حجت الاسلام والمسلمین دکتر قاسم ابراهیمیپور، عضو هیات علمی جامعه المصطفی(ص) العالمیه در گفت وگو با خبرنگار اندیشه خبرگزاری شبستان با اشاره به تاثیرات رعایت مال حلال و حرام روی ایمان و عبادات یک فرد، اظهار کرد: متون دینی و اسلامی، اموال را به طور کلی، به دو دسته حلال و حرام تقسیم کرده اند و این تقسیم بندی گاهی به خود اموال، بستگی دارد یعنی برخی از آنها بطور مطلق حرام است و نمی توانیم از آن استفاده کنیم مانند گوشت خوک.
روش تحصیل مال؛ از ملاک های حلال و حرام
وی اضافه کرد: برخی از اموال، حلال و حرام بودنشان، مطعوف به روش تحصیل آنها می شود یعنی اگر به نحو مشروعی تحصیل شده باشد، حلال است و در غیر اینصورت، حرام محسوب می شود و برخی از موارد حلال و حرام نیز معطوف به نحوه استفاده از اموال می شود بطور مثال؛ گوشت گوسفند حلال است اما به این شرط که از راه حلال تحصیل و بصورت حلال نیز ذبح شده باشد.
ابراهیمی پور با بیان اینکه برای اموال حلال و حرام دو دسته آثار تکوینی و تشریعی تعریف شده است، گفت: آثار تشریعی به این معناست که ارتکاب حرام یا مصرف مال حرام گناه است و موجب عذاب و مواخذه فرد می شود، حتی در همین دنیا نیز می تواند مجازات شود یا پیامدهایی برایش داشته باشد.
آثار مال حرام روی فیزیولوژی و نسل آینده انسان
عضو هیات علمی جامعه المصطفی(ص) العالمیه ادامه داد: آثار تکوینی یا وضعی یعنی اثری که مال حرام باعث آن می شود و اختیار و اراده نیز در آن نقشی ندارد که در متون دینی به آن مفصل پرداخته شده است، یعنی مال حرام روی زیست، فیزیولوژی یا حتی نسل آینده فرد تاثیرگذار است و نماز فرد تا 40 روز مورد قبول واقع نمی شود و ارتباط معنوی را تحت تاثیر قرار می دهد.
وی با اشاره به اینکه فردی که حرام خورده است از لحاظ تکوینی شرایط، بهشتی شدن را نخواهد داشت، تصریح کرد: در مجموع در روایات داریم: فردی که مال حرام می خورد، خانه ای را روی شن و ماسه روان می سازد.
ابراهیمی پور در پاسخ به این سوال که آیا مواد خوراکی دیگر کشورها یا بصورت خاص کشورهای دشمن اسلام، مصداق مال حرام محسوب می شود، افزود: اگر در شرایط تهیه آن اقلام، قوانین اسلامی شرط بوده باشد، بطور مثال ذبح اسلامی گوسفند باید توسط یک مسلمان صورت گرفته باشد، پس گوشت هایی که از خارج وارد می شود، اگر این شرایط را نداشته باشد، حرام محسوب است.
اموال خوراکی کفار و مشرکین حرام است
عضو هیات علمی جامعه المصطفی(ص) با اشاره به اینکه برخی از کفار و مشرکین و برخی از آیین ها و مکاتب از نظر فقه اسلامی، نجس محسوب می شوند، گفت: مال حلال، اگر از این افراد تهیه شود و توسط آنها لمس شده باشد، موجب حرمت آن مال می شود یا اگر هیچکدام از این شرایط وجود نداشته باشد و مال کاملا به صورت حلال تهیه شده باشد اما استفاده از آن، موجب کمک به ظلم و سیطره کفار شود، آن مال حرام است.
بازگرداندن اموال حرام، راهی برای جبران
ابراهیمی پور با اشاراه به راه های جبران و رفع آثار مصرف مال حرام، افزود: جبران استفاده از مال حرام با توجه به نوع استفاده اش متفاوت است، اگر اموال فردی را غصب کرده باشیم، تنها راه جبرانش، بازگرداندن آن مال و یا پرداخت ارزش ریالی آن است یعنی در مورد سرقت یا غصب، جبران به این صورت است که باید بطور کامل آن مال پس داده شود.
عضو هیات علمی جامعه المصطفی(ص) ادامه داد: بطور مثال اگر فردی از بیت المال مصرفی داشته باشد که مجاز شرعی نباشد یعنی حتی اگر کارفرما اجازه داده باشد هم شرعی نیست، فرضا اجازه نداریم از ماشین اداری، استفاده شخصی کنیم، حتی اگر کارفرما اجازه هم دهد، استفاده از آن حلال نمی شود، بنابراین برای جبران این موارد استفاده، تنها راه جبران، بازگرداندن مال به شخص یا خزانه دولت است.
آثار تکوینی مال حرام با روح و جان یک فرد درگیر می شود
وی با اشاره به اینکه آثار تکوینی مال حرام با روح و جان یک فرد درگیر می شود، تصریح کرد: جبران این آثار متفاوت است و باید توبه و استغفار و حتی روزه گرفتن برای از بین رفتن گوشت ایجاد شده از آن مال، صورت گیرد یعنی با توجه به ابعاد استفاده از آن مال، راه های جبران متفاوت است.
استفاده از اموال قاچاق حرام است
ابراهیمی پور با اشاره به اینکه استفاده از اموال قاچاق نیز حرام است، افزود: خلاف مقررات دولت و جمهوری اسلامی عمل کردن، اشکال شرعی دارد زیرا قوانین و مقررات، برای برقراری نظم در جامعه، وضع شده است و اگر این نظم نباشد، موجب هرج و مرج خواهد شد، بنابراین، اگر مالی خلاف مقررات باشد، استفاده از آن حرام است.
حکم متفاوت اموالی که کالای مشابه غیرقاچاق آنها موجود نیست
عضو هیات علمی جامعه المصطفی(ص) اضافه کرد: البته گاهی به دلیل بی کفایتی و بی توجهی مسئولان و بی برنامگی یک کالا قاچاق می شود که البته قاچاق حرام است و فردی که اجازه ورود آن را در گمرک داده است، هم فعل حرامی را مرتکب شده و حتی فردی که خرید و فروش کرده هم حرام انجام داده است اما هم اکنون این اموال در جامعه پخش شده و تشخیص آن ممکن نیست یا مال دیگری که قاچاق نباشد، موجود نیست، بطور مثال قاچاق گوشی های همراه قطعا حرام است و اشکال شرعی دارد اما تشخیص برای مصرف کنندگان مشکل است یا گوشی های غیرقاچاق به دلیل بی برنامگی و بی کفایتی مسئولان، اصلا موجود نیست، حکم متفاوتی دارد و به دلیل ناچار بودن، می توان استفاده کرد اما آثار وضعی روی اقتصاد و کشور دارد.
کسب مال حلال، 9 جزء عبادت است
وی با اشاره به آثار استفاده از مال حلال و همچنین سخت بودن، روش تحصیل آن در آخرالزمان گفت: فردی که در پی کسب مال حلال می رود، عبادت کرده است زیرا عبادت 10 جزء دارد که 9 جزء آن کسب روزی حلال است یعنی کار و تلاش و کسب روزی حلال، مقدس است و فردی که در راه کسب روزی حلال از دنیا برود، شهید محسوب می شود.
ابراهیمی پور ادامه داد: یک حکم تکوینی وجود دارد که روزی حلال برای فرد مقدر شده است و موظف هستیم برای بدست آوردن آن، تلاش کنیم و اگر فرد دست به مال حرام ببرد، روزی حلال را از دست داده است زیرا در روایت داریم امیرالمومنین امام علی(ع)، اسب خود را به فردی امانت می دهند و به مسجد می روند و در بازگشت، مشاهده می کنند، فرد خیانت در امانت کرده است و افسار اسب را دزدیده است، حضرت(ع) دو درهم پول آماده کرده بودند که به عنوان مزد به فرد بدهند و آن را به غلام خود می دهند تا افسار تهیه کند و به بازار می رود، همان افسار قبلی را می خرد یعنی آن دزد به همان دو درهم رسید اما از راه حرام.
عضو هیات علمی جامعه المصطفی(ص) اضافه کرد: یکی از موانع روزی حلال، فعل حرام است یعنی اگر انسان صبورتر باشد، خداوند او را محروم نمی کند زیرا خداوند روزی را برای انسان ها تضمین کرده و کسب آن عبادت است و پاداش هم دارد، در حالی که اگر همه عبادات و تلاش های ما، براساس مال حرام باشد، مانند ساخت خانه ای روی شن و ماسه روان است یعنی سست و بی اساس.
صرف امضای کارفرما و مسئول، مال را حلال نمی کند
وی در ادامه تاکید کرد: در دوره آخرالزمان شرایط تحصیل مال حلال به جهت فضای کنونی اقتصادی و نظام بین الملل سخت می شود، زیرا کارفرمایان پاداش های غیرقانونی یا حقوق های نجومی پرداخت می کنند یا اشتباها و فوق العاده حقوق می دهند اما ما جایز نیستیم، آن را دریافت کنیم یعنی صرف امضای کارفرما و مسئول، مال را حلال نمی کند و در این دوران، تشخیص موارد این چنینی سخت شده است.
ابراهیمی پور گفت: کارگران و کارمندان تلاش کرده و حقوق مشخصی دریافت می کنند اما بعضی مدیران دسترسی های خاص و دریافتی های بسیار بالا دارند یا قاچاق های گوناگونی وجود دارد که شرایط امروز را سخت کرده است.
عضو هیات علمی جامعه المصطفی(ص) در پایان خاطرنشان کرد: ممکن است تحصیل مال حرام کنیم و بعد پشیمان شویم و آن مال را یا به بیت المال و شخص پس دهیم اما به دلیل آنکه اموال حرام، اثر وضعی هم دارند و جان و روح شخص را تحت تاثیر قرار می دهند، جبران آن بسیار سخت است و مانند سمی که انسان می خورد و در نهایت وی را می کشد، این مال حرام می تواند، در نهایت زمینه ساز سقوط مطلق انسان شود که حتی راه برگشتی هم وجود نداشته باشد، به همین جهت پرهیز از مال حرام در اسلام بشدت موردتوصیه است.
نظر شما