهرابی، خاطرنشان کرد: کمک عموم مردم و سازمان های مردم نهاد در کاشت درختان جنگلی موفق ترین کار با کمترین هزینه برای احیای طبیعت است.

 

مراقبت از طبیعت با اطلاع رسانی به مردم و آگاهی بخشی گامی مهم جهت صیانت از درختان جنگلی است

 

متاسفانه در پی نا آگاهی برخی از مردم روستایی بویژه چوپانان در روزهای زوال بلوط دیده می شود که بذر تولیدی بلوط سهم چرای گوسفندان می شود و حتی اگر درخت بلوط جوانه زده باشد توسط دام از بین می رود.

 

گاهی به فراوانی دیده می شود که درخت جوان بلوط که برگ های تازه ای دارد توسط چوپانان شکسته شده تا  گوسفندان از این برگ های تازه  استفاده کنند.

 

برخی کشاورزان نیز وجود درخت و درختچه ها را سدی در برابر توسعه کشاورزی خود می دانند و گاهی خواسته به زمین زراعی خود  آتش می زنند  تا زمین یک دست  داشته باشند و با این کار نه تنها جوانه های بلوط بلکه درختان کهنسال را نیز در چشم برهم زدنی به خاکستر تبدیل می کنند.

 

گاهی نیز توسط گردشگرانی که روز های آخر هفته را به دامان طبیعت برای استراحت پناه می برند آتشی به دامان طبیعت زده می شود و بخشی از سرمایه ملی جنگل ها از بین می رود.

 

همچنین دیگر نمودهای از آتش زدن عمدی بخشی از جنگل ها توسط زمین خواران و... را می توان آسیب های فرا روی درختان بلوط زاگرس دانست.

 

 امید می رود با اطلاع رسانی و آگاهی بخشی، روزی برسد که عموم مردم به سرمایه های چون منابع طبیعی احترام بگذاریم، لطمه نزنیم و تخریب نکنیم و تنها در جهت احیاء ونگهداری از این محبت الهی تلاش کنیم.