امام صادق علیه السلام؛ معرف فرهنگ ناب تشیّع/ قیام در راستای نهضت فکری و انقلاب فرهنگی

خبرگزاری شبستان_ خراسان شمالی؛ 17 ربیع الاول سال 83 هجری، کودکی متولد می شود که نامش جعفر(علیه السلام) و لقبش همچون آیینه، صادق است. خانه پنجمین امام، امروز برای کودکی آذین بسته که آمده تا ستاره ششم آسمان ایمان و امام  باشد، امامی که بر قله سترگ دانش خواهد ایستاد و جاهلان عصر را صلا خواهد داد، امامی که در عصر استبداد و جهل، کشتیبان تنها سفینه حقیقت تشیّع علوی علیه السلام خواهد شد و عظمت فقه جعفری اش، راه گشای تمام بن بست های فکری می شود.

خبرگزاری شبستان، ضمن تبریک ولادت خجسته ششمین ستاره آسمان امامت؛ صادق آل محمد صلی الله علیه و آله، به همین مناسبت با یکی از پژوهشگران حوزه دین و استاد دانشگاه بجنورد، به گفتگو پرداخته است که در ادامه می خوانید.

حجت الاسلام صادق دانشمند به خبرنگار ما گفت: زندگی پربار امام صادق(علیه السلام) مصادف بود با خلافت پنج تن از بنی امیه(هشام بن عبدالملک، ولید بن یزید، یزید بن ولید، ابراهیم بن ولید، مروان حمار) و دو تن از خلفای عباسی(سفاح و منصور) که مسند خلافت را تصاحب کردند و نشان دادند که در بیداد و ستم، بر امویان پیشی گرفته اند، به گونه ای که 10 سال آخر عمر شریف این امام، در نا امنی و سختی بیشتری گذشت.

وی با بیان اینکه امام صادق(علیه السلام)، 34 سال امامت کرد و در این دوران با پایه ریزی مکتب جعفری، اساس تشیّع شکوفا شد، اظهار داشت: ایشان 12 سال با امام سجاد(علیه السلام) و 19 سال با امام باقر(علیه السلام) هم دوره بودند، بنابراین در 31 سال دوران قبل از امامت، دو معصوم را درک کرده اند که این موضوع نقش بسزایی در شکل گیری شخصیت امام صادق(علیه السلام) داشت.

وی عنوان کرد: در میان امامان معصوم(علیه السلام)، برای هیچکدام همانند امام صادق(علیه السلام) فرصت و شرایط مساعدی پیش نیامد تا بتوانند در سطح وسیع به انقلاب فرهنگی بپردازند و با تشریح فرهنگ غنی و پر مایه اسلام، بر گسترش تمدن اسلامی بیفزایند و نا آگاهان را از سراسر سرزمین ها، متوجه اسلام کنند.

وی با تاکید بر اینکه امام صادق(علیه السلام) از این فرصت، استفاده کامل کرد، افزود: ایشان با تربیت شاگردان بسیار و برجسته، حیات تازه ای به اسلام و مسلمین بخشید و فرهنگ ناب تشیّع را که از متن اسلام محمد(صلی الله علیه و آله) نشأت گرفته بود، به جهانیان عرضه کرد.

کارشناس فرهنگی مذهبی سازمان تبلیغات اسلامی خراسان شمالی با اشاره به اینکه یکی از امور بسیار مهم در عصر خلافت امام باقر(علیه السلام)، پایه گذاری نهضت فکری و فرهنگی تشیّع بود، عنوان کرد: تا زمان امام صادق(علیه السلام)، بر اثر سانسور و خفقان طاغوت های اموی، این نهضت امکان گسترش پیدا نکرد، اما امام صادق با فرصتی که به دست آمد توانست با تربیت شاگردان برجسته، فقه ناب اسلام را بازسازی کند.

وی با تاکید بر اینکه روش مبارزاتی امام صادق(علیه السلام) اهتمام ویژه ایشان برای تربیت شاگردانی در حوزه های علم و فقه بود، عنوان کرد: ایشان اصل قیام را روا می دانست، اما یاران راستینی که در خط فکری امامان خاندان رسالت، حرکت کنند و قیام را به بیراهه نکشانند نداشت، از این رو قیام و نهضت فکری و انقلاب فرهنگی را بر قیام و انقلاب نظامی و مسلّحانه ترجیح می داد.

حجت الاسلام دانشمند با اشاره به تأسیس حوزه علمیه و دانشگاه عظیم جعفری، تصریح کرد: امام صادق(علیه السلام) در مدینه به تربیت شاگرد پرداخت و طولی نکشید که از اطراف مانند بصره، کوفه، حجاز و... به گرد آن حضرت آمدند و کم کم شاگردان ایشان به 4هزار نفر رسیدند.

وی بر ضرورت توجه به سیره عملی و اخلاقی امام صادق(علیه السلام) تاکید می کند و می گوید: بیشترین احادیث و روایات، متعلق به این امام همام است، بنابراین باید با بهره گیری از آنها، در راستای احیای سیره حضرت رسول(صلی الله علیه و آله)، همت ویژه به کار بریم.

وی با بیان اینکه جامعه امروز، از نبود اخلاق رنج می برد، یکی از اصول اساسی در زندگی فردی و اجتماعی افراد را اخلاق می داند و می افزاید: مراجعه به احادیث و الگو پذیری از سیره این امام، ضروری است، چرا که امامان مسیر را درست رفته اند و پیروی از آنها سبب دوری از گمراهی می شود.

این استاد حوزه و دانشگاه با اذعان بر اینکه با الگو گرفتن از سیره و سبک زندگی کاربردی امامان، پیچیدگی زندگی های امروزی به سادگی حل می شود، خاطر نشان کرد: اگر به منابع و احادیث مراجعه کنیم، متوجه می شویم که این آداب چقدر ساده و راحت است و ما با نا آگاهی آن را سخت گرفته ایم.

وی در این خصوص افزود: مهمان نوازی، کار بی منت، صداقت، معاشرت با مردم، عبادت و بندگی، دلجویی از مومن، اخلاق نیک و... نمونه هایی از کمالات و ارزش های والای انسانی است که در رفتار امام صادق(علیه السلام) وجود داشت که متاسفانه امروز این موضوعات در جامعه کمرنگ شده است.

حجت الاسلام دانشمند با اشاره به اهمیتی که امام صادق(علیه السلام) به موضوع نماز داشتند، خاطر نشان کرد: از نمازهای این امام همام، هزار آداب استخراج و روایت شده است، اما کمتر کسی به آنها توجه دارد، امروز ما از آداب اسلامی و مستحبات آن فاصله گرفته ایم، چرا که در عمل و رفتارهایمان از امامان الگو نگرفته ایم، بنابراین لازمه اصلاح و پیشرفت، توجه به سیره عملی امامان و امام جعفرصادق(علیه السلام) است.