ابتکار امام صادق(ع) درباره ولایت فقیه/ویژگی یاران بقیه الله(عج) از نگاه صادق آل عبا(ع)!

حجت الاسلام و المسلمین احد عبداللهی، مدرس مرکز تخصصی مهدویت در گفت وگو با خبرنگار مهدویت خبرگزاری شبستان که به مناسبت میلاد امام صادق (ع) برگزار شد، با اشاره به تلاش های این امام همام(ع) برای تبیین مهدویت اظهار کرد: تمام ائمه اطهار(ع)، بشارت به آمدن حضرت مهدی(عج) داده اند و به موضوعات، مختلفی از مهدویت پرداخته اند، اما عصر صادقین(ع) تفاوت ویژه ای با دیگر عصرها و دوران داشت زیرا در این دوران زمینه و بستری فراهم شد تا مباحث علمی و فرهنگی در فضای بهتری مطرح شوند.

روایات متعدد امام صادق(ع) پیرامون موضوع مهدویت

وی با اشاره به اینکه روایات منقول از امام صادق (ع) حتی از امام باقر(ع) نیز بیشتر شد، تصریح کرد: اگر روایات پیرامون مهدویت را نیز بررسی کنیم، میزان این روایات از امام صادق (ع) بیشتر از امام باقر(ع) است و حتی ایشان به جزئیات و مباحث بیشتری از مهدویت پرداخته است.

عبداللهی ادامه داد: امام صادق(ع) به مسائلی همچون:اصل مهدویت، اعتقاد به وجود امام زمان(عج)، موضوع غیبت و حتی آسیب شناسی آخرالزمان و آفت ها و انحرافاتی که به وجود خواهد آمد و حکومت های آینده و نشانه های ظهور پرداخته است.

تلقی امام صادق(ع) به عنوان مهدی موعود از سوی منحرفان!

مدرس مرکز تخصصی مهدویت با بیان اینکه امام صادق(ع) با احادیث خود، جزئی ترین مباحث مهدوی را مطرح کرده اند، تصریح کرد: حضرت در مقابله با مدعیان دروغین مهدویت برنامه ویژه ای داشت، به عنوان مثال حضرت
(ع) در دوران خود، با چندجریان مواجه بودند که حتی ایشان را به عنوان مهدی موعود قلمداد می کردند، در مقابله با آنها، حضرت با رد این باور، می فرمودند: «لَوْ اَدْرَكْتُهُ لَخَدَمْتُهُ اَيّامَ حَيَاتِى، اگر او را درک کنم، تمام عمر به او خدمت خواهم کرد».

نحوه مبارزه امام صادق(ع) با فرقه اسماعیلیه

وی با اشاره به اینکه در عصر امام صادق(ع)، فرقه اسماعیلیه وجود داشت، ابراز کرد: اسماعیل فرزند ارشد امام صادق(ع) از دنیا رفت، حضرت(ع) با توجه به اینکه علم داشتند، افرادی وارد بحث انشعابات شیعه خواهند شد، بعد از فوت اسماعیل، بی تابی های بسیاری داشتند و حتی با پای برهنه و بدون عبا در تشییع شرکت کردند و سه مرتبه کفن را باز کردند و جنازه را نشان دادند تا افراد از فوت و خاکسپاری این فرزند، باخبر شوند تا مانع از ایجاد فرقه اسماعیلی شوند زیرا این فرقه ادعای مهدویت داشت و اسماعیل را مهدی موعود می دانست!!

«قائم» پنجمین فرزند از فرزندان امام موسی کاظم(ع) خواهد بود!

عبداللهی با اشاره به مبارزات امام صادق(ع) با فرقه های واقفیه، محمدیه و عسکریه، افزود: از امام صادق(ع) در خصوص «قائم (عج)» سوال کردند که چه شخصی خواهد بود و حضرت(ع) در جواب فرمودند: «پنجمین فرزند از فرزندان امام موسی کاظم(ع) خواهد بود،» یعنی از امام(ع) درباره قائم(عج) سوال کردند اما در ضمن جواب، روی جانشین خود نیز تاکید کردند.

مدرس مرکز تخصصی مهدویت با اشاره به اینکه بعد از امام صادق(ع) برخی در امام کاظم (ع)توقف کردند و ایشان را مهدی موعود می دانستند و یا برخی افراد در جعفر کذاب توقف کردند که امام صادق(ع) بنا داشت با این جواب، جلوی انحراف آنان را بگیرد، تصریح کرد: امام صادق (ع) طی مبارزه با منحرفانی که خود حضرت(ع) را به عنوان مهدی موعود خطاب می کردند یا فرقه اسماعیلیه و همچنین فرقه های دیگر، در حال تبیین مباحث مهدویت برای آیندگان بودند.

طرح امام صادق(ع) برای آماده سازی شیعیان در آخرالزمان

وی با اشاره به اینکه فعالیت های امام صادق(ع) در خصوص مهدویت را می توان در قالب یک طرح دانست و گفت: این طرح دارای دو سیستم اجرایی بود و حضرت(ع) در دوران خود با دو اقدام، مردم را برای دوران غیبت صغری و کبری آماده کردند تا دچار حیرت و سرگردانی نشوند و در دوران حضور ائمه اطهار(ع) در زندان نیز احساس بی تکلیفی نکنند.

ایجاد سازمان وکالت برای حفظ شیعیان در دوران غیبت صغری

عبداللهی با اشاره به اینکه امام صادق(ع) سازمان وکالت را در دوران خود راه اندازی کردند، افزود: این سازمان وکالت، آغاز کارش از زمان ایشان بود و تا پایان غیبت صغری ادامه داشت و بیشترین فعالیت هایش در راستای پاسخگویی به شبهات، پاسخگویی به سوالات شیعیان، حلقه واسط و رابط میان شیعیان و امام(ع) بود و تا زمان غیبت صغری به فعالیت خود ادامه داد.

ایجاد ولایت فقیه برای دوران غیبت کبری

مدرس مرکز تخصصی مهدویت با بیان اینکه بحث ولایت فقیه را امام صادق(ع) برای دوران غیبت کبری مطرح کردند، تصریح کرد: مقبوله عمر بن حنظله که یکی از ادله قوی در بحث ولایت فقیه است، منقول از طرف امام صادق(ع) است و حتی روایت دیگر که می فرماید: « أمَّا مَن كانَ مِن الفُقَهاءِ صائناً لنفسِهِ حافِظاً لِدينِهِ مُخالِفاً على هَواهُ مُطِيعاً لأمرِ مَولاهُ فلِلعَوامِّ أن يُقَلِّدُوهُ یعنی اما هر فقيهى كه خويشتندار و نگاهبان دين خود باشد و با هواى نفْسش بستيزد و مطيع فرمان مولايش باشد، بر عوام است كه از او تقليد كنند» یعنی سیستم ولایت فقیه در دوران غیبت کبری نیز از سوی امام صادق(ع) مطرح شده است.

ویژگی های یاران امام زمان(عج) در روایات امام صادق(ع)

وی با اشاره به روایات امام صادق(ع) پیرامون یاران امام زمان (عج) گفت: امام صادق(ع) در روایات متعددی به ویژگی های یاران امام زمان(عج) پرداختند و در یکی از آنها فرمودند: «مَنْ سَرَّهُ اَنْ يَكُونَ مِنْ اَصْحابِ الْقائِمِ فَلْيَنْتَظِرْ، وَلْيَعْمَلْ بِالْوَرَعِ وَ مَحاسِنِ الاَْخْلاقِ» و در این روایت سه ویژگی از خصایص یاران امام زمان (عج) را مطرح می کنند.

برنامه ریزی یاران امام زمان(عج) برای رسیدن به وضع مطلوب

عبداللهی با اشاره به اینکه اولین ویژگی که  ایشانبرای یاران امام زمان(عج) نقل می کنند، انتظار است، تاکید کرد:‌ یعنی این افراد دائما در انتظار صحیح و سازنده قرار دارند و این انتظار براین اساس است که از وضع موجود اعلام نارضایتی و به آینده مطلوب امید دارند و به دنبال برنامه ریزی برای گذر از وضع موجود و رسیدن به وضع مطلوب هستند.

انجام مستحبات و ترک مکروهات ویژگی بارز یاران امام زمان(عج)

مدرس مرکز تخصصی مهدویت با بیان اینکه منتظران باید برنامه داشته باشند تا از وضعیت موجود به وضع مطلوب یا همان جامعه مهدوی برسند، افزود: دومین ویژگی یاران مهدوی را امام صادق(ع)، دارا بودن وَرَع نامیده اند، ورع در علم اخلاق بالاتر از تقواست یعنی این افراد علاوه بر انجام واجبات و ترک محرمات، انجام مستحبات و ترک مکروهات را هم در دستور کار دارند.

اخلاق امام خمینی(ره) عامل جذب مردمان دیگر کشورها به مذهب شیعه

وی با بیان اینکه امام صادق(ع) ویژگی سوم یاران امام عصر(عج)‌ را دارا بودن بهترین اخلاق و خصوصیات برشمرده اند، گفت: نظرسنجی در مدرسه امام خمینی(ره) در قم از طلاب غیرایرانی و از کشورهای اروپایی، آفریقایی و آمریکایی که در آنجا پیرامون شیعیان، به پژوهش می پردازند، انجام شد که چه عواملی موجب شده تا مشتاق به پژوهش در مذهب شیعه شوید که پاسخ داده بودند، بواسطه مشاهده اخلاق امام خمینی(ره) مشتاق شدیم بدانیم، شیعه چه مذهبی است که همچنین افرادی را تربیت می کند.

عبداللهی اضافه کرد: این مثال، نشان می دهد موثرترین بحث، اخلاق است و یاران حضرت(عج) ، باید خوش اخلاق باشند و منتظران نیز باید اینگونه باشند تا بتوانند نیروهایی را برای ایشان تربیت کنند.

اهداف قیام امام زمان (عج) از منظر امام صادق(ع)

مدرس مرکز تخصصی مهدویت در پاسخ به این سوال که براساس روایات امام صادق(ع)، نوع انتظار برای ظهور امام زمان(عج) باید چه مختصاتی داشته باشد؟، تصریح کرد: بعضا هدف از حکومت حضرت(عج) را منحصر در مباحث ابتدایی می دانیم و گاهی هدف ایشان را رفاهیات اقتصادی ، بهداشت، درمان و ... منحصر می کنیم البته منکر این مباحث نیستیم، با ظهور حضرت(عج) این اتفاقات رخ خواهد داد اما این ها اهداف ابتدایی حضرت(ع) هستند و عده ای دیگر نیز عدالت گستری حضرت مهدی(عج) را هدف قیام می دانند.

وی ادامه داد: این افراد مباحثی همچون انتقام گیری، اقتدارگرایی و ... را هم مطرح می کنند و باید دانست این ها اهداف میانی حضرت حجت(عج) بوده و هدف غایی حضرت(عج)، رساندن مردم به عبودیت است چنان که در قرآن داریم: «وَ ما خَلَقْتُ الْجِنَّ وَ الْإِنْسَ إِلاَّ لِيَعْبُدُونِ» و هدف حکومت حضرت مهدی(عج) نیز رساندن مردم به عبودیت است.

عبداللهی در پایان تاکید کرد: اهدافی از قبیل رونق اقتصادی و تشکیل حکومت تماماً کارویژه هایی برای حکومت حضرت(عج) است تا به عنوان ابزار به کار ببندند و به هدف غایی یعنی عبودیت برسند.